Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.07.1991, Blaðsíða 4

Jóna Siggeirsdóttir, Þórunn Pálsdóttir hjúkrunarfræðingar
Starfsánægja þriggja starfsstétta
á geðdeild Landspítalans
Talið er að starfsánœgja
starfsfólks við hjúkrun
hafi mikil áfrifá afköst þeirra
og gœði hjúkrunar. þannig
sýna rannsóknir að starfs-
ánœgja hjúkrunarfrœðinga
hefur áhrif á það hversu
ánœgðir sjúklingar eru með
umönnun þá sem þeir fá
(Weissman og Nathanson
1985). Niðurstöður rann-
sókna á starfsánœgju og
óánœgju og meðal hjúkrun-
arfrœðinga sem starfa á
sjúkrahúsum sýna að starfs-
ánœgja tengist ýmsum
þáttum, meðal annars örum
mannaskiptum og fjarvistum
frástarfi (Brooke 1986, Birna
Flygenring 1989, Weissman
og Nathanson 1985, Price &
Mueller 1981, 1986; Weiss-
man, Alexander, & Chase
1981), en bœði fjarvistir frá
starfi og ör mannaskipti leiða
til aukins kostnaðar og óstöð-
ugleika á sjúkrastofnunum.
Það skiptir því miklu máli fyrir
stjórnendur sjúkrastofnana að gera
sér grein fyrir því hvernig starfs-
ánægju er háttað á þeirra deild og
stofnun og hvaða þættir það eru sem
einkum hafa áfrif á starfsánægju.
Fáar rannsóknir hafa verið gerðar
meðal aðstoðarfólks við umönnun
þótt mannaskipti og óstöðugleiki í
starfi séu mun meiri en hjá hjúkrun-
arfræðingum (Lakin, Bruininks,
Hill, & Haubner 1982).
Jóna
Þórunn
Hér á eftir verður fjallað um ýmsa
þætti er varða ánægju hjúkrunar-
fræðinga, sjúkraliða og starfsmanna
á geðdeild Landspítalans í starfi.
Byggt er á niðurstöðum úr þremur
könnunum sem gerðar hafa verið
meðal starfsfólks á geðdeild Land-
spítalans. Kannanirnar voru gerðar
til þess að fá almennar upplýsingar
um umönnun sjúklinga, vinnufyrir-
komulag og viðhorf starfsfólks til
ýmissa þátta starfsins. Ætlunin var
að nota niðurstöðurnar til þess að
bæta umönnun og starfsskilyrði á
stofnuninni.
Rannsóknaraðferðir
Úrtak
Eins og fram kemur hér að ofan er
úrtakið byggt á þremur könnunum
meðal starfsfólks sem starfaði við
hjúkrun á geðdeild Landspítalans.
Fyrsta könnunin fór fram meðal
hjúkrunarfræðinga í nóvember
1987, önnur könnunin fór fram
meðal sjúkraliða í maí 1988 og þriðja
könnunin, sem tók til starfsmanna er
starfa við umönnun sjúklinga, fór
fram í október 1989. Allar þessar
kannanir eru spurningalistakannan-
ir. Til þess að fá sem besta þátttöku
var auglýstur ákveðinn tími og
staður þar sem gert var ráð fyrir að
þátttakendur gætu komið og svarað
spurningalistanum. Þegar spurn-
ingalistinn var lagður fyrir hjúkrun-
arfræðingana var 91 hjúkrunar-
fræðingur í starfi, 68 svöruðu list-
anum eða 75,8%. Sjúkraliðar voru
38 í starfi og svöruðu 32 eða 82,0%.
Starfsmenn við hjúkrun voru 158,
141 svöruðu spurningalistanum eða
89,2% starfsmanna. Eins og sjá má
af þessum tölum var þátttaka í öllum
könnununum mjög góð.
Mœlitœki
Spurningalistarnir, sem notaðir
voru, voru gerðir af höfundum.
Starfsánægja var mæld með tveimur
spurningum. Spurt var: Hvernig
fellur þér starfið? Einnig var spurt
hversu oft viðkomandi væri
óánægður með starfið. Fylgnin milli
þessara tveggja spurninga var
reiknuð samkvæmt formúlu Spear-
mans og reyndist vera 0,35.
í spurningalistanum voru nefnd 16
atriði, sem oft eru talin hafa áhrif á
starfsánægju. Atriðin voru: Tækifæri
til persónulegra samskipta við sjúkl-
inga/skjólstæðinga, sjálfræði og
ábyrgð, möguleiki á að láta gott af
sér leiða, þakklæti og ánægja sjúkl-
inganna, tækifæri til að nota fjöl-
þætta þekkingu, tækifæri til að taka
sjálfstæðar ákvarðanir, útrás fyrir
faglegan metnað, virðing samstarfs-
fólks, möguleikar á að viðhalda fag-
legri þekkingu sinni, laun, vaktafyr-
irkomulag (vinnutími), atvinnu-
öryggi, hversu vel deildin er
mönnuð, samstarf við annað starfs-
fólk og fjölbreytileiki í starfi.
í fyrsta lagi voru þátttakendur í
könnuninni beðnir um að segja til
um hversu mikilvæg atriðin væru
4 HJÚKRUN V91 - 67. árgangur