Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.2018, Blaðsíða 25

fólk - viðtal 25Helgarblað 5. janúar 2018
sjóinn en ég gafst strax upp. Ég var
sjóveikur og ældi eins og múkki.“
Skúli var vinnumaður á bænum
Litlu Breiðuvík við Reyðarfjörð.
Hvernig var sú vist?
„Hún var fín. Ég lærði þar að
vinna, sem ég gat notað seinna.“
Eftir það var Skúli á vertíðum og
bjó um tíma hjá Sigurþóri bróður
sínum í Vestmannaeyjum. Hann
var í Eyjum í janúar árið 1973
þegar gosið hófst. Hann minnist
þess með skelfingu. „Þetta var al­
veg hræðilegt. Ef bátarnir hefðu
ekki verið inni vegna brælu þá
held ég að geðsjúkrahúsin væru
ábyggilega full af fólki og ég með
því. Fólk var að missa heimili
sín og sjá ævistarf sitt fara undir
hraun. Það á enginn að sjá svona
lagað. Ég hef aldrei upplifað stríð
en þetta var sennilega eitthvað ná­
lægt því.“
Hann fór í land en kom strax
aftur og tók þátt í björgunarað­
gerðunum. Þá sá hann ótrúlega
en jafnframt ógnvænlega sjón.
„Ég man sérstaklega eftir einu at­
viki þar sem steinn kom fljúgandi
úr loftinu, glóandi eins og stjarna,
og lenti á höfðinu á
manni en sem bet­
ur fer var hann með
hjálm því annars
hefði farið verr. Ég
vann þarna eitt kvöld
og á það enn inni.
En ég ætla ekki að
rukka það.“ Eftir gosið flutti Skúli
alfarinn upp á land en þá var hann
kominn á fullt í lyftingarnar.
Ekki tölu á Íslandsmetunum
Skúli segist hafa farið að grípa í lóð
árið 1968 eða 1969. „Þá sá ég braut­
ryðjendur í lyftingum í sjónvarp­
inu og féll fyrir þessu; Guðmund
Sigurðsson, Svavar Carlsen og
Björn Ingvarsson, kallaðan Bubba
kóng. Þegar ég fann að ég gat eitt­
hvað þá efldist áhuginn til muna.
Ég fann að fólk var að fylgjast með
mér og það nægði mér.“ Hann seg­
ir að á þessum árum hafi foreldr­
ar ekki hvatt börnin sín áfram til
íþróttaiðkunar. „Maður átti að vera
að vinna en ekki að leika sér, en
þetta var enginn leikur.“
Alla tíð vann hann samhliða
lyftingunum, í frystihúsum,
síldarplönum og víðar. Hann
keppti á sínu fyrsta alvöru móti í
ólympískum lyftingum árið 1970
og byrjaði strax að setja Íslands­
met. Seinna meiddist hann á öxl
í slysi og skipti þá yfir í kraftlyft­
ingar.
Var samkeppnin hörð?
„Já, hún var mjög hörð. Ég man
eftir strákum sem komu að æfa
sem voru svo öflugir að það lá við
að liði yfir mig við að sjá þá, agaleg
tröll. En það segir ekki allt, því þó
að líkaminn hafi verið í lagi þá var
peran í hausnum bara ekki nógu
björt og þeir heltust úr lestinni.
Maður verður að hafa viljann og
ánægjuna af þessu og gera þetta af
heilum hug.“
Veistu hvað þú settir mörg Ís-
landsmet?
„Nei, en ég man að ég setti
fimmtán Norðurlandamet. Einu
minna en einn Norðmaður sem
ég var að kljást við.“ Skúli keppti
í fyrsta skipti erlendis árið 1975,
í Birmingham í Englandi. „Þetta
virkar eins og grobb en þetta er
bara staðreynd. Ég var fyrstur
kraftlyftingamanna til að koma
okkur á blað.“
Er verðlauna-
skápurinn þá ekki
bólginn?
„Nei, en hann er
ágætur. Reglunum var
breytt þegar ég hætti
og þá verðlaunað fyrir
hverja grein. Áður
þurfti maður að vinna
allar þrjár greinarnar
til að fá verðlaun
en nú getur maður
fengið fern verð­
laun í hverri keppni.
Ég ætti þá ábyggi­
lega aðra íbúð fulla af
verðlaunum, nóg að
þurrka af. Ég nenni
því ekki.“
Árið 1980 komst
hann í sögubækurn­
ar þegar hann
varð fyrstur Ís­
lendinga til að setja
heimsmet í almennt
viðurkenndri íþrótta­
grein. Þá lyfti hann
315,15 kílógrömmum
í réttstöðu. Skúli seg­
ist reyndar áður hafa
sett heimsmet í hné­
beygjum en var það
dæmt ógilt. „Það skildi
enginn af hverju. Mér
var sagt að kæra þetta
en ég vildi hafa dómar­
ana með mér.“
Hafðir þú alltaf
trú á að þú gætir sett
heimsmet?
„Nei, ekki fyrr en ég
fór að nálgast það.“
Stríðinn en ekki
rætinn
Skúli var þekktur fyrir
hnyttin tilsvör og líf­
lega framkomu bæði
í viðtölum og á mót­
um. Hikaði hann þá
ekki við að hrópa til
áhorfenda og gant­
ast við þá. „Mér
þótti mjög vænt um
það þegar Ómar
Ragnarsson sagði
að ég hefði breytt
ímynd kraftamanna með kímni og
léttleika. En hinir væru svo þungir,
eins og þeir væru að fara að grafa
félaga sinn.“ Sagt var að framkoma
og árangur Skúla hafi hrundið
af stað kraftaíþróttabylgju hér á
landi.
