Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.2017, Blaðsíða 39

Helgarblað 27.–30. janúar 2017 Menning 31
S HELGASON
- Steinsmiðja síðan 1953
Óhamingja sem andspyrna
Tónlistin þín hefur einmitt oft á tíð-
um verið uppfull af einhvers kon-
ar tilvistarangist. Veistu af hverju
melankólían er svona áberandi tilf-
inning í tónlistinni þinni?
„Ég hef reynt að semja öðruvísi
tónlist, markvisst, alltaf! En tónlistin
endar eiginlega alltaf á að verða
annaðhvort melankólísk eða reið.
Þegar ég var í hljómsveitinni Ofvit-
unum var ég viss um að við værum
að gera algjöra stuð-popptónlist,
en svo fór fólk að tala um að þarna
væri svo mikil reiði. Ég gerði mér
enga grein fyrir þessu. Þetta hefur
örugglega eitthvað með það að gera
hvernig karakter ég er – ég er þung-
lyndissjúklingur og hef verið frá því
að ég var barn. Það kemur örugg-
lega sérstaklega fram þegar mað-
ur skapar því það er að svo miklu
leyti ómeðvitað, maður tjáir eitt-
hvað sem er undirliggjandi. Ég hef
samt alveg gaman af tónlist sem er
ekki melankólísk og hef búið til ým-
islegt sem er ekki þannig, en þá hef
ég eiginlega aldrei verið ánægður
með það – ekki fundist það vera al-
veg komið frá mér.“
Ég velti líka fyrir mér hvort
melankólían sé á einhvern hátt
áhugaverðara eða dýnamískara
viðfangsefni en hamingjan til að
syngja um? Ég spyr vegna þess að
ég rakst nýlega á litla grein eftir Ge-
orge Orwell sem heitir „Þess vegna
trúa sósíalistar ekki á skemmtun.“
Þar heldur hann því fram að það
sé erfitt að miðla hamingju í skáld-
skap nema þegar hann er einstök
andstæða við stöðuga óhamingju.
Þess vegna séu útópískar bókmenntir
ófærar um að miðla (stöðugri) ham-
ingju á trúverðugan hátt, en Charles
Dickens geti það hins vegar í lýsing-
um á ójöfnu iðnsamfélaginu, jólin
eru raunveruleg hamingja fátæk-
linganna því þau koma bara einu
sinni á ári.
„Já, kannski er bara auðveldara
að semja um melankólíu ... En það
er líka áhugavert hvað þetta er mis-
munandi eftir samfélögum. Ef þú
lítur til Brasilíu á sjöunda áratugn-
um þegar það er að verða til ákveðin
mótmælatónlist, þá snerist hún öll
um hamingju. Það var svo mikið
volæði og allir höfðu það svo skítt að
það fólst ákveðin uppreisn í því að
vera glaður. En við búum í einhvers
konar velferðarríki þar sem allir
virðast hafa það gott, þá felst mót-
staðan kannski í því að lýsa því yfir
hvað við höfum það í raun ömurlegt.
Það er alltaf verið að segja manni að
maður eigi að hafa það svo gott, þá
fókuserar maður frekar á það sem er
að trufla mann – því kannski hefur
maður það ekkert svo gott í raun og
veru. Ég man eftir viðtali við Fenris
úr [norsku black-metal hljóm-
sveitinni] Darkthrone, þar sem hann
sagði að hann hefði ekkert gaman af
tónlist frá fátækari löndum því hún
snerist svo oft um hamingju og hann
tengdi ekki við hana. Hann vildi bara
tónlist frá velferðarríkjum sem fjall-
aði um hvað allt er ömurlegt,“ segir
Þórir og hlær.
