Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1991, Page 34

Sigurþór Charles Guðmundsson löggiltur endurskoðandi
Alþjóðlegur reikningsskilastaðall IAS 13
FRAMSETNING VELTUFJÁRMUNA OG SKAMM-
TÍMASKULDA í REIKNINGSHALDI.
„Presentation Of Current Assets And Current Liabilities"
Inngangur:
í þessum staðli er fengist við skilgreiningu og framsetn-
ingu veltufjármuna og skammtímaskulda í reiknings-
skilum. Staðallinn fjallar ekki um verðmætamat þessara
eigna og skulda.
Skilgreining:
Framsetning veltufjármuna og skammtímaskulda í
reikningsskilum hefur verið talin veita lesendum reikn-
ingsskila gagnlegar upplýsingar um fjárhagsstöðu fyrir-
tækja.
Hreint veltufé er skilgreint sem mismunur veltufjár-
muna og skammtímaskulda.
Mismunandi sjónarmið um hvað teljist til veltufjármuna
og skammtímaskulda:
I aðalatriðum eru uppi tvenns konar sjónarmið um
hvaða efnahagsliðir teljist til veltufjármuna og skamm-
tímaskulda: Annars vegar er um að ræða þá sem telja
að flokkun eigna í veltufjármuni og fastafjármuni, og
skulda í skammtímaskuldir og langtímaskuldir, sé gerð
í þeim tilgangi að gefa til kynna gróft mat á greiðslu-
hæfi fyrirtækja. Með þessu er átt við möguleika fyrir-
tækja til að inna af hendi nauðsynlegar greiðslur í ná-
inni framtíð. Hins vegar eru þeir sem telja að þessi
flokkun sé gerð til þess að sýna þá veltufjármuni og
skammtímaskuldir sem séu stöðugt í veltu fyrirtækja og
endurnýji sig aftur og aftur.
Þessi tvö sjónarmið eru að vissu marki ósamrýman-
leg. Ástæða þess er, að við mat á greiðsluhæfi er að-
ferðin við flokkun eigna í veltufjármuni og fastafjár-
muni og skulda í skammtímaskuldir og langtímaskuldir
miðuð við það, hvort einstakir efnahagsliðir komi til
innlausnar eða eru til greiðslu í náinni framtíð. Hin að-
ferðin, þ.e. þegar litið er á efnahagsliði sem eyðast og
endurnýja sig aftur og aftur í starfseminni, miðast hins
vegar við hvort þeir endurnýji sig á eðlilegum tíma mið-
að við eðli þess rekstrar sem fyrirtæki starfar í. Sem
dæmi um ólík sjónarmið má nefna liðinn verk í vinnslu,
en þau væru í fyrra tilfellinu að mestu talin með fasta-
fjármunum, þar sem verk tekur lengri tíma en eitt ár að
framkvæma en í seinna tilfellinu væru verk í vinnslu að
mestu talin með veltufjármunum.
Framkvæmdin í dag:
Þessi tvö mismunandi sjónarmið hafa að nokkru verið
samrýmd í reikningsskilum í fjölmörgum löndum á
þann hátt, að efnahagsliðir teljist meðal veltufjármuna
ef þeir eru til ráðstöfunar innan eins árs eða innan eðli-
legs tíma miðað við eðli rekstrarins. Til skammtíma-
skulda teljast skuldir sem gjaldfalla eða koma til
greiðslu innan eins árs. Jafnvel þó þessi aðferð sé hin
almenna regla eru fjölmörg atriði sem geta flokkast
með veltufjármunum og skammtímaskuldum þó þau
uppfylli ekki áðurnefnd skilyrði. Þannig er óhætt að
segja að fyrrgreind flokkun byggist fremur á venjum í
reikningsskilum en á fastmótuðum reglum.
Skilgreining á efnahagsliðum sem flokkast meðal veltu-
fjármuna:
Sjóður og bankainnstæður teljast meðal veltufjármuna
enda sé ráðstöfun þeirra möguleg í náinni framtíð.
Viðskiptakröfur og aðrar skammtímakröfur eru tald-
ar meðal veltufjármuna að því marki að þær komi til
innlausnar innan árs. Viðskiptakröfur eru stundum
taldar meðal veltufjármuna jafnvel þó að þær komi ekki
til greiðslu innan eins árs, og er þá yfirleitt gerð grein
fyrir þeim hluta sem kemur ekki til greiðslu innan eins
árs í skýringum með reikningsskilunum.
34