Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2007, Blaðsíða 11

FRÆÐSLUGREIN
Kristrún Þórkelsdóttir og Vigdís Hallgrímsdóttir
þjálfun heilbrigðisstarfsmanna fer fram
á þennan hátt. Ýmislegt bendir til að
heppilegt sé að skapa aðstæður þar sem
heilbrigðisstarfsfólk tekst á við vandamál í
umhverfi þar sem líkt er eftir raunverulegum
aðstæðum (McFadden, Towell og Stock,
2004). Hermar (e. simulators) hafa verið
notaðir við þjálfun í ýmis störf, s.s. í hernaði,
í iðnaði, í flugi og við stjórnendaþjálfun.
Scerbo, Bliss, Schmidt og Thompson
(2006) sýndu með rannsókn sinni fram
á að hægt er að bæta öryggi sjúklinga
með því að gera heilbrigðisstarfsfólki kleift
að nota herma við þjálfun. Þannig getur
heilbrigðisstarfsmaður lært af mistökum
sínum án þess að sjúklingnum standi
ógn af og starfsmaðurinn getur þjálfað
ákveðna færni án þess að ófyrirséðir
atburðir (breytingar á ástandi sjúklings)
hafi áhrif þar á.
Ýmsar leiðir eru færar til þess að þjálfa
og viðhalda þekkingu starfsfólks á tæki.
Fræðsla um tækið og virkni þess er
nauðsynleg en þegar ekki er unnið með
tæki á hverjum degi er hætt við að þekking
og færni starfsmannsins tapist niður.
Tækjaþjálfun getur stuðlað að því að
viðhalda þekkingu og færni starfsmanna.
Tækjadagar á svæfinga-,
gjörgæslu- og skurðstofusviði
Landspítala-háskólasjúkrahúss
Á svæfinga-, gjörgæslu- og skurðstofu-
sviði Landspítala-háskólasjúkrahúss voru
nýverið haldnir tækjadagar. Á sviðinu eru
atvik tengd tækjum önnur algengasta
tegundskráðraatvika. Meðtækjadeginum
var stuðlað að þjálfun starfsmanna á tæki
án þess að sjúklingur væri tengdur við
þau og öryggi sjúklinga og starfsmanna
þannig eflt. Tækjadagarnir voru frumgerð
(e. pilot study) að því hvernig standa megi
að kennslu og þjálfun starfsfólks á tæki.
Stjórnendur og starfsfólk sviðsins leggja
áherslu á að unnið sé með bestu fáanlegu
tæki og að þjálfun á þau sé fullnægjandi.
Öllum hjúkrunarfræðingum, læknum og
sjúkraliðum, alls 291 starsmanni, var
boðið að taka þátt á tækjadögunum.
Boðið var upp á þjálfun á tæplega 30 af
um 140 tækjum sviðsins. Hér á eftir fer
lýsing á því hvernig sú tækjaþjálfun, sem
fram fór á tækjadögunum, var sett upp.
Niðurstöður tækjadaga
Tæplega helmingur starfsmanna sviðsins
tók þátt í tækjadögunum. Það kom skýrt
fram í athugasemdum starfsmanna að
þeir voru ánægðir með undirbúning og
framkvæmd tækjadaganna og starfsfólk
vill að þeir verði árviss viðburður.
Þátttakendur í verkefnishóp voru sammála
um að það form, sem sett var upp við
tækjaþjálfunina, hentaði öllum faghópum
og forminu ætti ekki að þurfa að breyta
til þess að ná til fleiri starfsmanna. Þessa
gerð af tækjaþjálfun mætti hæglega
yfirfæra á aðra gerð af starfsemi þar
sem tæki verða sífellt algengari hluti af
starfsumhverfi hjúkrunarfræðinga.
Framkvæmd tækjadaga
1. Settur var saman verkefnahópur með
fulltrúum frá deildum sviðsins auk
heilbrigðistæknideildar.
