Freyr - 01.04.2006, Page 23

Landgræðsluflugvélin Páll Sveinsson. Ljósm. óþekktur
AÐKOMA FYRIRTÆKJA
AÐ UPPGRÆÐSLUMÁLUM
Svo fara fyrirtækin að koma að upp-
græðslumálunum, bæðl af þvi að þau sáu
þörfina og vildu efla ímynd sina með því að
leggja þessum málum lið. Hvenær kemur
þetta til sögunnar og hvaða máli hefur
þetta skipt?
Það gerðist í kjölfarið á stofnun Land-
verndar, náttúruverndar- og landgræðslu-
samtakanna, um 1970, þar var Hákon Guð-
mundsson hæstaréttarritari lengi stjórnar-
formaður og þeir Ingvi Þorsteinsson hjá
RALA og Karl Eiriksson hjá Bræðrunum
Ormsson voru miklir hvatamenn að stofnun
samtakanna.
Þessi samtök, sem voru mjög öflug og eru
enn, voru þannig uppbyggð að félög og fyr-
irtæki gátu gerst aðilar að þeim, jafnvel
sveitarfélög. Aðild fyrirtækja að land-
græðslumálum má rekja til þessa og þar var
það Karl Eiriksson sem tók fyrsta skrefið með
fyrirtæki sitt. Síðar lögðu Búnaðarbankinn
og fleiri fyrirtæki landgræðslumálefninu lið.
Að því sem sneri að samvinnu beint við
Landgræðsluna í stórum stíl þá var það Árni
Gestsson í Glóbus sem tók frumkvæðið.
Hann stofnaði árið 1989 til „Átaks í land-
græðslu". Það er það fyrsta sem ég man eft-
ir i sambandi við að fyrirtæki kæmu með svo
öflugum hætti beint í samstarf við Land-
græðslu ríkisins. Á vegum þess átaks var
safnað miklu fé í þágu landgræðslu. Meðal
rausnarlega gefenda má nefna Búnaðar-
bankann og fleiri banka, sem og Eimskip og
olíufélögin sem komu fljótlega í hópinn.
Þetta átak í landgræðslu stóð nokkuð fram
á 10. áratuginn.
En fékk ekki Landgræðslan lika áhöld og
tæki að gjöf?
Jú, þar ber náttúrulega hæst land-
græðslufiugvélina Pál Sveinsson sem Flugfé-
iag (slands gaf fullbúna til landgræðslu-
starfa árið 1973. Annars tengdist það eink-
um frærækt og fræsöfnun á vegum Land-
græðslunnar. Allt frá því Sandgræðslan var
stofnuð árið 1907 þá var farið að safna mel-
fræi og það hefur verið gert alla tíð síðan.
Þegar Graskögglaverksmiðjan Fóður- og
fræframleiðslan var lögð niður árið 1986 þá
fengum við húseignir hennar til afnota. Á
árunum 1987 - '88 hóf Landgræðslan þar
fræverkun. Það var mjög spennandi verk-
efni og félög eins og Eimskip og Samskip
lögðu þessari verksmiðju geysilega gott lið,
með alls konar áhöldum, og gripum, eink-
um þó gámum. Auk þess gáfu (slandsbanki,
Hagkaup og Seðlabankinn og fleiri margs
konar vélar og tæki, dýrar sáðvélar o.fl., og
alltaf valið í samráði við okkur.
Varðandi þetta átak í landgræðslu var
gjöfunum oftast varið í sérstaklega skil-
greind verkefni, þar sem gjafarinnar sá stað
og þar má m.a. nefna uppgræðslu Hauka-
dalsheiðar.
Þegar átakinu lauk þá hafði Óli Kr. Sig-
urðsson í Olís, sá mikli athafnamaður, feng-
ið mikinn áhuga á landgræðsluverkefnum
og hratt af stað verkefni undir kjörorðinu
„Græðum landið með Olís" með geysimik-
illi auglýsingaherferð sem tókst afar vel.
Svo voru það félagasamtök eins og Rót-
arýhreyfingin, Lionshreyfingin, Kíwanis og
fleiri klúbbar og samtök sem lögðu mikla
áherslu, og gera enn, á landgræðslutengd
verkefni. Það hefur komið sér afar vel, bæði
í fjárframlögum og vinnu og það hefur vak-
ið athygli á málefninu. Við höfum líka verið
ötulir við að fara í klúbbana og halda erindi
og kynna málstaðinn. Það hefur skilað heil-
miklu enda má segja að í verkefnum eins og
landgræðslu og skógrækt þá skiptir öll
kynning og ímyndarsköpun miklu máli.
Svo veitið þið árlega landgræðsluverðlaun.
Já, við höfum veitt þau frá því 1991. Ég
hef lært það á stjórnunarnámskeiðum, sem
ég hef sótt, hversu mikilvægt það er að
virða það sem vel er gert og veita viður-
kenningar.
Það voru ekki margir sem voru farnir að
veita svona viðurkenningar þegar við byrj-
uðum á því. Við gerðum þetta þannig að
við settum reglur og útnefndum dómnefnd
til að velja verðlaunahafa. Þeir, sem verð-
laun hafa fengið, hafa verið bændur, félög,
svo sem skógræktar-, upprekstrar- og land-
græðslufélög, og einstaklingar í þéttbýli
sem hafa vakið athygli fyrir landbótastörf.
Við munum tvímælalaust halda áfram þess-
um verðlaunaveitingum.
100 ÁRA AFMÆLI
SANDGRÆÐSLUNNAR
Varðandi kynningarstarfsemi okkar þá lögð-
um við á sfnum tíma mikla áherslu á útgáfu
fréttablaða en þó einkum á árbókina Græð-
um Island sem kom út sex sinnum á árun-
um 1987 - 1996 og var mjög efnismikið og
vandað rit. Nú er það hins vegar vefsíða
okkar, www.land.is , sem hefur tekið við
þessu hlutverki í takt við nútímann.
Mig langar að koma því hér að til gamans
að á 50 ára afmæli Sandgræðslu Islands
árið 1958 þá var ákveðið síðla árs 1956 að
gefa út bók í tilefni af afmælinu. Það skipti
svo engum togum að stórglæsileg nær 400
blaðsíðna bók kemur út í febrúar 1957. Það
tók þannig aðeins örfáa mánuði með þeirra
tíma tækni að gefa út þessa bók sem enn-
þá er f miklum metum. Ritstjóri hennar var
Arnór Sigurjónsson.
Núna, þegar við erum að tala um að gefa
út bók í sambandi við 100 ára afmælið
2007 og 2008, þá vitum við að það tekur
eitt eða tvö ár, með allri þeirri tækni sem nú
er til.
/ME
FREYR 04 2006
19