„En talandi um Charles Dickens
þá frétti ég nýlega að
það væri hann sem
bæri ábyrgð á þessu
þekkta minni í vest-
rænni menningu að
það eigi að snjóa á
jólunum. Það snjó-
ar nefnilega eigin-
lega aldrei á jólunum
í Bretlandi – bara sjö
sinnum frá árinu 1900
– en fyrir tilviljun þá
snjóaði sex sinnum
á fyrstu níu jólum á ævi
Dickens. Þannig að það
var allaf talað um snjó
þegar minnst var á jólin í
hans sögum. Þannig varð
þetta minni til!“
Af því að ég minntist
á Orwell þá langar mig
að spyrja um anar-
kisma, en þið hafið
báðir talað um sjálfa
ykkur sem anarkista.
Hefur sá hugmynda-
straumur ennþá mót-
andi áhrif á hugsun
þína?
„Já, hundrað pró-
sent – alveg síðan ég
var barn. Ég er mjög
vinstrisinnaður en
aðhyllist mjög þessa
anarkísku hugmynda-
fræði. Anarkismi er mjög opið hug-
tak sem hefur þróast í margar mis-
munandi áttir og þróast líka með
manni sjálfum, þú getur spurt
hundrað manns og fengið hundrað
mismunandi skilgreiningar á anark-
isma. En fyrir mig snýst grunnhug-
myndin um að allir einstaklingar
eigi að hafa sama rétt til að lifa líf-
inu á jafnan hátt, maður eigi að bera
virðingu fyrir öllum, en líka að mað-
ur þurfi að bera ábyrgð á sjálfum sér.
Hin ýmsu kerfi snúast um vafasama
valdbeitingu og ofbeldi, en þau snú-
ast líka oft um að fría sig ábyrgð.
Fyrir mig hefur þessi sjálfsábyrgð
alltaf skipt miklu máli.“
Vill ekki lifa af tónlistinni
Fyrstu sólóplöturnar þínar komu út
hjá 12 tónum en flestar plöturnar
þínar hefurðu síðan að mestu gefið
út sjálfur. Er einhver sérstök ástæða
fyrir því að þú hefur ekki verið að
gefa út hjá útgáfufyrirtækjum?
„Mér fannst það bara ekkert
skemmtilegt. Þó það hafi ekki verið
neitt áhersluatriði, þá var hvort sem
er ekkert mikið meiri peningur í því.
Ég er líka rosalega lélegur í þessum
hluta tónlistarútgáfu, mér finnst af-
skaplega erfitt að eiga að vera að
markaðssetja eða fylgja einhverju
eftir. En ég hef samt alveg unnið
með einhverjum smærri útgáfufyr-
irtækjum í gegnum tíðina, sérstak-
lega með pönkhljómsveitunum sem
ég hef verið í. Þetta er hins vegar fólk
sem er að gera hlutina á sama hátt
og ég myndi gera þá – nema bara
búsett annars staðar í heiminum.“
Undanfarin ár hefur þú unnið á
leikskóla en situr nú dags daglega
bak við búðarborðið í plötubúðinni
Lucky Records við Rauðarárstíg.
Hefur þú aldrei látið á það reyna að
lifa einungis sem tónlistarmaður?
„Jú, ég gerði það til að byrja með,
en það er líklega ástæðan fyrir því
að ég hætti við það, mér fannst það
ekkert gaman. Ég var náttúrlega
ekki gamall, vann eiginlega ekki við
neitt annað frá 20 til 23 eða 24 ára,
nema einstaka vaktir hér og þar.
Mér fannst þetta ekkert rosalega
skemmtilegt. Ég þurfti að gera ýmsa
hluti sem mér fannst óþægilegir, til
dæmis gigg sem mig langaði ekki að
spila á en þurfti að taka því það var
svo vel borgað og svo framvegis. Þá
fannst mér bara skemmtilegra að
vera í vinnu og gera þetta til hliðar.
Svo kynntist ég líka konunni minni á
þessum tíma en þurfti alltaf að vera
á tónleikaferðum í útlöndum. Það
var ekki næs fyrir neinn.“
Stefnulaust dútl
Undanfarin ár hefur Þórir verið æ
minna í sviðsljósinu en þó koma
reglulega út plötur sem fá litla um-
fjöllun en nokkur hópur
dyggra aðdáenda fylgist þó
með.
