Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.2015, Qupperneq 20

Heimilisfang
Kringlan 4-12
6. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
20 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson • Ritstjórar: Eggert Skúlason og Kolbrún Bergþórsdóttir
Viðskiptaritstjóri: Hörður Ægisson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson • Umsjónarmaður innblaðs: Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Vikublað 16.–18. júní 2015
Ég var auðveld
bráð
Ég á alltaf kökur Ég er ekki úr
Breiðholtinu
Þjóðhátíðardagur án reiði
Jokka Birnudóttir var misnotuð í æsku. – DV Lilja Katrín prófar sig áfram með kökuuppskriftir. – DVValgeir Sigurðsson hélt listahátíð í Seljahverfi. – DV
Af getspeki og
lagasetningu
Það vakti töluverða eftirtekt að
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
forsætisráðherra
skyldi ekki mæla
fyrir lögum á verk-
fallsaðgerðir BHM
og hjúkrunar-
fræðinga síðast-
liðinn föstudag.
Fordæmalaust
er að forsætisráðherra mæli ekki
fyrir lögum af þessu tagi, taki þau
til hópa sem snerta fleiri en eitt
ráðuneyti. Þess í stað var sjávar-
útegs- og landbúnaðarráðherra,
Sigurður Ingi Jóhansson, dubb-
aður upp í hlutverkið. Stefán
Pálsson sagnfræðingur varpaði á
Facebook-síðu sinni fram þeirri
spurningu hvort möguleg ástæða
væri sú að forsætis- og fjármála-
ráðherra ætluðu sér að horfa á
landsleik Íslands og Tékklands þá
um kvöldið. Í ljós kom að Stefán,
sem er með getspakari mönnum,
reyndist hafa rétt fyrir sér og þeir
Sigmundur og Bjarni Benediktsson
voru vissulega á leiknum meðan
þingmenn tókust á um lagasetn-
inguna.
Veik staða Árna Páls
Naumur sigur Árna Páls Árnason-
ar í formannskjöri á landsfundi
Samfylkingarinnar fyrir þremur
mánuðum, þar sem hann hlaut
einu atkvæði meira en Sigríður
Ingibjörg Ingadóttir, staðfesti veika
stöðu formannsins innan helsta
valdakjarna flokksins. Sú staða
þykir nú hafa veikst enn frekar í
kjölfar þess að stjórnvöld kynntu
vel heppnaða áætlun sína um los-
un fjármagnshafta í liðinni viku.
Í því samhengi hafa verið rifj-
uð upp ummæli
Árna Páls í að-
draganda síðustu
þingkosninga þar
sem hann gagn-
rýndi að talað
væri „digurbarka-
lega“ um að „af-
skrifa eignir“ erlendra kröfuhafa
gömlu bankanna. Á fundi sem
VÍB, eignastýring Íslandsbanka,
hélt í apríl 2013 með formönnum
stjórnarflokkanna líkti hann hug-
myndum Framsóknarflokksins
við það þegar rætt hafi verið um
að dótturfyrirtæki Magma, sem
keypti HS Orku, myndi afskrifa
eignir sínar. „Það er ekki hægt
að gera eignir útlendinga upp að
vild,“ sagði Árni Páll.
Ekkert neyðarástand?
Fréttastofu Ríkisútvarpsins er
stundum legið á hálsi fyrir hlut-
drægni í fréttaflutningi. Frétta-
mönnum þar finnst sú gagnrýni oft
mjög ósanngjörn, en margir hafa
þó orðið til að vekja athygli á frétt-
um helgarinnar þar sem skýrt var
frá lagasetningu á verkföll, meðal
annars heilbrigðisstarfsfólks.
Ekkert í þeim fréttum eða við-
tölum gaf til kynna ástæður laga-
setningarinnar og formaður BHM
sagði ekkert neyðarástand hafa
kallað á slíkar aðgerðir. Vissu
fréttamenn RÚV ekki af tveimur
alvarlegum minnisblöðum land-
læknis um stöðu mála? Og að
hann hafi beinlínis krafist þess í
minnisblaði til ríkisstjórnarinnar
fyrir helgi að endir yrði bundinn á
verkfallið þar sem komið væri upp
neyðarástand og mannslíf væru í
hættu?
