Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.02.2017, Síða 17

Jacobsen og Verner Panton. Þumalputta-
reglan er að því dempaðra sem ljósið er, því
meiri huggulegheit. Íslendingar þekkja þetta
líka, það er mikilvægt að hafa fallega lýsingu í
skammdeginu, áður en sólin tekur við með
birtu allan sólarhringinn yfir hásumarið. Góð
lýsing er hreinlega liður í því að lifa af
myrkrið.
Það er erfitt að skapa huggulega stemningu
þegar birtan er of mikil, eins og Wiking lýsir
skemmtilega á einum stað í bókinni.
„Það næsta sem þú kemst því að sjá vamp-
írur brenna upp í dagsljósi er með því að bjóða
hópi Dana heim í huggulegan kvöldverð og
stilla þeim við matarborð undir flúorljósi. Í
fyrstu munu þeir píra augun í tilraun til að
skoða pyntingartækið í loftinu. Svo þegar mat-
urinn er kominn á borð er hægt að fylgjast
með því hvernig þeir iða í stólnum, klóra sér og
reyna að bæla kippi í andlitinu.“
Huggulegheit í ýmsum löndum
31% Dana telur að hygge sé eitthvað sem ein-
ungis sé hægt að gera í Danmörku en rúmlega
helmingur telur að það sé hægt að hafa það
huggulegt hvar sem er samkvæmt Happiness
Research Institute. Wiking telur að aðrar
þjóðir geti vel stundað þessa notalegu iðju.
Hollendingar eiga orð yfir þetta, „gezellig-
heit“, Þjóðverjar nota „Gemütlichkeit“ og
Norðmenn „koselig“, Kanadabúar „hominess“
en Danir skera sig úr með notkun hygge sem
sagnorðs. Hygge er stór þáttur dönsku þjóðar-
sálarinnar, eitthvað sem skilgreinir þjóðina
meira en annað. Samkvæmt rannsóknum Wik-
ing er áhugaverður munur á því hvernig Hol-
lendingar upplifa gezelligheit og Danir hygge.
Þessi hugmynd er mikilvæg í báðum menning-
arheimum en munurinn er að Hollendingar
hafa það oftar huggulegt utan heimilis (57%)
en sú tala er aðeins 29% hjá Dönum.
Danmörk og Holland eru jafnframt lönd
sem eru hátt á lista Sameinuðu þjóðanna yfir
hamingjusömustu þjóðir í heimi; Danmörk í
fyrsta og Holland í því sjöunda. Ísland er í
þriðja sæti. Bandaríkjamenn og Bretar, sem
virðast ekki ná hugmyndinni um hygge, eru í
því 13. og 23.
Danir, rétt eins og Íslendingar, leggja mikla
áherslu á heimilið. Matur á veitingastöðum er
dýr og því er hagkvæmt en líka huggulegt að
skemmta sér í heimahúsi. Mikil áhersla er hjá
báðum þjóðum á hugguleg heimili; Danir eru
þekktir um allan heim fyrir hönnun sína og
stílhrein en jafnframt notaleg heimili. Áhersla
er á náttúruleg efni, við frekar en plast og ull
umfram nælon. Heimilið má síðan skreyta með
blómum og greinum úr garðinum. Til viðbótar
er „hyggekrog“ þekkt hugmynd í Danmörku,
kósíhorn þar sem hægt er að koma sér vel fyr-
ir með teppi og bók.
Þáttur matarins
Matur getur sannarlega tengst huggulegheit-
um eins og Baggalútur syngur í laginu „Kósí-
kvöld“. Þar kemur rósavín, franskar vöfflur,
snakk, kavíar, rjómaís og síðast en ekki síst,
ostar við sögu.
Heitt kaffi, te og kakó er huggulegt; sykur-
laus kólagosdrykkur er ekki huggulegur.
