Dagblaðið Vísir - DV - 12.05.2017, Blaðsíða 47

fólk - viðtal 27Helgarblað 12.–15. maí 2017
J
óhannes, sem er fæddur árið
1955, er uppalinn á Ingjalds-
sandi í Önundarfirði. Þegar
hann var sex ára lenti hann á
sjúkrahúsi, á Þingeyri, eftir að
hafa skorist illa á stóru glerbroti á
gamlársdag 1961. Sjúkrahúsvistin og
endurhæfingin eftir slysið, tóku sinn
tíma en vegna snjóa og ófærðar fór
Jóhannes ekki aftur heim á Ingjalds-
sand fyrr en um páska. Í millitíðinni
brallaði hann þó heilmikið á Þing-
eyri, sem í minningunni er eins og
stórborg á borð við London og Par-
ís. „Þegar ég var orðinn rólfær fór ég
niður í beitningaskúra, sagði körlun-
um sögur og hermdi eftir fólkinu
þarna í kring. Þeir voru mjög hrifnir
og borguðu mér peninga fyrir. Þegar
ég fór niður á bryggju kepptust þeir
um að fá mig um borð. Mennirnir
létu mig segja sögur og hlógu eins og
vitleysingar að mér. Mér fannst koli
gríðarlega góður. Þegar það spurðist
út vildu þeir ólmir bjóða mér í mat
fyrir sögur. Ég var meira en sáttur við
það.“
Næmur á fólk
Jóhannes átti það líka til að leika eft-
ir hljóðum í hinum ýmsu tækjum
og skepnum í sveitinni. Þá var hann
snemma farinn að taka eftir alls kon-
ar sérkennum fólks sem enginn ann-
ar hugsaði út í. „Tónlist sé ég til dæm-
is í lit inni í höfðinu á mér. Litirnir
eru alltaf á hreyfingu. Svoleiðis hef-
ur það alltaf verið. Til dæmis þegar
ég hlusta á lög með Bítlunum þá sé
ég rauðfjólubláa og bláa liti. Þetta er
skemmtilegt en ég áttaði mig ekki á
því strax að fólk upplifði þetta ekki
með sama hætti og ég. Það er samt
fullt af fólki þarna úti sem flokkar
tóna eftir litum, en ábyggilega tölu-
vert færri sjá fólk í lit.“
Þá segir Jóhannes að hann hafi
alltaf átt auðvelt með að skynja líð-
an fólks. „Ég er mjög næmur á fólk.
Á tímabili fannst mér það óþægilegt.
Ég sá hvernig fólk var þenkjandi.
Þegar það var ekki nógu vel þenkj-
andi þá leið mér hálf illa. Sem betur
fer hef ég náð meiri stjórn á því í dag.“
Þegar Jóhannes hermir eftir fólki
finnur hann persónu viðkomandi
koma yfir sig. „Ég æfi mig ekki upp-
hátt heldur sé einstaklinginn fyrir
mér í litum. Þegar ég er farinn að sjá
manneskjuna í lit þá veit ég að ég get
farið að herma eftir henni. Stund-
um tekur það stuttan tíma og stund-
um töluvert lengri. Allt upp í 20 ár. Ég
þarf að sjá viðkomandi tala, skoða
hvernig hann hreyfir sig, ná fasi og
orðfæri. Það er það mikilvægasta svo
allt sé klárt.“
Þrátt fyrir að hafa verið, meira og
minna, viðloðinn skemmtanabrans-
ann allt sitt líf segir Jóhannes að það
að vera fyndinn komi alls ekki eft-
ir pöntun. Stundum þegar Jóhann-
es er að vinna prógramm á hann í
mestu erfiðleikum með að semja
nýtt eftir það. „Þegar mér finnst ég
alveg tómur fer ég út að ganga eða
jafnvel í sturtu. Það er svo róandi að
hugsa í sturtu. Svo koma hugmynd-
irnar á öllum tímum sólarhringsins.
Ég hef oft vaknað um miðja nótt eða
eldsnemma um morgun og rokið
beint í pennann þar sem ég hef feng-
ið hugmynd á milli svefns og vöku.