B
reytinga er iðulega þörf, því
það er svo bágt að standa í
stað og vitanlega viljum við
sem þjóð ganga áfram veg-
inn til góðs. Viss íhaldssemi get-
ur þó verið dyggð og ýmsar hefðir
eru þess virði að í þær sé haldið. 17.
júní nálgast, þjóðhátíðardagurinn
þegar börn fara í skrúðgöngur með
foreldrum sínum og syngja hástöf-
um Öxar við ána. Fjallkonan mætir
í skarti sínu á svalir Alþingishússins
og flytur ljóð. Forsætisráðherrann
heldur ávarp og minnir á fegurð
landsins og samtakamátt þjóðar-
innar. Sjálf þjóðin skartar sínu besta
skapi þennan dag.
Þetta árið er þjóðhátíðardagur-
inn haldinn í skugga lagasetningar
stjórnvalda á verkföll. Andrúms-
loftið í íslensku samfélagi er ekki
gott, ólga er í lofti og óvinsæl ríkis-
stjórn er sökuð um að vinna ekki í
þágu meginþorra landsmanna og
uppnefnd „ríkisstjórn hinna ríku“.
Reiðin er svo megn að það kann að
hvarfla að einhverjum að hún sé
komin til að vera.
Boðað hefur verið til mótmæla
á Austurvelli á 17. júní, um svipað
leyti og forsætisráðherra, Sigmundur
Davíð Gunnlaugsson, flytur þjóðhá-
tíðarávarp sitt. Fram að þessu hefur
ríkt þegjandi samkomulag í íslensku
þjóðfélagi um að efna ekki til ófriðar
á þessum hátíðisdegi. Sárafáir hafa
orðið til að rjúfa það samkomulag
en þegar það hefur gerst hafa mót-
mælaraddirnar týnst í gleðinni sem
þjóðin finnur á þessum degi. Það vefst
sennilega fyrir mörgum að magna
upp reiði innra með sér á degi þegar
lög eins og þjóðsöngurinn og Hver á
sér fegra föðurland? eru sungin, þar
sem skilaboðin eru þau að við eig-
um að vera stolt af landinu okkar og
þykja vænt um það. Slík ást jafngild-
ir ekki þjóðrembu, þótt of oft sé látið
eins og svo sé.
Vonandi mun þjóðin hvíla sig frá
reiðinni á þjóðhátíðardaginn og sama
gleði vera við völd nú í ár eins og síð-
ustu áratugi. Þótt reiði ríki í íslensku
samfélagi þá er samt ekki svo illa kom-
ið að þjóðinni sé ómögulegt að sýna
samstöðu. Á hverju ári sameinast hún
í hinum sérkennilega áhuga sínum á
því að vinna Eurovision og þegar það
tekst ekki segir hún við sjálfa sig: Það
gengur bara betur næst! Og þegar
kemur að mikilvægum íþróttavið-
burðum gleðst þjóðin innilega yfir
sætum sigrum. Þjóð sem getur glaðst
vegna söngvakeppni og íþróttaleikja
á svo sannarlega að geta sameinast á
sjálfan þjóðhátíðardaginn. Hún á að
halda upp á þann dag á sómasam-
legan hátt, án gremju og reiði. Það
er örugglega vilji meirihluta lands-
manna. n
Leiðari
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is
Baráttan ber alltaf ávöxt
U
ndir síðustu vikulok voru
sett lög á verkfall aðildarfé-
laga BHM svo og hjúkrunar-
fræðinga. Höggið á þau sem
staðið höfðu í langvinnri verkfalls-
baráttu – án launa og með tilheyr-
andi álagi – var hart. Ríkisstjórnin
segir að enn sé hægt að semja eða þar
til gerðardómur hafi verið skipaður
1. júlí næstkomandi og í greinargerð
með bannlögunum segir að þar til
niðurstöðu er skilað af hálfu dómsins
um miðjan ágúst sé einnig kostur að
ná samningum. Hvað þarf að breyt-
ast?
Hvert mannsbarn sem fylgst hef-
ur með þessari deilu veit þó að án
afstöðubreytingar ríkisstjórnarinnar
mun enginn árangur nást við samn-
ingaborðið. Ríkisstjórnin lagði sig því
miður undir straujárnið sem Sam-
tök atvinnulífsins hafði hitað upp
í samningum á almennum vinnu-
markaði. Því miður höfðu aðildarfé-
lög ASÍ fallist á tillögur atvinnurek-
enda hvað þetta snertir: Verði samið
umfram það sem atvinnurekendur á
almennum markaði voru tilbúnir að
semja um við viðsemjendur sína þá
skulu allir samningar lausir og ófriður
í landinu. Fyrir þessu lyppaðist ríkis-
stjórnin niður. Þess vegna hafa engir
samningar náðst. Þess vegna er það
afstaða ríkisstjórnarinnar sem verður
að breytast.