Hefur þú alltaf verið svona
hress?
„Já. En eins og einhver skrif­
aði um daginn: Verst hvað hann
er helvíti stríðinn. Það hefur bara
aukist með árunum, allavega ekki
minnkað.“ Skúli segist þó aldrei
vera illgjarn eða rætinn. Allt sé
þetta í góðu glensi. „Ég átti það
til að koma með yfirlýsingar sem
vöktu athygli en ég stóð alltaf við
þær. Til dæmis á Norðurlanda­
mótinu 1969 þegar ég sagði að
mótherji minn yrði blár áður en
hann næði að vinna mig. Hann
varð blár en ég vann náttúrlega.“
Var þetta sálfræðihernaður?
„Nei, þetta bara kom.“
Í myndbandsupptökum af
heimsmetinu sést Skúli stökkva
byltu aftur á bak. „Allt sem ég gerði
og sagði kom bara, það var enginn
leikaraskapur. Ég réð ekkert við
þetta. En stökkið mislukkaðist
aðeins hjá mér vegna axlarinnar.
Annars hefði þetta orðið flottara.“
Kom þetta einhvern tímann í
bakið á þér?
„Eins og aðrir þekktir var ég
mikið á milli tannanna á fólki
og ég heyrði ýmsa hluti um mig,
bæði góða og slæma. Ef ég heyrði
slæma hluti um mig þá setti ég
upp grímu.“
Hræsni varðandi steranotkun
Á þessum tíma voru lyftingar hrein
áhugamennska og litlir sem engir
peningar í spilinu. En æfingar
og ferðalög til Indlands og víðar
kostuðu sitt.
Hvernig fjármagnaðir þú þetta?
„Ég get ekki verið svo mikill
dóni að segja að mér hafi aldrei
verið hjálpað og safnað fyrir mig,
en yfirleitt kom þetta úr eigin vasa.
Menn endast lengur í kraftasporti í
dag vegna þess að þeir fá greitt fyr­
ir. Á áttunda og níunda áratugnum
gátu menn hætt hvenær sem var
vegna þess að það voru engir pen­
ingar, þetta skipti ekki jafn miklu
máli.“
Skúli telur að margir úr lyft­
ingunum hafi farið yfir í keppnir
á borð við Sterkasta mann heims
vegna þeirra peningaverðlauna
sem þar voru í boði. „En svo held
ég að sumir hafi farið þegar þeir
sáu sæng sína útbreidda í kraftlyft­
ingum.“
Er það ekki jafn mikil íþrótt?
„Jú, þetta er heilmikil íþrótt
og ég hafði gaman af því að horfa
á þetta. En þetta er ekki fyrir litla
menn og ég vissi að ég hefði ekkert
í þetta að gera.“
Hvað borðuðu lyftingamenn á
þessum tíma?
„Allt sem hreyfðist. Matar­
æðið var ekki eins útpælt og það
er í dag og ég held að það hafi ver­
ið rétt. Sjáðu þetta ofurfæði í dag.
Menn eru að hrapa steindauðir
niður kornungir, feitir eða mjóir.
En gömlu brýnin hanga uppi í allri
sinni óhollustu.“
Voru sterar þá komnir til
sögunnar?
„Íslenskir íþróttamenn not­
uðu fyrst stera árið 1950, í frjáls­
um íþróttum. Svo kom þetta auð­
vitað í lyftingarnar hérlendis líkt
og annars staðar. Í dag eru mjög
margir af þeim bestu í þessu. Bilið
milli íþróttamanna hefur minnkað
vegna þessara efna.“
Skúli segir mikla hræsni í gangi
í umræðunni um steranotkun.
„Við erum að banna Rússum að
vera með vegna lyfjanotkunar
en eru Bandaríkjamenn eitthvað
betri? Þeir eru bara með betri
lækna. Það er hræðilegt að horfa
upp á þetta. Það átti bara að leyfa
þetta át og svo réðu menn hvort
þeir drápu sig á þessu eða ekki.
Fyrir nokkrum árum mátti ekki
tala um þetta en það vita þetta all­
ir í dag. Ef maður myndi neita ein­
hverju svona þá yrði maður uppvís
að lygi. Ég nenni ekki að fá svoleið­
is í andlitið.“
Sjálfur segist Skúli hafa verið
þeim hæfileikum gæddur að geta
gert sig vel æstan fyrir keppni. „Ég
gat tínt mig rosalega saman til að
ná adrenalíninu upp. Þetta virkaði
eins og maður væri búinn að taka
inn amfetamín. Ég varð allur stærri
og tárin runnu. En mér leið vel og
gat yfirleitt lyft því sem ég reyndi
við. Þá sagði einhver að norðan:
Það á ekki að hleypa þessu dópaða
kvikindi inn í sjónvarpið.“
„ Í dag væri þetta
kallað einelti. En
þá var þetta kallað stríðni
og maður átti bara að
höndla það, sem ég gerði.
Æfingar að
læknisráði
„Hingað
mætum
við eldri
mennirnir
og grobbum
okkur.“