Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.08.1976, Síða 26

Sykur i nokkrum svaladrykkjum
Ársæll Jónsson læknir og Þorsteinn Þorsteinsson lífefnafræðingur
Yfirlit
Rannsoknin er tvíþætt:
1. Mælt var sykurmagn í nokkrum
algengum drykkjarvörum og kom í
Ijós, að flestar innihalda rösk 10 g
per 100 ml. Notagildi og almennum
áhrifum eru gerð nokkur skil.
2. Samanburður á CIjINITEST og
TES-TAPE, og niðurstöður ræddar.
Inngangur
01 og gosdrykkir eru algengar
neysluvörur á Islandi. Sykursjúkum
er þó almennt ráðlagt að forðast sæta
gosdrykki, en upplýsingar um raun-
verulegt sykurmagn í þessum drykkj-
um hafa verið af skornum skammti.
Það þótti því æskilegt að mæla sykur
í nokkrum algengum drykkjartegund-
um af þessu tagi og jafnframt bera
saman tvær algengar aðferðir, sem
venjulega eru notaðar við ákvörðun
á þvagsykri.
Efni og aðferðir
Valdar voru 12 algengar öl- og gos-
drykkjategundir og einn ávaxtasafi,
eitt eintak af hverri tegund, úr ná-
lægri verslun. Innihald umbúða var
mælt og prófað fyrir sykri með
CLINITEST (Benedict’s próf og
TES-TAPE (glúkósu-oxýdasa prófl.
Til þess að kljúfa (hydrolisera)
tvísykrungana var vökvinn sýrður
með fullsterkri saltsýru og látinn
standa í stofuhita í 22 klukkustundir.
Sykurmagnið var þvínæst ákvarðað
með TECHNICON Auto-Analyser
(ferricyanide aðferð; Technicon
blöð N-26) í hæfilegri þynningu.
Ösýrður vökvi var einnig mældur á
sama hátt.
I Pilsner og Thule er nokkuð af
fjölsykrum. Þær voru ákvarðaðar
með því að sýra vökvann með full-
sterkri saltsýru og sjóða í 2 klst. með
eimsvala, og sykurinn þvínæst mæld-
ur á sama hátt og lýst er að framan.
Þá voru þurrefnin einnig mæld til
viðmiðunar.
Niðurstöður
Mælt sykurmagn eftir vatnsrof
(hydrolysu) og rúmmál vökvans er
skráð í töflu I, ásamt útreiknuðu syk-
urmagni per ílát og K-fjölda.
Ein tegundin, Fresca, reyndist syk-
urlaus með öllu. Lítill sykur fannst
í Pilsner og Thule, en kröftugt vatns-
rof leiddi í ljós fjölsykrur, þannig að
K-gildi hverrar flösku getur reiknast
u. þ. b. einn. Sykurmagn annarra
drykkja, sem mældir voru, reyndist
á milli 8,7 og 12 g per 100 ml af
vökva.
Niðurstöður sykurprófa með
CLINITEST og TES-TAPE á ósýrð-
um vökva eru sýndar í töflu II.
I ljós kom, að hvorki TES-TAPE
né Auto-Analyserinn merkja sykur í
ósýrðum og óþynntum Pilsner, en
CLINITEST sýnir þar Vi%. Bendir
það til, að það sé annar sykur en
glúkósa. I öllum öðrum drykkjum
(nema Fresca) framkallast sterkasta
svörun á TES-TAPE, en á bilinu 0,0-
2,1 g/100 ml svarar CLINITEST
mismikið.
TAFLA I
Sykur. Hverl ílát inniheldur: Rúmmál Sykur Drykkur g/100 ml ml g K
Pilsner1 0,15 330 0,5 1
Maltöl 8,7 320 31 3
Grape Fruit 11,0 245 27 2%
Appelsínu Límonaði 11,7 240 28 3
Spur Cola 10,7 300 32 3
Sinalco 10,7 260 28 3
Coca Cola 10,5 200 21 2
Fresca 0,0 310 0 0
Pepsi Cola 10,8 250 27 2i/2
Miranda 12,0 250 30 3
Polo 9,7 245 24 2y2
Thule2 2,3 330 7,6 i
Tropicana 10,7 235 25 2y2
TAFLA II
Ósýrt gos. (Þvag)sykurprój:
Clinitest Test-Tape
Sykur g/100 ml % %
Fresca 0,0 0 0
Pilsner 0,0 y4 0
Polo 0,5 y4 2
Thule 1,7 y2 2
Miranda 1,4 i 2
Sinalco 1,7 i 2
Aðrir 2,1-6,0 2 2
1 Fjölsykrur í Pilsner mældust 7,6 g og
þurrefni 9,4 g per flösku.
- Fjölsykrur í Thule mældust 4,7 g og
þurrefni 8,8 g per flösku.
Framh. á bls. 112.
108
TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS