Stjórnmálatímarit - 01.01.1884, Side 11

Stjórnmálatímarit - 01.01.1884, Side 11
Gagnsemi banka. 11. kr. lán lijá banka upp á sex mánuði og 4"/« vöxtu, pá fær hann að eins 9, 800 kr, því inisseris leigan, 200 kr., er dregin frá í ðndverðu. I veð taka bankar venjulegast að oins persónulega ábyrgð, með öðrum orðum: lánstraust, lánpiggjanda — orðalaust efhann er áreiðanlega stöndugr maðr. Haíi bankari efa um efnafar lánþiggjanda, 'lætr hann sér lynda sameiginlega ábyrgð hans og tveggja cða þriggja vina hans stöndugra; stundum, en langsjaldnast, tekr bauki fasteign í veð. Bankar lána þannig örast efna- mönnunum, eins og vitaskuld er, því við þá gengr verzl- un greiðast. Með þesm móti gefst þeim kostr, sem við verzlun eru riðnir, að auka peningastofn sinn, o: leggja til hans það, sem þeir ábatast á lánum hankans; en liann lánar í ið óendanlega þeim, sem í reglubundnum skilum standa. J>egar peninga-velta eykst, margfaldast starfsemi og frammtakssemi manna á allar lundir, en árangr lienn- ar er atvinnu-arðrinn (produktion), og lians árangrer aftr skuldlaus gróði, o: auðr. A bágum tíðum, þegar skarpt verðr um peninga, og lánstraust riðarsvo, að bankar verða að synja mönnum um venjulega lánslijálp, kemr þegar kyrkingr bæði í verzluu og.landbúnað. Fáir geta gjört sér full-glöggva hugmynd um inn mikla hag, er nágrenni banka stendur af stofnun lians. pegar er hann er opnaðr, fá menn peninga-þarfir sínar uppfyltar eftir miklu stærri mælikvarða en áðr átti sér stað, með því að lán af j'msu tagi verða miklu auðfengn- ari: banki þarf að lána út, en alenningr þarf á lánum að halda. petta skilja Skotar svo vel, að skozkr bankari heiir sagt mér, að það væri algengt þar nyrðra, að bank- ar settu upp útbanka í fátækum héruðum einungis í þeim tilgangi, að koma þar á, framan af sér að ábatalausu eða

x

Stjórnmálatímarit

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stjórnmálatímarit
https://timarit.is/publication/1254

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.