Fréttatíminn - 27.05.2016, Blaðsíða 48

Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir
salka@frettatiminn.is
Þú getur tekið þátt hvort sem þú ert fimm ára gam-all krakki með legó eða verkfræðimenntaður,“ segir Arnar Ómarsson, einn skipuleggjenda He-
bocon-keppni sem fer fram í Mengi
á laugardag.
Hebocon er súmóglíma vélmenna
með tæknilega vankanta og er upp-
runnin í Japan: Japanska orðið heboi
er lýsir einhverju sem skortir tækni-
eiginleika.
„Sum vélmennin geta kannski
ekki annað en það að hristast út af
borðinu eða gefa frá sér skrýtin hljóð
en það er akkúrat það sem þau eiga
að gera. Það eru gallarnir sem eru
fallegastir við Hebocon.“
Keppnin sjálf snýst því í raun
um að gera lélegasta
vélmennið og að sögn
Arnars ætti því sá sem
dettur fyrst út í keppn-
inni að vera stoltastur, en
sá sem sigrar að fá skömm
í hattinn.
Arnar er sjálfur nýbyrj-
aður í Hebocon-bransan-
um, en segir vélmenna-
gerðina fyrir hvern sem
er: „Það er best að endur-
nýta gömul leikföng eða
tæki. Oft förum við Sam
Rees, annar skipuleggj-
andi Hebocon, og finn-
um gamla mótora eða
dýradúkkur sem gátu veifað í Rauða
krossinum eða Hjálpræðishernum.“
Sem dæmi gerði Arnar vélmenni
með því að líma þrjá kaffiþeytara-
mótóra við epli.
Arnar segir galla á vélum gefa
þeim persónuleika: „Ef maður á til
dæmis gamla þvottavél sem gefur
frá sér skarkala er hún með karakt-
er og manni þykir vænt um hana, á
meðan fullkomlega hljóðlaus þvotta-
vél er bara vél. Við verðum brjáluð
þegar dýra tölvan okkar
er hæg því maður býst
við hraðanum, en hér bú-
umst við ekki við að ró-
bótarnir standi sig.“
Hebocon snýst um að
gefa tækninni svigrúm til
að vera ófullkomin.
„Ég sé til dæmis Sigga,
hrekkjusvínið í Toy Story, í allt öðru
ljósi núna. Hann var útmálaður sem
einhver hrotti í myndinni, en í raun
var hann bara að gera tilraunir að
búa til Hebocon-vélmenni. Augljós-
lega sannur listamaður.“
Steinunn Eldflaug Harðardóttir
verður kynnir á keppninni sem fer
fram á laugardag, klukkan 21, og enn
er hægt að skrá sig í hana á www.
raflost.is
Hvað er menningarnám
(cultural appropriation)?
Menningarnám er þegar þætt-
ir úr menningu þjóðar (tákn,
klæðaburður, orð, tónlist, dans)
eru teknir úr samhengi og gjarn-
an nýttir sem tískufyrirbrigði.
Menningarnámi fylgir hugs-
unarleysi þar sem ekki er tekið
tillit til gildis og sögu þess sem
er stolið. Ýkt dæmi um slíkt
er „blackface“ þegar hvítt fólk
málar andlit sitt svart á ösku-
dag. Fjaðrir og indjána menning,
japönsk kimono slá, indversk sjöl
og förðun og fastar fléttur eru
dæmi sem eiga sér mikla sögu
og táknræna merkingu. Í stóra
samhenginu snýst menningar-
nám um misnotkun á menningu
minnihlutahópa og þeirra sem
njóta ekki sömu forréttinda.
Garðsláttuvélar
í miklu úrvali
Mikið og fjölbreytt úrval garðsláttuvéla
* Sláttuvélar með raf- eða bensínmótor
* Sláttuvélar með eða án grassafnara
* Sláttuvélar með eða án drifs
ÞÓR FH
Akureyri:
Lónsbakka
601 Akureyri
Sími 568-1555
Opnunartími:
Opið alla virka daga
frá kl 8:00 - 18:00
Lokað um helgar
Reykjavík:
Krókháls 16
110 Reykjavík
Sími 568-1500
Vefsíða og
netverslun:
www.thor.is
Fegurð í mistökunum
Súmóglíma
gölluðu
vélmennanna
Nýr dagur – nýtt menningarnám
Sumarvörurnar frá Mac eru skýrt
menningarnám frumbyggja Ameríku.
Sumarlína snyrtivörurisans
Mac vekur hörð viðbrögð
fyrir að „stela“ menningu
frumbyggja Ameríku
Snyrtivörufyrirtækið Mac
Cosmetics kynnti nýverið sum-
arlínu sína sem ber titilinn „vibe
tribe“ eða ættbálkastraumar. Línan
hefur vakið hörð viðbrögð fyrir að
misnota menningu, tákn og sögu
kynstofna sér til framdráttar. Línan
vísar skýrt í menningu frumbyggja
Ameríku og er því menningar-
