Ráðunautafundur - 15.02.1993, Page 133

125
Af árangri af störfum nefndarinnar má nefha "stóru beitartilraunimar". Þær hefðu ekki
orðið að raunveruleika nema fyrir þær Qárveitingar sem fylgdu landgræðsluáætluninni og komu
sem mótframlög á móti UNDP aðstoðinni.
Gildi þeirra var margháttað fyrir búskaparlag og búfræði okkar, enda tvímælalaust
umfangsmesta tilraunaáædun sem hmndið hefur verið í framkvæmd hér á landi.
Þó að langt sé frá að fengist hafi svör við þeim spumingum sem spurt var um eða
lausnir á þeim vandamálum sem við var glímt er þekkingarstig manna á þessum málum allt
annað en áður var.
f þjóðargjöfinni var m.a. íjárveiting til frceðflunar sem var annars vegar ætlað til öflunar
melfræs á vegum Landgræðslunnar og hins vegar til söfnunar og prófunar innlends og erlends
frces í samvinnu við Rannsóknarstofnun landbúnaðarins. Samsvarandi liður var hjá Rala í
áætluninni.
Þetta lagði gmnninn að fræræktarverkefni Rala á Sámsstöðum með UNDP styrk og
frærækt í Gunnarsholti. Á þessum gmnni m.a. byggir hin stórmerka starfsemi sem nú er í
Gunnarsholti, frærækt í stómm stíl og fræverkunarstöðin. Þama er merkilegt faglegt samstarf
á milli Rala og Landgræðslunnar og svo uppbygging sem hefur gjörbeytt öllum möguleikum í
uppgræðslustörfunum.
Við undirbúning að landgræðsluáætluninni fór fram umfangsmeiri úttekt á ástandi
gróðurlenda f heimalöndum og á afréttum og nýtingu beitilanda um allt landið, en gerð hefur
verið, fyrr eða síðar.
Þetta yfirlit var unnið á gmndvelli sameiginlegs álits gróðurverndarnefhda og
búnaðarsambanda í hveiju héraði og með þeirri þekkingu, sem tiltæk var hjá sérffæðingum
Rala.
Varla er nokkur vafi á því að þama var um athyglisverð og farsæl vinnubrögð að ræða
og einmitt líkleg til að tengja saman þessa aðila og auka gagnkvæmt traust þeina.
Það er óraunsætt að ætlast til að leiðbeiningaþjónustan sé virk í landgræðslu- og
gróðurvemdarmálum og við að h'ta eftir nýtingu gróðurs, ef henni er ekki sýndur trúnaður og
hún ekki höfð með í ráðum. Ef hún stendur aðeins álengdar og er hvergi kvödd til þegar
stefnan er mörkuð og ráðum ráðið nýtast kraftar hennar ekki sem skyldi.
Það er athyglisvert að nær alger þjóðarsátt virtist ríkja um þjóðargjöfina 1974, að henni
stóðu allir flokkar sem þá vom í landinu og allir þingmenn þjóðarinnar réttu upp hönd til að
samþykkja hana.
Þá heyrðust vart raddir sem ásökuðu bændur og kenndu þeim eða sauðfénu um allt sem
miður var í gróðurmálum landsins. En þvf miður virðist þetta nú vera vaxandi tilhneiging hjá
fólki. Jafnvel svo að þeir sem vilja benda á aðra þætti þessara mála séu fyrir vikið ekki taldir
nógu sannir landgræðslumenn.
Nú er það engum mikilvægara en einmitt bændum, að við umgöngumst landið rétt og
með sjónarmið gróðurvemdar og alhliða vemdar í huga. Sama er hvort litið er á þetta frá