2. Hópurinn valdi tæki í samstarfi við
starfsfólk. Lögð var áhersla á að velja
tæki sem starfsfólk vinnur ekki með á
hverjum degi.
3. Útbúnir voru gátlistar sem innihéldu
helstu þætti sem starfsmaður þarf
að þekkja til þess að vinna með
viðkomandi tæki.
4. Leiðbeinendur voru fengnir til að
leiðbeina á hvert tæki fyrir sig. Þeir
komu úr röðum starfsfólks deildanna,
frá heilbrigðistæknideild og frá
fyrirtækjum sem flytja inn þau tæki
sem boðið var upp á þjálfun á.
5. Tækjum var komið fyrir á einingum
sviðsins.
6. Á tækjadögunum kom starfsmaður að
tæki og fór í gegnum gátlistann með
leiðbeinanda. Leiðbeinandinn staðfesti
þátttöku starfsmannsins.
7. Stjórnandi hverrar einingar fékk skjal
með lista yfir þá starfsmenn sem tóku
þátt í deginum.
Tækjadagarnir fóru fram eftir hádegi
fimmtudaginn 29. mars og föstudaginn
30. mars. Dregið var úr starfsemi á
skurðstofugangi á föstudeginum vegna
skurð- og svæfingalæknaþings. Dagurinn
var því nýttur til tækjaþjálfunar fyrir þá
starfsmenn sem ekki sóttu þingið. Til
stóð að halda starfsemi í lágmarki á
fimmtudeginum líka og stuðla þannig að
þátttöku lækna á deginum, en það gekk
ekki.
Lokaorð
Þjálfun á tæki þarf ekki öll að fara fram á
dögum sem þessum. Hún þarf að fléttast
inn í starfsemi deildanna, bæði fyrir nýráðið
starfsfólk og fyrir aðra starfsmenn. Yfirlit
yfir þátttöku starfsmanna á dögunum
gefur stjórnendum tækifæri til að fylgjast
með þjálfun starfsmanna á tæki sviðsins
og hver veit nema í framtíðinni verði gefin
út „ökuskírteini" þar sem starfsmaðurinn
hefur skjalfest á hvaða tæki hann hefur
hlotið þjálfun.
Heimildaskrá
Baumann, A. (2007). Positive Practiœ Environments:
Quaiity Workplaces = Quality Patient Care. Genf:
Intemational Council of Nurses.
European Commission (2007). Recommendation
on Patient Safety. Brussel: High Level Group
on Health Servioe and Medical Care - Patient
Safety Working Group.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið og
Landlæknisembættið (2007). Stefnumörkun
heilbrigðisyfirvalda í gæðamálum til ársins
2010. Reykjavík: Heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytið og Landlæknisembættið.
Lovísa Baldursdóttir (2003). Mistök í heilbrigðis-
þjónustu. Tímarit islenskra hjúkrunarfræðinga,
79(1), 40.
LSH (2007). Deild gæðamála og innri endurskoðu-
nar (2007). Skilgreining LSH á atviki. Sótt 26.
apríl 2007 á: http://www4.landspitali.is/lsh_ytri.
nsf/htmlpages/index.html.
McFadden, K.L., Towell, E.R., og Stock, G.N.
(2004). Critical success factors for controlling
and managing hospital errors. The Quality
Management Journal, 7 7(1), 61.
Rechel, B., Dubois, C.A., og McKee, M. (2006).
The Health Care Workforce in Europe.
Learning from Experience. Towbridge: The
Crownwell Press.
Scerbo, M.W., Bliss, J.P., Schmidt, E.A., og
Thompson, S.N. (2006). The efficacy of a
medical virtual reality simulator for training
phlebotomy. Human Factors, 48(1), 72.
World Health Orgnaisation (2006). World Alliance
for Patient Safety. Forward Programme 2006-
2007. París: WHO.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 3. tbl. 83. árg. 2007
9