Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2007, Blaðsíða 22

hjartastopp verður út frá öndunarstoppi,
svo sem hjá börnum, vegna drukknunar,
astma og eftir vissar lyfjaeitranir.
Hlutfallið milli hjartahnoðs og blásturs er
nú 30 á móti 2. Ýta skal kröftuglega (4-5
cm) niður á miðjan brjóstkassa um 100
sinnum á mínútu. Mikil áhersla er lögð á
að draga ekki að hefja endurlífgun né að
truflanir eða stopp verði á hjartahnoði.
Mikilvægt er að skipta um þann sem
hnoðar á tveggja mínútna fresti. Sé
sjúklingur liggjandi í rúmi þarf að koma
bretti undir hann sem fyrst. Langvinnt
hjartahnoð er líkamlega erfitt. Ef hægt er
að útvega lágan pall til að standa á gerir
það hjartahnoð mun auðveldara.
Rannsóknir hafa sýnt að heilbrigðis-
starfsfólk, hvort heldur sem er innan eða
utan sjúkrahúss, hnoðar ekki nógu vel.
Oft er hnoðið ekki nægilega fast og of
oft er hnoðið ekki nógu samfellt. Nýjar
rannsóknir hafa sýnt að hjartahnoði er
ekki beitt í allt að 48% af tímanum sem
einstaklingur er í hjartastoppi og þess
vegna er lögð mikil áhersla á samfellu í
hnoðinu í nýju leiðbeiningunum.
Þegar veitt er öndunaraðstoð skal opna
öndunarveginn eins og fyrr hefur verið
lýst og taka utan um nasirnar á þeim
meðvitundarlausa með þeirri hendi sem
er á enninu. Svo skal blása í eina sekúndu
inn lofti og sjá brjóstkassann lyftast.
Mælt er með að nota öndunarmaska
(pocket mask). Varast skal að blása
of miklu lofti ofan í sjúklinginn. Það
getur reynst skaðlegt þar sem við of
mikinn blástur hækkar þrýstingur inni í
brjóstholinu of mikið þannig að blóðflæði
til hjartans skerðist og útflæði þess
einnig. Dregur það úr lífslíkum þeirra sem
eru í hjartastoppi.
3. Hjartarafstuö
Þrátt fyrir að mikil áhersla só lögð á
hjartahnoð er það hjartarafstuðið sem
skiptir mestu máli í endurlífgun. Mikilvægt
er að hefja strax grunnendurlífgun með
hjartahnoði og blástursmeðferð þegar
að meðvitundarleysi og öndunarstopp
er staðfest en ekki byrjað á því að blása
tvisvar eins og áður var. Mikilvægara er
að viðhalda blóðflæði en að koma súrefni
í blóðið enda hafa rannsóknir sýnt að
á fyrstu mínútunum eftir hjartstopp er
súrefnisinnihald blóðsins enn þá mikið.
Undantekning frá þessari reglu er ef
Tafla 1
Orsakir sem hægt er að meðhöndla
Tamponade Hyperkalemia/hypokalemia
Toxins - Tablets Hypoxia
Tension pneumothorax Hypothermia
Thrombosis (cardiac/pulmonary Hypovolemia
Mynd 2. Sleglatif
Mynd 3. Púlslaus sleglahraðtakur
20
Tímarit hjúkrunarfræöinga - 3. tbl. 83. árg. 2007