Alltaf gaman í vinnunni
Prógrammið sem hann notar hverju
sinni vinnur hann mestmegnis upp
úr því sem er að gerast í þjóðfé-
laginu hverju sinni. „Ég styðst mikið
við söguna og hvað er í umræðunni.
Auðvitað er alltaf eitthvað gamalt
sem slæðist með. Það fer líka mikið
eftir því hvernig hópurinn sem ég er
að skemmta er samsettur.“
Í vetur hefur Jóhannes skemmt
ásamt Guðna Ágústssyni, fyrrver-
andi þingmanni og ráðherra. Þeir
slógu saman í dúett og fara með sýn-
inguna „Eftirherman og orginalinn
láta gamminn geisa“. Þegar hafa ver-
ið sýningar víða um land og í haust
halda þeir áfram með sýninguna
þar sem hún hefur verið mjög vin-
sæl. „Þetta eru tveggja klukkustunda
sýningar og það hefur gengið svo vel
að það er engin ástæða til að hætta
strax,“ segir Jóhannes, sem bíður
spenntur eftir að stíga aftur á svið
með Guðna.
Í 41 ár hefur Jóhannes nánast
alfarið lifað á því að skemmta Ís-
lendingum. Verkefnin, sem hlaupa
nú á þúsundum, eru aldrei eins. „Ég
hef fengið leiða á þessu í eina viku.
Það var að hausti til. Síðan þá hef-
ur mér alltaf þótt gaman að mæta í
vinnuna. Þetta hefur gengið vel. Hef
lítið þurft að auglýsa mig og mark-
aðssetja. Samt er alltaf nóg að gera.
Enda vanda ég mig og gef allt í þetta.“
Þessi misserin er Jóhannes mest
bókaður á árshátíðir og aðra lokaða
viðburði á vegum fyrirtækja. Þá er
hann oft fenginn í brúðkaup. Einu
sinni hefur hann verið beðinn um
að skemmta í skilnaði. „Hann hefur
þó dregist og er enn ekki genginn í
gegn. Mér skilst að þau ætli að klára
að ala börnin upp saman. Þau heyra
svo bara í mér þegar að því kemur.
Þá verður skilnaðarpartí. Ég get líka
sagt þér að öll hjónaböndin sem ég
hef skemmt í endast. Engin hjón sem
ég hef skemmt í brúðkaupi hjá eru
skilin.“
Yngra fólk með aldursfordóma
En hver er helsti munurinn á Jóhann-
esi og skemmtikröftum af þúsaldar-
kynslóðinni? „Mér finnst talsmát-
inn stundum leiðinlegur. Allt þetta
„fokk“. Þá skiptir það miklu máli í dag
að vera „þekkt andlit“. Mér finnst við
eiga fullt af upprennandi og fyndn-
um skemmtikröftum. Þó svo að ég
fylgist kannski ekkert allt of mikið
með þá fer ég af og til á uppistand og
skemmti mér vel.“
Jóhannes hefur einnig tekið eft-
ir því að yngra fólk sé stundum með
svolitla aldursfordóma í sinn garð.
„Þau halda að ég sé ekki fyrir sig en
svo þegar þau hafa heyrt það sem
ég hef upp á að bjóða þá snýst þeim
nú yfirleitt hugur,“ segir Jóhannes og
skellihlær.
Þrátt fyrir að vera þaulvanur því
að standa fyrir framan hóp fólks þá
finnur Jóhannes oft fyrir fiðringi áður
en hann stígur á svið. „Það má alveg
kalla þetta frammistöðukvíða. Ég er
líka þannig að ef ein setning er ekki
nógu góð hjá mér þá situr hún í mér
alla vikuna. Ég er samt ekkert með
fullkomnunaráráttu. Maður vill bara
alltaf gera betur og það er hollt.“
Aðspurður hvort hann sé ekki
stundum búinn á því andlega eftir
að hafa skemmt hundruðum, jafn-
vel þúsundum, sömu helgi svarar
Jóhannes: „Það fer gríðarlega mik-
il orka í að standa uppi á sviði. Ég
reyni að skammta orkuna í hverja
skemmtun. Áður fyrr var svo mikið
að gera hjá mér að ég kannski skreið
heim eftir síðustu skemmtun helgar-
innar og var fram á miðvikudag að
jafna mig. Svo tók önnur löng helg-
artörn við. Svona gekk þetta í 20 ár.