Kökur, sætindi, nýbakað brauð og pottréttur
er huggulegur matur, þurrt hrökkbrauð síður
og svo framvegis. Blaðamanni finnst fátt heim-
ilislegra en góð matarlykt, sérstaklega ef
rétturinn þarf að malla í einhvern tíma og færi
gefst til að spila borðspil á meðan maturinn er
í ofninum. Það þarf þó ekki að borða til að hafa
það huggulegt því samveran er fyrir öllu. Það
er einfaldlega skemmtilegra að hafa það
huggulegt saman. Þegar flestir hugsa til baka
hvenær þeir voru síðast hamingjusamir var
það líklegast þegar þeir voru með einhverjum
öðrum. Það er huggulegt að deila verkum, elda
saman og leyfa öllum að njóta sín í samræðum.
Það er uppskrift að afslöppuðu kvöldi. Það hef-
ur verið sannað aftur og aftur að góð tengsl við
aðra stuðla að hamingu; fjölskylda, vinir og fé-
lagsleg tengsl verða ekki metin til fjár.
Að lokum er rétt að geta þess að stór hluti
þessarar greinar var skrifaður við kertaljós,
jafnt í dagsbirtu sem kvöldmyrkri. Sem bónus
kom stormur, brjáluð rigning og meira að
segja eldingar og þrumur. Það gæti ekki verið
huggulegra.
Myndir/Thinkstock-Getty Images
’ Í reynd þýðir hygge að skapaþægilegt og notalegt andrúms-loft og að njóta góðu hlutanna ílífinu umkringdur góðu fólki.
19.2. 2017 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17
 Danir brenna meira af kertavaxi en nokkur
önnur Evrópuþjóð, eða um 6 kílóum á mann,
sem er tvöfalt á við Austurríkismenn sem eru
næstir í röðinni.
Orðið hygge er ekki upprunalega úr dönsku
heldur norsku, þar sem það þýddi vellíðan. Fyrstu
skriflegu heimildirnar um notkun orðsins í
dönsku eru frá því í byrjun 19. aldar.
Á Instagram er #hygge mikið notað og er búið
að merkja um 1,7 milljónir mynda á þann hátt.
Á Pinterest fjölgaði pinnuðum myndum tengd-
um hygge um 285% á milli ára. Var það sér-
staklega áberandi hjá breskum notendum frá og
með september í fyrra.
Í Bretlandi var orðið hygge notað í 40 greinum
í blöðum sem þar eru gefin út á landsvísu árið
2015 en í yfir 200 greinum árið 2016.
71% Dana upplifa huggulegustu stemninguna
heima hjá sér en 29% utan heimilis.
30% heimila í Danmörku eru með arin eða
kamínu en 3,5% í Bretlandi.
Í tölum
Hygge-æðið hefur komið af stað bóka-
flóði bæði austan hafs og vestan. Margar
bækur hafa verið skrifaðar á ensku um
þetta málefni. Fyrir utan bókina sem
minnst var á í aðalgreininni, The Little
Book of Hygge: The Danish Way to Live
Well hafa komið út, Hygge: The Danish
Art of Happiness; Hygge: A Celebration of
Simple Pleasures, Living the Danish Way;
The Cozy Life: Rediscover the Joy of
Simple Things Through the Danish Con-
cept of Hygge; Hygge: The Complete
Guide to Embracing the Danish Concept
of Cosy and Simple Living; The Art of
Hygge: How to Bring Danish Cosiness
Into Your Life; How to Hygge: the Secrets
of Nordic Living; The Book of Hygge: The Danish Art of Living Well;
Keep Calm and Hygge: A Guide to the Danish Art of Simple and Cosy Li-
ving.
„Þetta er einhver mest áberandi tíska í útgáfu sem ég man eftir,
hvað varðar fjölda útgefinn á sama tíma,“ sagði Caroline Sanderson,
hjá Bookseller-tímaritinu, í viðtali við Guardian. Það er meira að segja
búið að gefa út grínbók um sama hugðarefni, aðeins 29 dögum eftir að
fyrsta heimildabókin kom út, Say Ja to Hygge: How to Find Your Special
Cosy Place.
Kom af stað bókaflóði