Reiði og leiði
En er þá öll von úti, munu engir
samningar nást á sjúkrahúsum Ís-
lands eða við starfsfólk á sýslumanns-
skrifstofum eða öðrum starfssvæðum
BHM? Því er til að svara að vonin er
ekki úti einfaldlega vegna þess að
barátta undangenginna vikna mun
skila sér og er þegar farin að skila sér.
Fyrir þessu hef ég sannfæringu.
Í umræðu á Alþingi var reiði í röð-
um stjórnarandstöðu og leiði í röð-
um stjórnarmeirihluta. Mér fannst
ég kenna að flestum þætti þetta
slæm niðurstaða og var athyglisvert
að heyra formann allsherjarnefndar
þingsins túlka lögin rúmt og á þann
veg að gerðardómi bæri að horfa til
allra átta og vera rýmri í niðurstöð-
um sínum en lagatextinn kvæði á um
ef hann væri skoðaður þröngt og með
nirfilsauga Samtaka atvinnulífsins.
Leiðarljós Sjálfstæðisflokksins
Það er grafalvarlegt mál að vega að
verkfallsréttinum. Hann er öryggis-
ventill í lýðræðisþjóðfélagi. Ekki er
gripið til þessa vopns nema við ýtr-
ustu aðstæður. Margrét Thatcher, hin
illvíga og óbilgjarna járnfrú breskra
stjórnmála er löngu komin undir
græna torfu. En í íslenskum þingsal
vorum við minnt á að arfleifð henn-
ar lifi góðu lífi í íslenska Sjálfstæð-
isflokknum. Formaður hans, Bjarni
Benediktsson, sá ástæðu til að leggja
sérstaklega lykkju á leið sína í umræð-
um á þingi í síðustu viku til að mæra
Thatcher. Sjálfur minnist ég henn-
ar sem fréttaskýrandi á valdstjórn-
arárum hennar hve mikið kapp hún
lagði á að ganga á milli bols og höfuðs
á samtökum launafólks. Slæmt er til
þess að vita að íslenskir stjórnmála-
menn vilji gera hana að leiðarljósi í
störfum sínum.
Vafasamar dyggðir
Allt sem kenna mátti við sam-
starf og samvinnu var af hinu illa að
áliti Thatchers en eigingjarnt brölt
einstaklinga þótti henni lofsvert og
þar með talin sjálf græðgin sem hún
taldi til dyggða.
Auðvitað vitum við betur. Sam-
takamáttur og samvinna skiluðu Ís-
lendingum og Norðurlöndunum öll-
um þeim ómældu framförum sem
urðu á öldinni sem leið og gerðu tutt-
ugustu öldina að mesta framfara-
skeiði sem mannkynssagan hafði
þekkt.
Andstreymi í sögulegu samhengi
En andstæðingar þessarar hugsun-
ar munu ekki hafa árangur sem erfiði
ef við aðeins höfum þolinmæði til að
setja tímabundið andstreymi í sögu-
legt samhengi. Ég er nefnilega sann-
færður um að samstaða og barátta
ber alltaf ávöxt. Hún geri það á end-
anum.
Samfélaginu er nú öllu ljóst orðið
að gegn kröfum launafólks sem lagði
niður vinnu á þriðja mánuð verður
ekki staðið til lengdar. Það er aðeins
tímaspursmál hvenær orðið verður
við kröfum þess.
Sendimenn á þingi Það er hins
vegar dapurlegt að Samtökum at-
vinnulífsins skuli hafa tekist að spilla
þessum samningum og fá sendimenn
sína á Alþingi til að ganga erinda
sinna með því óheillaverki sem lögin
á verkföllin eru. En kemur dagur eftir
þennan dag. n
Ögmundur Jónasson
þingmaður Vinstri grænna
Kjallari
„Samfélaginu er nú
öllu ljóst orðið að
gegn kröfum launafólks
sem lagði niður vinnu á
þriðja mánuð verður ekki
staðið til lengdar.