Ráðunautafundur - 15.02.1993, Side 29

21
KOSTIR OG GALLAR BELGJURTA
Helstu kosti og galla belgjurta annars vegar tál túnræktar og hins vegar til landgræðslu má
draga saman á eftirfarandi hátt
Tún
Kostir:
1. A rótum belgjurta lifa gerlar sem vinna nitur úr andrúmsloftinu, sem einnig kemur
plöntunum til góða. Nitumámið er mjög breyíilegt eftir aðstæðum. Friðrik Pálmason
(1986) hefur mælt nitumám fóðurlúpínu hér á landi og fengið gildi frá 2-214 kg N/ha.
2. Belgjurtir hafa hátt hlutfall próteins og steineftia. Próteinið er af svipuðum gæðaflokki
og prótein í grasi (Syrjala-Qvist 1988).
3. Belgjurtir halda oft næringargildi súm lengnr en grös og því hægt að fá ágætt fóður
þó seint sé slegið (Jönsson 1981).
4. Framleiðslu nituráburðar í verksmiðju fylgir ýmiskonar mengun og kostnaður. Notkun
belgjurta minnkar þörfina fyrir tilbúinn áburð.
5. Áburðarflutningur og dreifing kostar Hkapeninga sem að hluta sparast þegar belgjurtir
em notaðar.
6. Blöndur af smára og grasi gefa oft meiri uppskem en grasið eitt sér (Gr0nner0d 1988,
Gustavsson 1988, Tuveson 1988).
Gallar:
1. Oft endist smárinn skemur en grasið, a.m_k. rauðsmárinn (Frankow-Lindberg 1988).
Smárinn gefur heldur ekki eins jafna uppskem milli ára. Þetta gerir það að verkum
að uppskera í túnum með belgjurtum er svejflukeamdari en uppskera í túnum með
hreinu grasi. Þetta atriði vegur þungt hér á JandL
2. Belgjurtir gera oft meiri kröfur til jarðvegs en grös, td. hvað varðar sýmsdg og fosfór.
3. Belgjurtir em nær alltaf notaðar í blöndu með öðrum tegundum. Erfitt getur verið að
ná hentugu hlutfalli milli belgjurta og grasa, en hlutfallið hefur mikil áhrif á fóðrið.
4. Belgjurdr hafa tiltölulega hátt próteinhlutfalL, en lítið af sykri. Ef þær era ríkjandi
getur þetta haft vandamál í för með sér, Ld. við votheysgerð.
5. Belgjurtir henta illa til þurrheysgerðar vegna þess að þær þurfa lengri þurrkunartíma
en grös og molna auðveldlega við þurdom.
6. Þegar belgjurtatún era plægð, losnar mikið af ititri á stuttum tíma. Þetta getur valdið
umhverfísspjöllum ef þess er ekki gætt að nýta það strax.