Fréttablaðið - 07.02.2018, Qupperneq 11

Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdótt-ur setur í fyrsta sinn í íslenzkri stjórnmálasögu skýrt ákvæði
um dýra- og náttúruvernd inn í
stjórnarsáttmálann.
Ríkisstjórnin á heiður skilinn fyrir
þennan skilning og þessa framtíðar-
sýn. Þetta er þýðingarmikið skref í átt
að nútímalegri og mannúðlegri dýra-
og náttúruvernd.
Ákvæðið hljóðar svona: „Dýralíf
á Íslandi er hluti af íslenskri náttúru
sem ber að vernda. Náttúran er auk
þess stærsta aðdráttarafl Íslands fyrir
ferðamenn. Endurskoða þarf löggjöf
um vernd, friðun og veiðar á villtum
fuglum og spendýrum.“ Það er sjálf-
gefið, að þessi „endurskoðun“ hlýtur
að lúta að aukinni vernd og friðun,
ekki frekara drápi og auknu blóð-
baði.
Nýr umhverfisráðherra er Guð-
mundur Ingi Guðbrandsson. Var
framkvæmdastjóri Landverndar.
Virtist fara vel á því. Í nýlegu viðtali á
Hringbraut lýsti hann sér sem dýra-
vini.
Þetta var allt mikið gleðiefni fyrir
dýra-, náttúru- og umhverfisverndar-
sinna, og horfðu menn til betri tíma
fyrir dýr og náttúru landsins.
Mönnum brá því í brún, þegar
nýr umhverfisráðherra tilkynnti
„hreindýrakvótann 2018“. Drepin
skyldu nú fleiri hreindýr en nokkru
sinni fyrr; 1.450 dýr, en í fyrra var
fjöldinn 1.315. Veiðitími, frá 15. júlí
eða 1. ágúst til 20. september átti að
standa óbreyttur.
Reyndar var óljós fyrirvari á veiði-
tíma í tilkynningunni, en sagt er, að
hann kunni að breytast á grundvelli
athugunar um áhrif og álag kúadráps
á kálfa.
Hingað til hefur dráp hreinkúa
hafizt 1. ágúst, en kálfarnir eru þá
8 vikna og enn með fulla þörf fyrir
móðurmjólk, móðurumhyggju og
-vernd.
Rannsóknir sýna, að 8 vikna hrein-
dýrakálfur drekkur enn 8 sinnum
í hálfa mínútu á dag, þegar hann er
orðinn 11 vikna, 6 sinnum í hálfa
mínútu, og 16 vikna drekkur hann
enn 5 sinnum í hálfa mínútu á dag.
Þetta sannar auðvitað, að það er
algjör óhæfa og hreint dýraníð, að
drepa kýrnar frá þeim 8 vikna göml-
um. Er þá tilfinningalegt áfall og sorg,
streita, ótti og kvíði umkomulausra 8
vikna kálfa ótalið.
Það eru 600.000 fjár á fjalli á sumr-
in. Hestar eru 80.000, margir villtir
og á beit á hálendinu. 70.000 naut-
gripir teljast líka til 750.000 grasbíta
landsins. Hreindýrin eru aðeins 6.500
talsins.
Veiðimenn og stjórnvöld halda því
fram, að takmarka verði útbreiðslu
hreindýra vegna hættu á ofbeit og
útbreiðslu smitsjúkdóma.
Þetta er fyrirsláttur og tilbúningur
til að réttlæta og hylja réttar ástæður
fyrir hreindýradrápinu, sem er, að
hreindýradrápið færir Umhverfis-
stofnun, Náttúrustofu Austurlands
og landeigendum gífurlegar tekjur;
150 milljónir króna í ár. Þetta er því
miskunnarlaust blóðbað í fjáröfl-
unarskyni.
