Dagblaðið Vísir - DV - 15.09.2017, Qupperneq 63

menning 39Helgarblað 15. september 2017
myndina. Atriðin eru svo tíð og
svo fyrirsjáanleg að þegar líða
tekur á fer manni hreinlega að
leiðast. Hafa ber einnig í huga að
myndin er um 45 mínútum lengri
en fyrri hluti sjónvarpsmyndar­
innar.
Galdurinn við sjónvarps­
myndina var að miklu leyti Penn­
ywise sjálfur, leikinn meistaralega
af Tim Curry. Nú er trúðurinn
leikinn af Bill Skarsgård (sonur
Stellan), sem stendur sig ágæt­
lega en hefur ekki þá vigt sem
Curry hafði og virðist of ungur
fyrir hlutverkið. Ofan á þetta er
hlutverk hans að miklu leyti eyði­
lagt með ofnotkun tæknibrellna.
Aðrir leikarar hafa fengið mikið
lof gagnrýnenda en það verður að
segjast að persónurnar eru ýktar
og ótrúverðugar, sérstaklega þær
eldri.
Myndin hefur einnig fengið lof
fyrir að vera nokkuð trú skáldsögu
Stephens King en það er hins
vegar ekki alltaf ávísun á góða
kvikmynd. Ber þar helst að nefna
sjónvarpsmyndina The Shining
frá árinu 1997 sem fylgdi skáld­
sögu King vel en var hreint út sagt
afleit. Kvikmynd Stanleys Kubrick
frá 1980 sveigði vel frá textanum
en var hins vegar meistaraverk.
Niðurstaða
Endurgerðir af þekktum hryll­
ingsmyndum hafa verið í tísku
undanfarin ár. A Nightmare on
Elm Street, Friday the 13th, Hallo­
ween, Carrie og The Hills Have
Eyes eru dæmi um endurgerðir
sem skiluðu sínu í kassann en
þjónuðu engum listrænum til­
gangi. Því miður bætist It í hóp
þessara mynda.
Jákvæði hlutinn við þetta er að
endurgerðirnar vekja mögulega
áhuga hjá einhverjum af yngri
kynslóðinni á að kynna sér for­
verana, frá þeim tíma þegar hryll­
ingsmyndagerð var frumlegt og
áhugavert listform. n
„Hér er algjör
vöntun á hinum
undirliggjandi óhugnaði
sem einkenndi sjónvarps-
myndina.
It „Það fljóta allir hérna niðri“
með háöldruðum karlmönnum
sem höfðu átt foreldra sem höfðu
verið í vistarböndum.“
Í ljóðabókinni er tilvitnun
í Þorpið eftir Jón úr Vör: „En
Þorpið fer með þér alla leið“. Það
er engin tilviljun að þessi tilvitn­
un varð fyrir valinu. Við lestur
ljóðabókar Bubba er ljóst að ver­
búðarárin hafa fylgt honum, rétt
eins og þorpið fylgdi alltaf Jóni
úr Vör. Bubbi segist hafa mik­
ið dálæti á Þorpinu: „Jón úr Vör
fjallar þar um æskuþorpið sitt
og fólkið þar. Þorpið er að mínu
mati vanmetin ljóðabók. Þorp­
ið finnst mér á pari við það besta
og á heima í sömu hillu og verk
Hannesar Sigfússonar, Sigfúsar
Daðasonar og Steins Steinars.
Mér hefur alltaf þótt Þorpið van­
metin ljóðabók. Ég held að hún
hafi liðið fyrir það að
mönnum fannst hún ekki
nógu mikill T.S. Eliot.“
Massíf óreiðusinfónía
Heimur verbúðarinnar
eins og þú lýsir honum í
bókinni er ansi nöturlegur.
„Já, og hann var það.
Ég var sextán ára og líf­
ið skolaði mér á stað þar
sem ægði saman alls kon­
ar fólki. Þarna voru alkó­
hólistar, fólk sem hafði
tapað í lífsbaráttunni og
átti hvergi heima nema á
verbúð. Síðan voru þarna
krakkar sem höfðu orðið
undir í skólakerfinu,
komu frá ónýtum heim­
ilum og höfðu kynnst of­
beldisveröld. Þarna voru
líka frískir skólakrakkar
sem komu frá betri
heimilum og voru að
ná sér í pening. Líka er­
lent fólk sem kom og
kynntist Íslandi í gegn­
um verbúðarlífið. Svo
var hópurinn sem ég
tilheyrði, ungt fólk sem
fór frá einni verstöð til
annarrar.
Í verbúðunum var
reynt að búa til heimil­
isbrag. Það voru sett upp plaköt af
Bob Dylan, Maó, Che Guevera og
John Lennon. Stelpurnar höfðu
dúka á trékössum og þarna voru
reykelsi, kerti og rökkurljós. Um
helgar var spiluð tónlist: Deep
Purple í herbergi 14, Led Zepp­
elin í herbergi 8, Leonard Cohen
í herbergi 11. Þetta var massíf
óreiðusinfónía, öskur og læti.
