Ráðunautafundur - 15.02.1993, Blaðsíða 109

101
ágengt í því starfi. Samtímis því að vinna að kynbótum á íslenskum og innfluttum tegundum
hefur frærækt þerra verið mikilvægt viðfangsefni sem vinna þarf að áfram. Það rannsókna-
og þróunarstarf hefur leitt til uppbyggingar fræræktarstöðvarinnar í Gunnarsholti sem er
samstarfsverkefni Rannsóknastofnunar landbúnaðarins og Landgræðslunnar. Frærannsóknir
beinast að ræktun uppgræðslutegundanna til fræs og meðferð fræsins til að auka notagildi
þess. Sem dæmi má nefna svæfi í melgresi og húðun fræs. Þetta samstarf hefur þegar borið
mikinn árangur og gjörbreytt möguleikum Landgræðslunnar til aðgerða.
Vaxandi áhugi er á fleiri tegundum og þá einkum níturbindandi tegundum í
uppgræðslustarfinu. Allar níturbindandi tegundir þurfa á rótarhnýðisbakteríum að halda og
eru þær verðugt nýtt viðfangsefni. Miklu skiptir að notaðir séu bakteríustofnar sem eru
afkastamiklir í nítumámi og þola lágan jarðvegshita. Því þarf að leggja sérstakar áherslur á
örverurannsóknir þegar níturbindandi tegundir eru reyndar í uppgræðslustarfínu. I þessu
sambandi er einnig áhugavert að kanna myndun sveppróta og afla vitneskju um áhrif þeirra
á vöxt og viðgang ungra plantna.
Aðferðir, notkun hjálpareftia og tækni í uppgræðslustarfinu eru vaxandi viðfangsefni
í rannsóknum og þróun.
Landnýting og beitarrannsóknir
Mikilvægur þáttur í landgræðslu og landnýtingu er þekking á beit og stjómun hennar. Víða
er fengist við að græða upp örfoka land eða bæta land samfara nýtingu. Það er mikilvægt að
auka þekkingu á beit og beitarstjómun með rannsóknum á tengslum búfjárbeitar, gróðurs og
landgæða. Takmarkaðar rannsóknir hafa verið gerðar á þessu sviði í nágrannalöndum okkar
eða við sambærilegar aðstæður annars staðar í veröldinni.
Aðferðir í landgræðslu og skynsamleg nýting á gróðri, með hagkvæmni í búrekstri og
búsetu í huga, verður að byggja á grundvelli upplýsinga um samverkan búfjárbeitar, og
gróðurs og jarðvegseyðingar. Vitneskja um beitaratferli, plöntuval og átgetu dýra og áhrif
beitar á plöntur og plöntusamfélög er mjög mikilvæg í þessu sambandi.
Áhersla verður lögð á rannsóknir og stjómun láglendisbeitar, svo að hægt verði að
draga úr eða hætta beit á viðkvæmum afréttarlöndum og uppblásturssvæðum. Mýrar em nær
þriðjungur gróins lands og er aukin nýting þeirra því mikilvægt markmið í þessu samhengi.
Sýnt hefur verið ffarn á að gróður framræstra mýra nýtist fremur illa til beitar fyrir sauðfé og
nautgripi, en hross nýta hann betur. Bætt nýting mýrlendis með beit er því brýnt viðfangsefni
í rannsóknum. Miklar upplýsingar fengust úr stóm beitartilraununum sem unnið var að í