Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.1996, Qupperneq 10

100
Mynd 2. Einkenni sem valdið hafa mestri vanlíðan
undanfarinn mánuð (n=72). Merkja mátti við fleiri en eitt
einkenni.
Hreyfiskerðing
Þátttakendur höfðu verulega skerta getu til starfa og hreyfingar
enda þótt veikustu sjúklingar á biðlista hafi verið undanskildir
þátttöku í rannsókninni. Tafla 1 sýnir svör þátttakenda við
spumingum um hreyfiskerðingu. Þegar kynjamunur er skoðaður
kemur fram að karlar eiga erfiðara en konur með að sinna
áhugamálum (p < 0.10) og að taka þátt í félagsstarfi (p < 0.05).
Hins vegar kom ekki fram munur á milli kynja á öðrum þáttum
hreyfiskerðingar, þ.m.t. getu til að sinna heimilisstörfum.
Tafla 1 Hreyflskerðing
Efnisatriði Ekki erfitt[%] Dálítið erfitt[%] Mjög erfitt og
Get ekki [%]
Heimsækja ættingja 87,0 10,1 2,9
og vini (n=69) Aka bíl, ferðast með 89,7 4,4 5,9
strætisvagni (n=68) Taka þátt ( 50,0 33,3 16,7
félagsstarfi (n=66) Ganga nokkurn spöl 39,4 46,5 14,1
(n=71) Sinna heimilisstörfum 38,6 38,6 22,9
(n=70) Sinna áhugamálum 37,5 22,9 39,6
(n=48) Ganga upp nokkra 26,8 56,3 16,9
stiga (n=71) Hlaupa, lyfta þungum 4,5 32,8 62,7
hlutum (n=67)
Kynlíf
Rúmlega helmingur þátttakenda (53,7%) sagði sjúkdóm hafa
slæm áhrif á kynlíf, þriðjungur (33,3%) taldi áhrif hans engin
og 13% talaði um jákvæð áhrif.
Samband við ástvini og líðan þeirra
Frani kom að samband þáttlakenda við ástvini breyttist í kjölfar
veikindanna. Gátu 18,0% svarenda um slæm áhrif veikinda á
samband við maka, tæpur helmingur um engin áhrif (44,0%) og
38,0% um góð áhrif. Mynd 3 sýnir áhrif veikinda á maka.
Hliðstæð svör fást þegar samband við fjölskyldu og vini var
athugað. Samband við fjölskyldu og vini virtist heldur versna eftir
því sem tíminn á biðlista lengdist, þó svo að það samband hafi
ekki reynst tölfræðilega marktækt.
90
80
70
60
% 50
40
30
20
10
0
Andlcg Svefn Vinnuálag Lfkamlcg Atvinna
Mynd 3. Áhrif veikinda á maka (n=54).
Óskir og þarjir fyrir upplýsingar og stuðning
Spurt var hvort þátttakendur hefðu fengið upplýsingar um ákveðin
atriði, s.s. reykingar, lyf, brjóstverk, lireyfmgu, væntanlega aðgerð
og endurhæfingu, tryggingar og fjármál. Einnig var spurt hvort
þeir teldu sig vanta upplýsingar um fyrrgreind atriði, sjá mynd 4.
Þátttakendur töldu sig litlar upplýsingar hafa fengið og jafnframt ^
töldu 80,0% þeiira sig ekki vanta frekari upplýsingar. Hins vegar
var rúmlega helmingur (53,6%) sem vissi ekki eða var ekki
öruggur um hversu mikið hann mátti reyna á sig og hreyfa sig en
40,0% töldu að þau vantaði upplýsingar um það. Enn fremur
töldu 86,6% sig haldna streilu en einungis 15,0% vantaði
upplýsingar um það. Þátttakendur gátu um slæm áhrif veikinda
á kynlíf (53,7%) en aðeins 18,3% töldu að þau vantaði
upplýsingar um kynlíf.
0 10 20 30 40 50 60 70 80
%
Mynd 4. Samanburður á fengnum upplýsingum og upplýsingum
sem vantar.
Meirihlutinn taldi að liann ætti auðvelt með að fá upplýsingar
meðan á bið eftir aðgerð stóð (70,7%). Tafla 2 sýnir hverjir það
voru sem veittu upplýsingar.
Tafla 2 Hverjir veittu upplýsingar (n=67)
Aðilar %
Læknar, aðrir en heimilislæknir 68,7
Aðrir sjúklingar 40,3
Heimilislæknir 35,8
Bækur og bæklingar 35,8
Hjúkrunarfræðingar 16,4
Fjölmiðlar 14,9
Fram kom að þátttakendur vom ekki mjög trúaðir á að aðrir gætu
stuðlað að því að líðan þeirra yrði bærilegri. Spurt var hvort
TlMARIT IIJÚKRUNARFRÆÐINGA 1. tbl. 72. árg. 1996