Þetta var sérstakur heimur og
þar var líka fullt af fegurð. Ungt fólk
var að kynnast og ástin var í loft­
inu. Ég hef hitt fólk sem var með
mér á verbúð sem kynntist sextán,
sautján ára, tók saman og eignað­
ist börn og buru og er enn saman
í dag.“
„Þeir komu og fóru“
Í bókinni dregur Bubbi upp
sterkar og áhrifamiklar myndir,
margar fallegar en sumar ógn­
vekjandi eins og lýsingar á of­
beldi. Í einu ljóði stendur:
Þeir komu og fóru
dyrnar hálfopnar inn
þú sást hvað þeir gerðu við hana
hún reis upp til hálfs hún sá þig
augu hennar sitja föst í brjósti
þínu enn í dag
Spurður um þetta atvik segir
Bubbi: „Þetta var í kringum 1974.
Ég var inni í herbergi þar sem var
verið að drekka og og sá inn í hálf­
opið herbergi beint á móti þar
sem líka var verið að drekka. Ég
var með gítar og söng og hreyfði
höfuðið til hálfs. Allt í einu sá ég
stelpuandlit rísa upp á móti mér
hinum megin á ganginum. Ég
náði augnsambandi við stúlkuna
og sá hvað var að gerast en hafði
ekki burði eða getu til að bregð­
ast við. Það var bara haldið áfram
að drekka og syngja. Þessi mynd
hefur sótt á mig hvað eftir annað.
Í verbúð var ofbeldi í öllum
myndum. Þar var mjög algengt
að sjá menn slást. Menn gerðu
sér jafnvel sérstaka ferð í verbúð­
ina til að slást þar við menn. Það
var mjög algengt að stelpum væri
misþyrmt. Ég sá stelp­
ur slegnar niður af
mönnum í ölæði. Þetta
var ekki einskorðað við
einn stað, ég sá þetta
á fleiri stöðum. Ég sá
hluti sem enginn ætti
að þurfa að sjá.
Frá árunum 1973–
79 þá man ég skýrt eftir
þremur atvikum þar
sem ég varð vitni að
grófu ofbeldi. Ofbeldi
og drykkja var hluti af
tíðarandanum og telst
ekki lengur vera í norm­
inu en viðgengst áfram.
Það er stöðugt ofbeldi
gagnvart konum og
stanslaust ofbeldi í hörð­
um heimi neyslunnar og
undirheimum Reykja­
víkur. Það er hins vegar
ekki algengt nema þegar
kemur að heimilisofbeldi
að ungt fólk verði vitni að
því.“
Myndir koma
Lesandi ljóðabókarinnar
hlýtur að sogast inn í
heim hennar og verða fyr­
ir áhrifum af hinu sterka
myndmáli. „Þetta er ekki
heimur sem ég er að skoða
utan frá, þetta er nokkuð
sem ég lifði,“ segir Bubbi. „Mynd­
ir koma til mín en svo er mis­
jafnt hvernig ég set þær í form.“
Hann tekur dæmi um ljóð númer
16 í bókinni sem hefst á orðun­
um: líkkistan kemur útúr hvítri
þokunni. „Það ljóð er byggt á at­
burði sem gerðist á Bolungarvík.
Maður sem var þar í áhöfn, og ég
vann með, sagði mér þá sögu.
Þegar upp er staðið eru allir að
segja sögur. Þjóðfélagið er fullt af
sögum. Ég er að segja þessa sögu
og ég lifði hana, hrærðist í henni
og hún mótaði mig. Í huga mín­
um sé ég myndir sem ég tek og
set í þannig form að lesandinn
sér einnig myndir.“
Hreistur er önnur ljóðabók
Bubba. Sú fyrsta Öskraðu gat
á myrkrið kom út árið 2015.
„ Öskraðu gat á myrkrið er endir á
ákveðnu tímabili þar sem ég steig
inn í normalheim. Hreistur fjallar
um unglingsárin. Þá er aðeins
bernskan eftir og mjög líklega mun
ég yrkja um hana,“ segir hann.
Að lokum er hann spurður um
ljóðabálkinn sem hann nefndi í
upphafi viðtals en lagði frá sér til
að ljúka við Hreistur. „Sá ljóða­
bálkur, sem ég á aðeins eftir að fín­
pússa, fjallar um heim flóttafólks
sem kemur til Íslands og þær mót­
tökur sem það fær,“ segir Bubbi.
Það er því ljóst að fleiri ljóðabækur
frá honum eru væntan legar. n
Sá hluti
sem enginn
ætti að þurfa að sjá
„Ég sá
stelpur
slegnar niður af
mönnum í ölæði.
Þetta var ekki
einskorðað við
einn stað, ég
sá þetta á fleiri
stöðum.
Bubbi Morthens
„Þetta var massíf
óreiðusinfónía, öskur
og læti.“ MyNd BryNja