Fréttablaðið - 14.10.2017, Blaðsíða 10

Gerðu betri kaup hjá okkur! Hringdu núna í síma 511 2777
w w w . b e t r i b i l a k a u p . i s
Ármúla 4-6, Reykjavík|Firðinum, Hafnarfirði|511 2777 -
sala@betribilakaup.is

2017 Kia Niro Hybrid
Verð frá 3.650.000 kr.

2017 BMW 330e
Verð frá 4.595.000 kr.

2017 Toyota RAV4 Hybrid
Verð frá 4.590.000 kr.

2017 Toyota Auris Hybrid
Verð frá 2.990.000 kr.

2018 Volvo XC60 T8
Verð frá 7.050.000 kr.

2018 Volvo V90 T8
Verð frá 7.740.000 kr.

2018 Volvo XC90 T8
Verð frá 7.650.000 kr.

2018 Volvo S90 T8
Verð frá 7.550.000 kr.

2016 Volvo XC90 Inscription
Verð frá 7.650.000 kr.

2015 Outlander
Verð frá 3.650.000 kr.

2017 Outlander Sport
Verð frá 4.040.000 kr.

2017 Reunault Twingo
Verð frá 1.650.000 kr.

2017 Toyota Yaris Hybrid
Verð frá 2.490.000 kr.

2017 Toyota C-HR Hybrid
Verð frá 4.150.000 kr.

2017 Kia Optima Hybrid
Verð frá 3.990.000 kr.

2016 BMW X5 xdrive40e
Verð frá 7.200.000 kr.
Sparaðu og pantaðu allar tegundir beint
frá verksmiðju!
www.facebook.com/betribilakaup.is
Samfélag Það eru tíu ár síðan Þuríður
Harpa Sigurðardóttir lenti í alvarlegu
slysi sem kollvarpaði tilverunni. Hún
er lömuð frá brjósti og notar hjóla-
stól. Hún býr og starfar á Sauðárkróki,
þar sem hún er framkvæmdastjóri
Ný prents. Samhliða starfi hefur hún
lokið diplómanámi í fötlunarfræðum
frá HÍ og er varaformaður Sjálfs-
bjargar. Nýlega tók hún þá ákvörðun
að bjóða sig fram til formennsku í
Öryrkjabandalagi Íslands.
„Nú langar mig til að beita mér í
þágu þessa þjóðfélagshóps sem ég
tilheyri í dag sem er öryrkjar. Það
að verða fötluð gaf mér innsýn í að
öryrkjar búa við allt annan veruleika
en ég hafði haldið. Ég uppgötvaði að
velferðarkerfið okkar er mjög glopp-
ótt. Stjórnvöld virðast loka augunum
fyrir því að fyrir öryrkja og fatlað fólk
er dýrara að lifa vegna t.d. lyfjakostn-
aðar, læknisþjónustu, hjálpartækja
o.fl. Við borgum meira en aðrir, bara
fyrir það að vera á lífi.“
Hún rifjar slysið upp. „Þetta var á
fallegu vorkvöldi í apríllok 2007. Ég
stóð upp frá vinnu minni og hljóp út,
ég ætlaði að hjálpa sambýlismanni
mínum að fara með hross í sumar-
haga. Ég var með hross í taumi og reið
meri sem var fyrir stuttu komin til
okkar. Þegar við komum yfir gömlu
brúna í Hegranesinu tryllist merin
sem ég var á. Það endaði með því að
ég kastaðist af baki og lenti á bakinu
á steini,“ rifjar Þuríður Harpa upp.
„Ég lá þarna og horfði á fæturna við
hliðina á mér án þess að geta hreyft
þá. Á augnabliki varð ég lömuð. Ég
hefði getað lamast ofar, ég hefði getað
dáið, ég var í raun mjög heppin,“ segir
Þuríður Harpa.
Nýtt hlutskipti
Hún lá í þrjár vikur á spítala og eftir
það tók við endurhæfing í fimm
mánuði á Grensás. Í októbermánuði,
hálfu ári eftir slysið, kom hún aftur
á heimili sitt á Sauðárkróki þar sem
hún þurfti að takast á við nýtt hlut-
skipti með fjölskyldu sinni. Börn Þur-
íðar Hörpu eru þrjú og voru á þessum