„Fólki finnst maður að-
allega spennandi þegar
maður að byrja en svo
er maður bara orðinn
að nafni sem er alltaf
þarna. Maður er ekki
lengur áberandi og fólk
út fyrir ákveðinn hóp
veit ekki af manni. En
það er alltaf eitthvað
fólk sem hefur áhuga –
sem kemur mér alltaf
á óvart. Fyrir nokkrum
árum ákvað ég eigin-
lega að hætta þessu
og er eiginlega enn-
þá á þeim stað. Ég spila
til dæmis mjög sjaldan
einn á tónleikum, set
lítinn fókus á útgáfurn-
ar og geri ekki neitt til að
kynna eða vekja athygli
á þeim. Þegar maður er
einn þá er þetta svolítið
stefnulaust dútl og stundum grípur
maður eitthvað og gefur út.“
Ef útgáfan er ekki markmiðið,
hvað er það þá sem drífur þig áfram
í að semja tónlist?
„Kannski bara ávani,“ segir Þór-
ir og hlær. „Auðvitað finnst manni
þetta fyrst og fremst gaman. Þetta er
bara það sem ég hef verið að dunda
mér við heima frá því að ég var
fimmtán ára. Ég sem örugglega tíu
sinnum meiri tónlist en ég gef út, ég
er að prófa að semja eitthvað öðru-
vísi, læra á nýjan hugbúnað og svo
framvegis, en meirihlutinn af þessu
kemur aldrei út. Í gegnum tíðina hef
ég til dæmis gert mikið af raftónlist
en eiginlega aldrei gefið út, því ég
hef ekki verið með neitt viðvarandi
raftónlistarprójekt. Ég virðist eigin-
lega ekki gefa hluti út nema ég sé að
spila þá á tónleikum. Í rauninni hef
ég alltaf litið á þá tónlist sem ég geri
einn sem hliðarverkefni á meðan
það sem ég geri með hljómsveitum
hefur verið aðalverkefnið.“ n
Tónlist Þóris Georgs má nálgast á:
thorirgeorg.bandcamp.com
„Ég sem
örugglega tíu
sinnum meiri tónlist en
ég gef út.
Afkastamikill Nokkrar af þeim plötum
sem Þórir hefur gefið út undir eigin nafni.
landeigendum að innheimta alls
kyns gjöld þvert á náttúruverndarlög
og bíða eftir að „tröllin komi þramm-
andi niður úr fjöllunum, öll sem eitt,
og sæki framlág um störf í ferða-
mannaiðnaðinum,“ svo að vitnað sé í
skáld frá 21. öldinni.“
Setningin um framlágu ferða-
mannatröllin er tekin úr örsögunni
Tröllin í fjöllunum sem kom út í ör-
sagnabókinni Perurnar í íbúðinni
minni fyrir síðustu jól.
Aðrir flokksformenn létu skáld-
skapinn vera og vitnuðu raunar lítið
sem ekkert í menningarsöguna –
nema þá Benedikt sem notaði orð
Jóns Sigurðssonar til að undirstrika
trú sína á mikilvægri frjálsra við-
skipta. n
kristjan@dv.is
Tómas Guðmundsson
Kött Grá Pjé
Metsölulisti
Eymundsson
18.–24. janúar 2017
Íslenskar bækur
1 Átta vikna blóð-sykurkúrinn
Michael Mosley
2 PetsamoArnaldur Indriðason
3 TvísagaÁsdís Halla Bragadóttir
4 Synt með þeim sem drukkna
Ann Cleeves
5 AflausnYrsa Sigurðardóttir
6 HeiðaSteinunn Sigurðardóttir
7 SvartigaldurStefán Máni
8 Vögguvísurnar okkarÝmsir höfundar
9 Stúlkan sem enginn saknaði
Jónína Leósdóttir
10 Almanak Háskóla Íslands 2017
Þorsteinn Sæmundsson/
Gunnlaugur Björnsson