nám (e. cultural appropriation).
Fyrirsæturnar skarta fléttum og
fjöðrum í hári og klæðast sjölum
innblásnum af Navajo mynstri sem
er sprottið frá klæðaburði Navajo
frumbyggja. Fyrirsæturnar sitja
sólbrúnar fyrir í náttúrunni með
litríka förðun og húðflúr.
Fyrirtækið neitar alfarið að
línan sé menningarnám og segir
hana vísa í tónlistarhátíðir á borð
við Coachella. Sú hátíð hefur lengi
verið í brennidepli, þar sem hvítt
fólk kemur saman og „rænir“
menningu annarra kynstofna og
nýtir sem tískutrend. Dæmi um
þetta eru fastar fléttur (e. braides),
fjaðrahattur indjána, indversk bindi
(rauði depillinn sem indverskar
konur staðsetja á milli augabrún-
anna), twerk-dansinn víðfrægi og
„kimono“ sjöl úr japanskri menn-
ingu.
Mac er ekki þeir fyrstu sem eru
gagnrýndir fyrir menningarnám
en nýlega fór Navajo-þjóðin, stærsti
ættbálkur frumbyggja Ameríku
í mál við Urban Outfitters fyrir
að nota þeirra stíl í fatalínu sinni.
Navajo tapaði málinu í síðustu
viku fyrir að vera ekki nógu þekkt
„vörumerki“ til að geta eignað sér
slíka fagurfræði. Urban Outfitters
bíður dóms í sex álíka málum. | sgk
Þeir Sam Rees og Arnar Ómarsson standa fyrir
súmóglímu vélmenna í Mengi á laugardag.
Auðvelt er
að búa til
Hebocon-
-vélmenni
úr göml-
um leik-
föngum og
raftækjum
Helstu reglur
Hebocon-
-keppni:
Vélmenni tapar
ef það fellur á
hliðina eða út af
borðinu.
Hver lota í keppn-
inni er í mesta lagi
1 mínúta.
Vélmenni er ekki
úr leik þó hluti
vélmennis brotni
af því.
Hagaskólastelpurnar Una og Margrét koma
fram á TEDx um helgina. Þær brýna fyrir
stelpum að taka meira pláss.
Þær eru yngstu mælendur á
TEDxReykjavík, þær Una Torfadóttir
og Margrét Snorradóttir. Stúlkurn-
ar eru að ljúka grunnskólagöngu við
Hagaskóla og eru bestu vinkonur.
Báðar hafa þær nýtt sér vettvang
skólans til að koma feminískum
málefnum á dagskrá. „Við nýttum
Skrekk til þess að fjalla um raunheim
ungra stelpna,“ segir Una en hún er
einn höfunda siguratriðis Skrekks
„Elsku stelpur“ sem fór líkt og eldur
um sinu á netheimum. „Ég stofnaði svo femínistafélag-
ið Ronju í Hagaskóla,“ bætir Margrét við. Ronja vakti
athygli fjölmiðla undir kassamerkinu #ronjaferátúr
þar sem félagið bauð stelpum skólans upp á ókeypis
túrtappa og dömubindi.
Á TEDx fjalla þær um mikilvægi þess að stelpur taki
sitt pláss. „Við höfum völdin til þess. Við verðum að
fara sífellt út fyrir þægindarammann og tala til nýrra
hópa. Það gengur ekki að ræða jafnrétti aðeins í hópi
femínista, það þarf að láta í sér heyra
á ólíklegum stöðum,“ segir Una.
Aðspurðar hvers vegna Hagaskóli
sé hávær í umræðunni um jafnrétti
fara stelpurnar að hlæja. „Þetta er
nú helst einn vinahópur sem ákvað
að taka pláss. Við erum nokkrar
sem komum fram í fjölmiðlum og
erum með læti. Það er frábært að sjá
þriðjung skólans vera orðinn hluta af
Ronju femínistafélaginu.“
Mikill undirbúningur er að baki
framkomunnar á TEDx sem fer fram
á ensku. „Við ætlum að forðast íslensk-enskan hreim,“
segir Margrét og Una tekur undir. „Við erum búnar að
æfa okkur með því að tala saman á ensku eins og fá-
vitar. Við tökum einnig þátt í pallborðsumræðum með
Uglu Stefaníu hjá Trans Ísland, þetta verður spennandi
og lærdómsríkt.“ | sgk
Þær 15 ára Una og Margrét flytja erindi
á TEDxReykjavík um nauðsyn þess að
konur taki meira pláss.
Tilbúnar á vígvöllinn
Helgarblað 8.
apríl–10. apríl
2016 • 14. tölub
lað 7. árgangur
www.frettatim
inn.is
ritstjorn@fretta
timinn.is
auglysingar@fre
ttatiminn.is
Hemúllinn
Fjölskyldufaðir
í Breiðholti −
pönkari á Austurv
elli
Mannlíf 62
Mynd | Hari
Jóhannes Kr. Kr
istjánsson 28
Panama-skjölin
Viðhald húsa
FRÉTTATÍMIN
N
Helgin 8.–10. ap
ríl 2016
www.frettatimi
nn.is
Við getum tekið

