Ráðunautafundur - 15.02.1993, Qupperneq 246

238
f einstaklingslíkani eru ættemisupplýsingamamar ein af máttarstólpunum. Nú er það
ljóst að fyrir sumar kýr em alls engar upplýsingar um ættemi fyrir hendi á meðan aðrar hafa
fullkomnar ættartöflur. Þeir gripir sem ættlausir era miðast í raun allir út ffá sama
grunnerfðahópnum, þ.e. núllinu. Þessir gripir eiga óþekkta foreldra sem fæddir era á
mismunandi tímum og eiga því tæpast að miðast út frá sama grunnerfðahópnum. Til nokkurrar
lausnar á þessu vandamáli má í stað eins grannerfðahóps mynda nokkra grannerfðahópa sem þá
hvetjir um sig innihalda gripi með rætur á svipuðum stað í tíma. Þessu má líkja við að mynduð
era "draugaforeldri" í gögnunum á granni meðalættliðabils og kynja og þessi "draugaforeldri"
hljóta síðan kynbótaeinkunn rétt eins og aðrir gripir í lausnunum. í smáum erfðahópum ber þó
að varast að hafa þessa erfðahópa of marga og smáa því þá er eins víst að leiðréttingin hafi
snúist upp í andhverfú sína. Við athugun á gögnunum kom í ljós að um 20% af gripunum
vantaði móðemi og 23% söknuðu faðemis en þess ber að geta að öll heimanaut vora skráð sem
óþekkt í þessum gögnum.
Nokkrar niðurstöður kynbótamatsins
Hér verður ekki greint ítarlega frá niðurstöðum þessarar haustkeyrslu hvað varðar einstaka
gripi. Þó er hér til skýringar sett upp í töflu allar einkunnir nauta sem efst raðast fyrir
próteinmagn á fyrsta mjólkurskeiði. Þar má sjá að hver gripur fær í raun 15 kynbótaeinkunnir,
þ.e. einkunn fyrir þijú fyrstu mjólkurskeið á mjólk, fitu (kg,%) og prótein (kg,%). Auk þessa er
reiknaður sérstakur öryggisstuðull fyrir hvem grip sem reiknaður er út frá m.a.: heildarfjölda
afkvæma, fjölda afkvæma með eigin afurðir, öryggi kynbótaeinkunnar foreldra, öryggi á mati
bundinna hrifa o.fl. Öryggisstuðull þessi er nálgun og er stuðst við aðferð Karin Meyer (1989)
en þar er miðað við einn stakan eiginleika. Unnið er að endurbótum á útreikningi
öryggisstuðulsinns þar sem einnig er tekið tillit til þess ef upplýsingar um aðra eiginleika geta
verið mismiklar milli gripa (seinni mjólkurskeiðin).
Stærsti munurinn á 4. töflu og sambærilegum töflum um kynbótaeinkunnir nauta sem
birst hafa í niðurstöðum skýrsluhaldsins í nautgriparæktinni á síðustu áram er sá að hér era
einkunnimar fullkomlega sambærilegar og óhætt að bera þær saman yfir árganga, þ.e. tekið
hefur verið tillit til erfðaframfarar í stofninum. Nautið sem efst raðast fyrir mjólk, fitu og
prótein er Tvistur 81026 en þar er örugglega um að ræða öflugasta kynbótagrip í íslenskri
nautgriparækt fyrr og síðar. Þetta naut myndi án efa einnig raðast efst í gömlu kynbóta-
einkunninni enda getur aldrei orðið mjög mikil breyting á uppröðun nautanna sem flest hafa á
bak við sig mikinn fjölda afkvæma. Lausnimar fyrir kynbótaeinkunnir era auðvitað í upphafi á
hinum raunveralega skala afurðatalnanna, þ.e. kíló mjólkur, fitu og próteins eða prósentur fitu
og próteins. Hér (4. tafla) er hins vegar búið að staðla tölumar þannig að grunnerfðahópurinn
hefur meðaleinkunnina 100 (núll) og 10 stig samsvara einni erfðalegri staðalfrávikseiningu.