tíma 12, 14 og 20 ára gömul. „Ég var
með þau yngri heima, þetta var mikið
fyrir fjölskylduna að takast á við. Það
er ekki bara einn sem lendir í svona
áfalli, það er öll fjölskyldan, vinir og
allt samfélagið í kring.
Áður skokkaði ég, fór á skíði og reið
út, var heilsuhraust og hafði aðeins
farið á spítala til að eignast börnin.
Slysið tók mig algerlega úr umferð,
setti mig á nýjan stað og í nýja átt.
Mér fannst kerfið þungt og það var
erfitt að koma heim í þessu ástandi,
því þá horfðist maður í augu við
áfallið. Þarna hefði fagaðili þurft að
halda utan um ferlið, sem var að læra
að lifa aftur í breyttu lífi. En það voru
engin slík úrræði. Mér finnst að fag-
legur stuðningur við einstaklinga og
fjölskyldur sem lenda í áföllum ætti
að vera sjálfsagður hluti af bataferli.
Ekki er nóg að einblína á að lækna
eða endurhæfa líkamann heldur
verður að hlúa að sálinni og sálræna
þættinum því hann er afar stór ef ekki
stærsti hlutinn.“
Þuríður Harpa segir að áfallið hafi
reynst allri fjölskyldunni erfitt. Ekki
síst fyrrverandi sambýlismanni henn-
ar. „Það kom á daginn að slysið varð
honum jafnvel meira áfall en mér.
Leiðir okkar skildu þremur árum eftir
slysið. Ég hafði ekki gert mér fyllilega
grein fyrir því hversu mikið áfallið var
fyrir aðra í kringum mig,“ segir hún.
„Skilnaðurinn var mér erfiður og
sennilega hefur fyrra áfallið magnast
upp við það seinna. Skilnaður er
jafnvel að sumu leyti verri missir en
dauðsfall. Þetta verður svo erfið sorg
og upplifunin mikil höfnun. Það er
ekki í boði að halda minningu þess
elskaða á lofti og það er erfitt.“
Vinnan var fasti punkturinn
Það var lán að Þuríður Harpa gat
sinnt starfi sínu eins og áður. „Vinnan
varð fasti punkturinn og krakkarnir
mínir, ég hafði því um nóg að hugsa.
Í fyrstu fékk ég heimilishjálp frá
félagsþjónustunni en sá aðili sem
sinnir heimilishjálp hefur takmarkað
starfssvið, þetta þjónustuform hent-
aði mér ekki. Sveitarfélagið úthlutaði
mér beingreiðslusamningi og þannig
gat ég ráðið manneskju til að aðstoða
mig á heimilinu. Á þessum tíma var
verið að stofna NPA miðstöðina og
þegar ég kynnti mér hvað NPA (not-
endastýrð persónuleg aðstoð) var,
undraðist ég að fyrirkomulagið væri
ekki til hér, við erum áratugum á eftir
nágrannalöndunum.
Þegar sveitarfélögum gafst tækifæri
til að innleiða NPA sem tilraunaverk-
efni voru fá sem gerðu það. Sveitar-
félagið Skagafjörður axlaði ábyrgð og
innleiddi verkefnið strax. Ég veit ekki
annað en að það hafi gengið vel. Aðili
sem fær NPA nýtur mannréttinda,
verður virkur í samfélaginu og hefur
tækifæri til að lifa til jafns við aðra, á
endanum skilar NPA okkur verðmæt-
ara samfélagi og það er mikils virði
fyrir Ísland,“ segir Þuríður Harpa.
„Fólk lendir í alvarlegum slysum,
veikist eða fæðist með sjúkdóm. Það
velur sér ekki það hlutskipti að vera
öryrki. Fjölskylda þarf virka leið-
sögn og aðstoð við að takast á við
breytingu sem óhjákvæmilega verður