sem dæmi sólpa
lla
þar sem algenga
sta
aðferðin er að g
rafa
holur og steypa
hólka. Með þess
um
skrúfum er ferlið

mun einfaldara,
öruggara og
kostnaðarminna
. 17
Dýrleif Arna Guðm
undsdóttir,
verkfræðingur hjá
Áltaki.
• Steinsteypa
• Mynsturstey
pa
• Graníthellur
• Viðhaldsefni

• Stoðveggjake
rfi
• Múrkerfi
• Einingar
• Gólflausnir
• Garðlausnir
Fjárfesting sem

steinliggur
20
YFIR
TEGUNDIR AF HELLUM
Hafðu samband í s
íma og láttu
sérfræðinga okkar
aðstoða þig
við að finna réttu l
ausnina.
4 400 400
4400 600
4 400 630
4 400 573
Hringhellu 2
221 Hafnarfjörðu
rHrísmýri 8
800 SelfossSmiðjuvegi
870 Vík
Malarhöfða 10
110 Reykjavík
Berghólabraut 9
230 Reykjanesbæ
r
Sími 4 400 400
www.steypustod
in.is
Húsið var herseti
ð
af köngulóm
Auður Ottesen o
g eiginmaður he
nnar keyptu sér
hús á Selfossi
eftir hrun. Þau þ
urftu að vinna b
ug á myglusvepp
i og heilum
her af köngulóm
en eru ánægð í e
ndurbættu húsi
í dag. Auk
hússins hefur ga
rðurinn fengið a
ndlitslyftingu og
nú eru þau
að taka bílskúrin
n í gegn. 8
Mynd | Páll Jökull
Pétursson
Sérblað
Maðurinn sem fe
lldi
forsætisráðherr
a
Sven Bergman
Illnauðsynleg
aðferð í viðtalinu
Sænski blaðama
ðurinn 8
Ris og fall
Sigmundar
Upp eins og rake
tta,
niður eins og pri
k
Spilltasta þjóðin
10
Bless 18
332 ráðherrar í V
estur-Evrópu
4 í skattaskjóli þa
r af 3 íslenskir
KRINGLUNNI IST
ORE.IS
Sérverslun með A
pple vörur
MacBook Air 13"
Þunn og létt með rafh
löðu
sem dugar daginn
Frá 199.990 kr.
MacBook Pro Re
tina 13"
Alvöru hraði í nettri o
g léttri hönnun
Ótrúleg skjáskerpa
Frá 247.990 kr.
Mac skólabækur
nar
fást í iStore Kring
lunni
10 heppnir sem versla
Apple tæki frá
1. mars til 15. maí vin
na miða á Justin Bieb
er.
www.sagamedic
a.is
SagaPro
Minna mál me
48 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 27. maí 2016