Morgunblaðið - 30.06.2017, Qupperneq 56

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 2017
Opið 09-23 | Laugavegi 12 | 101 Rvk | Sími 551 5979 | lebistro.is
Gypsy Jazz
Með Gunnari H
ilmarsyni og ge
stum
Alla föstudaga
og laugardaga
kl: 22:00
HAPPY
HOUR
eftir kl
. 22:00
Django Nights
með léttvínsflösku, eða eitthvert lít-
ilræði sem eyðist, t.d. matarkyns.
Við megum ekki ætlast til þess að
það sem við komum með í boðið
verði á boðstólum. Forðumst að
koma með hluti sem ætlað er að vera
til sýnis, eins og styttur eða eitthvað
á veggi.
Upphafið
Langflest matarboð eru óformleg.
Fyrir matarboð
Góð venja er að svara boði strax,
hvort sem um er að ræða rafrænt
boð eða útprentað. Á formlegri boðs-
kortum stendur R.S.V.P. sem er
franska: répondez s’il vous plaît og
útleggst á kurteisan hátt að svar
óskist. Það hjálpar gestgjöfum við
undirbúninginn að fá svar fljótt og
þurfa ekki að hafa samband þegar
nálgast boðið til að athuga hvort við
ætlum ekki örugglega að mæta.
Þess vegna er góð regla að hafa allt-
af samband, jafnvel þótt gestgjafinn
hafi skrifað: Látið vita ef þið komist
ekki.
Gjafir handa gestgjöfum
Það er engin skylda að færa gest-
gjöfum gjöf en það er falleg hugsun
og þakkarvottur. Vinsælt er að koma
Ef boðið er formlegt er gestgjafinn
oft búinn að ákveða hvar hver á að
sitja og við breytum því ekki. Gæta
þarf þess að skála ekki í tíma og
ótíma. Gestgjafi byrjar gjarnan á að
skála og síðar í boðinu stendur heið-
ursgestur upp fyrir seinni skál. Við
látum helst ekki klingja í glösum.
Munum að brúnir á glösum eru við-
kvæmar. Ef fólk vill láta klingja fer
best á að láta belgina mætast en
ekki brúnirnar. Það er ágæt þumal-
puttaregla að lyfta ekki glösum upp
fyrir höku, til að missa ekki augn-
sambandið, en það er lykilatriði þeg-
ar skálað er. Það að skála er fé-
lagsleg athöfn en ekki hugsað til
þess að hvetja til drykkju.
Servíetturnar
Servíettur eru mest upp á punt en
engu að síður gott að hafa ef slys
verður. Um leið og fólk sest til borðs
tekur það servíettuna og leggur
hana tvöfalda í kjöltuna. Það er al-
gjör óþarfi að hrista servíettuna úr
brotunum með tilþrifum, hún er ein-
faldlega tekin úr brotunum. Á veit-
ingastöðum er best að gera þetta áð-
ur en þjónarnir koma með diskana.
Ef einhver þarf að bregða sér frá í
miðju borðhaldi þykir fara vel á að
leggja servíettuna í stólinn, á stól-
arminn eða á stólbakið og ýta stóln-
um að borðinu.
Hvenær má byrja að borða?
Á veitingastöðum er almenna
reglan sú að ef færri en átta eru við
borðið bíðum við eftir að allir hafi
fengið sína matardiska. Ef átta eða
fleiri eru við borðið þurfum við ekki
að bíða og byrjum um leið og mat-
urinn er borinn fyrir okkur. Á þessu
eru vitanlega undantekningar og
meta þarf hvert tilvik. Ef maður hef-
ur sjálfur ekki fengið neitt er um að
gera að hvetja hina til að byrja að
borða, svo að maturinn verði ekki
kaldur. Látið ekki kappið bera feg-
urðina ofurliði, sagði sr. Friðrik um
knattspyrnu, en eins mætti segja um
borðsiði: Látið stífni aldrei bera
þægindi ofurliði.
Lok máltíðar
Þegar fólk er búið að borða eru
hnífapörin lögð saman en diskunum
ekki staflað saman. Í lokin leggjum
við servíettuna á borðið vinstra meg-
in við þar sem matardiskurinn var
og færum stólinn að borðinu. Þannig
veit þjónninn að við erum búin og
farin.
Nokkrir punktar sem
gott er að minna sig á:
● Segja nágrönnunum frá að von sé
á gestum í boð.
● Setjum síma á hljóðlausa stillingu
áður en við setjumst til borðs. Við
svörum ekki í síma, sendum SMS
eða sinnum netfærslum á meðan á
borðhaldi stendur. Það á við hér eins
og víðar að á þessu er auðvitað
undantekning, t.d. ef fólk er með
barnapíu heima, eða ef það á von á
símtali sem ekki er hægt að sleppa.
● Tölum ekki með munninn fullan af
mat. Jafnvel þó að við séum spurð
spurninga klárum við að tyggja og
kyngjum áður en við svörum.
● Hnífapör: við byrjum yst og
vinnum okkur inn að matardisk-
inum.
● Smökkum matinn áður en við sölt-
um og piprum.
● Við skerum matinn niður jafn-
óðum og við borðum hann. Byrjum
ekki á að skera allt niður.
● Blásum ekki á matinn, bíðum
frekar í nokkrar mínútur.
● Servíettur má aldrei nota sem
snýtuklút.
● Smökkum allt sem er á borðinu.
Eina undantekningin er þeir sem
eru með ofnæmi eða óþol.
● Olnbogana af borðinu, það er til-
litsleysi við þjóninn.
● Vörumst óviðeigandi umræðuefni.
● Borðum rólega.
● Sleppum búkhljóðum.
● Tökum ekki með okkur aukagesti
í boð.
● Leggjum hnífapörin saman þegar
við erum hætt.
● Sleppum því að nota tannstöngla
eða tannþráð.
● Borðsiðir og kurteisi snúast um að
taka tillit til annarra.
● Það er ekki gott að vera þaulset-
inn veislugestur í annarra manna
húsum.
albert.eiriksson@gmail.com
Hvenær má byrja að borða?
Borðsiðir og kurteisi taka breytingum með tímanum en hin almenna regla ekki; að taka tillit til annarra. Borðsiðir eru mikilvægir til þess að öllum líði
vel, hvort sem um er að ræða matarboð í heimahúsi eða málsverð á veitingahúsi. Létt og gott andrúmsloft er undirstaða borðsiða en að auki er ekki
verra að hafa hin praktísku atriði á hreinu, svo sem að halda á glasi, hnífapörum og þess háttar, en það kemur samt aldrei í staðinn fyrir aðalatriðið, þ.e.
hlýlegt og skemmtilegt andrúmsloft. Hér fjallar matgæðingurinn Albert Eiríksson um praktísku hliðina. Það veitir visst öryggi að hafa þessi atriði á
hreinu, þau eru einföld, en eins og í öllu öðru skapar æfingin meistarann.
Verði ykkur að góðu!
Albert Eiríksson, mat-
gæðingur og herramaður,
brýnir góða borðsiði fyrir
lesendum í pistli sínum.