þegar svona gerist og eftirfylgni heil-
brigðiskerfisins verður að vera meiri,“
segir Þuríður. „Aðstandendur fara að
þjást af stoðkerfisvandamálum og
geðrænu álagi s.s. þunglyndi, kvíða,
depurð, áfallastreituröskun.  Það á
ekki að leggja svo þungar byrðar
á fjölskyldur að þær kikni undan
þeim, en það er kerfið að gera í dag
með því að stíga ekki inn með faglega
aðstoð til fjölskyldna, og þetta á við
um marga sjúkdóma s.s. MS, MND,
heilablóðfall og geðræna sjúkdóma,“
segir Þuríður Harpa og beinir orðum
sínum að næstu ríkisstjórn.
Fatlað fólk sé minna virði
„Aðgengi að samfélaginu er ekki
gott og skilaboðin til fatlaðs fólks og
öryrkja eru að þeir eigi minni rétt, séu
minna virði. Ég vona að ný ríkisstjórn
setji það sem helsta framkvæmdar-
verkefni að leiðrétta og lagfæra málin
gagnvart öryrkjum og fötluðu fólki,
að hafa mannúð og mannréttindi að
leiðarljósi. Þjóðfélagið okkar þarf á
því að halda að félagslegum þáttum
verði sinnt.“
Hún þurfti að kenna samstarfs-
fólki og viðskiptavinum á Nýprenti
að umgangast sig aftur. „Menn þorðu
ekki inn á skrifstofu til mín, vissu ekki
hvernig þeir áttu að díla við mig. Ég
þurfti að bjóða fólki sérstaklega að
koma inn til mín,“ segir hún og brosir
þegar hún rifjar það upp að hún setti
hjólastól hinum megin við skrifborð-
ið. „Fólki fannst þetta skrýtið en menn
létu sig hafa það að setjast í hann.“
Þuríður Harpa segir að þó hún hafi
sigrast á aðstæðum í sínu lífi syrgi hún
þann hluta af sjálfri sér sem ekki er til
staðar lengur.
„Það að lamast hefur kennt mér
margt, og nú veit ég hvað fólk getur
verið yndislega gott og líka hvað
fólk getur átt ömurlega bágt. Ég veit
hvað dægurþras og óþarfa pirringur
er tilgangslaus og mikill óþarfi. Ég
hef öðlast dýrmætan skilning og ég
hef sannarlega stækkað sjóndeildar-
hringinn, og þó það takist ekki alltaf
hjá mér þá reyni ég að lifa betur, elska
meira og njóta betur því lífið er í dag
en kannski ekki á morgun.“
kristjanabjorg@frettabladid.is
Fatlaðir þurfi að borga
meira fyrir að vera á lífi
Þuríður Harpa þurfti að venja viðskiptavini og samstarfsfólk við fötlunina og
setti því hjólastól hinum megin við skrifborðið. Fréttablaðið/HaNNa
Áður skokkaði ég,
fór á skíði og reið út,
var heilsuhraust og hafði
aðeins farið á spítala til að
eignast börnin.
Í apríl 2007 lenti Þuríður
Harpa Sigurðardóttir
í alvarlegu slysi þegar
hún datt af hestbaki og
lamaðist frá brjósti. Hún
gagnrýnir að enn sé ekki
búið að lögfesta NPA
sem gerir fólki kleift að
öðlast sjálfstæði.
1 4 . o k t ó b e r 2 0 1 7 l a U g a r D a g U r10 f r é t t i r ∙ f r é t t a b l a ð i ð
1
4
-1
0
-2
0
1
7

0
4
:2
5
F
B
1
1
2
s
_
P
1
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
1
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
D
F
8
-C
1
2
4
1
D
F
8
-B
F
E
8
1
D
F
8
-B
E
A
C
1
D
F
8
-B
D
7
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
1
1
2
s
_
1
3
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K