Ég keyrði mig alveg út. En sem betur
fer er þetta ekki alveg svona í dag. Ég
passa mig að bóka ekki of mörg verk-
efni sama daginn.“
Slakar á í náttúrunni
Jóhannes á jörð fyrir vestan og þang-
að fer hann mikið á sumrin en dag-
lega mætir hann í ræktina þar sem
hann hleður batteríin fyrir daginn.
Þegar Jóhannes er í vinnutörn fer
hann einnig oft út fyrir borgarmörk-
in til að slaka á. „Það þarf ekki alltaf
að vera langt. Heldur bara að kom-
ast á stað þar sem maður finnur fyr-
ir náttúrunni. Sjá snjóinn í grasinu.
Hest á beit. Þegar ég kemst út í nátt-
úruna þá klippi ég á allt.“
Ólíkt þeim sem dreymir um að
geta verið í fríi frá vinnu á kvöldin
og um helgar þá finnst Jóhannesi
hálf ógnvekjandi að hugsa til þess
að fólk sé fast í vinnu frá klukkan 9
á morgnana til klukkan 17, alla virka
daga. „Þar sem ég vinn svona óhefð-
bundinn vinnudag finnst mér ég oft
sitja á stól og horfa á þjóðfélagið utan
frá. Það er skemmtilegt og maður fær
sjálfsagt aðra sýn á tilveruna.“
Þær persónur sem Jóhannes er
hvað þekktastur fyrir að herma eft-
ir eru menn á borð við Ólaf Ragn-
ar Grímsson og Guðna Ágústsson.
Nýjasta eftirherma Jóhannesar er
Benedikt Jóhannesson fjármálaráð-
herra. „Ég er farinn að ná honum
þokkalega. Þetta er skemmtilegur
karakter.“ Enn hefur Jóhannes ekki
náð tökum á að herma eftir forseta
lýðveldisins, Guðna Th. Jóhannes-
syni. „Ég er enn að bíða eftir því að
Guðni festi sig í sessi. Að hann geri
eitthvað af sér. Hann er með svo
stabílan karakter og það er mismun-
andi hvað ég þarf að bíða lengi eftir
fólki. En hann síast inn að lokum, hjá
þjóðinni og mér.“
Fúla fólkið á þinginu
Jóhannes, sem er stjórnmála-
fræðingur að mennt, kveðst sakna
þess úr íslenskum stjórnmálum að
fólk komi sínum málum á framfæri
með húmor og gleði. „Það er bara
stutt síðan að fólk notaði húmor
til að koma sínum málstað að. Það
þekkist ekki lengur, því miður. Ef
einhver reynir það þá er hann/hún
bara fótum troðin/n strax.“
Af hverju heldur þú að það sé?
„Ég veit það ekki. Kannski af því að
gáfurnar eru að bera þetta fólk of-
urliði. Það kom upp eitthvað sterkt
afl með fúlu fólki. Það komst upp og
því er hampað mikið í fjölmiðlum.
Þetta fólk skýtur í kaf ef einhver segir
eitthvað fyndið og jákvætt. Þú kem-
ur miklu meira að með gleði heldur
en skipunum og leiðindum. Það er
bara staðreynd.“
„Það er alvara í
lífinu, ég gleymi
henni ekki. Ég reyni hins
vegar að komast gegnum
lífið á léttan máta.
Kristín Clausen
kristin@dv.is
Hjarta
Jóhannesar
gafst upp
árið 2009
Fékk nýtt
hjarta sama
ár og hefur
ekki kennt sér
meins síðan.
MYNd Úr eiNKASAFNi
Líður best úti í náttúrunni
Segir að eina meðalið gegn
streitu séu fjallgöngur og útivist
Líður best úti í náttúrunni.
Mynd Sigtryggur Ari