Ekki er hægt að skilja rökhyggju
þeirra ráðamanna, sem settu upp það
kerfi, að Umhverfisstofnun og Nátt-
úrustofa Austurlands skuli, annars
vegar gæta hagsmuna, verndar og
velferðar hreindýra, og, hins vegar
hafa verulegan hluta tekna sinna,
jafnvel eiga afkomu sína undir því,
að sem allra flest hreindýr séu drep-
in. Hér hefur losnað um einhverjar
skrúfur.
Um hættu af útbreiðslu, er þetta að
segja: Á sínum tíma héldu hreindýr
sig eingöngu við norðausturhluta
Vatnajökuls. Í millitíðinni hafa dýrin
dreift sér þvert yfir landið, frá Raufar-
höfn í norðri niður til Jökulsárlóns,
sunnan Vatnajökuls, í suðri. Þetta
er um fimmtungur landsins, og eru
þýðingarmikil landbúnaðarhéruð
á þessu svæði. Þessi útbreiðsla dýr-
anna hefur engu raski valdið, enda
eru hreindýr friðsöm, spök og vand-
ræðalaus.
Íslenzki hreindýrastofninn er
stærsti villti hreindýrastofninn í
Evrópu, en það er búið að útrýma
villtum hreindýrum í flestum lönd-
um öðrum, eins og mörgum öðrum
villtum dýrategundum.
Færi vel á því, að full friðun hrein-
dýra verði látin gilda, skv. lögum
64/1994, en veiðar byggja á undan-
þágum frá lögunum. Gæti Ísland
með því orðið „Land hreindýranna“,
en margir – ungir sem aldnir – tengja
hreindýr við jólin, jólasveininn og
skemmtilegar ævintýrasagnir, og láta
sér mjög annt um hreindýr.
Náttúra og dýralíf landsins er
mesta aðdráttaraflið fyrir ferðamenn.
Í fyrra fóru 500.000 manns í frið-
samar hvalaskoðanir, og voru af því
milljarðatekjur. Hreindýr gætu orðið
annað og nýtt aðdráttarafl fyrir ferða-
menn, einkum á sumrin, þegar kálfar
eru litlir og fram á haust og vetur. Í
raun á öllum tíma árs.
Meðan hreindýr eru eitt prósent
af grasbítum landsins þarf vart að
hyggja að offjölgun. Í raun er það
svo með dýrin og náttúruna, að þau
stilla viðkomuna sína sjálf, eftir fæðu-
framboði og lífsskilyrðum, og raskast
jafnvægi náttúrunnar þá fyrst, þegar
maðurinn grípur inn í og fer að leika
Guð. Senn mun nýr umhverfisráð-
herra koma til dyranna, eins og hann
er klæddur. Vona verður, að þá muni
sjást, að hann sé grænn en ekki blóð-
rauður.
Ísland verði „land hreindýranna“
Ole Anton
Bieltvedt
alþjóðlegur
kaupsýslumaður
Hreindýradrápið færir Um-
hverfisstofnun, Náttúrustofu
Austurlands og landeig-
endum gífurlegar tekjur; 150
milljónir króna í ár. Þetta er
því miskunnarlaust blóðbað
í fjáröflunarskyni.
Brimborg Reykjavík
Bíldshöfða 6
Sími 515 7000
Brimborg Akureyri
Tryggvabraut 5
Sími 515 7050
Nýir og notaðir bílar:
Söludeildir eru opnar alla virka daga kl. 9-17
og laugardaga kl. 12-16 ford.is
KOMDU OG TR
YGGÐU ÞÉR FO
RD
TRANSIT! EIGU
M BÍLA TILBÚN
A
TIL AFHENDING
AR STRAX.
FORD TRANSIT
CONNECT
LÆKKAÐ
VERÐ!
2.450.000 KR. MEÐ VSK
FÁANLEGUR SJÁLFSKIPTUR
1.975.000 KR.ÁN VSK
FRÁ:
Transit er ríkulega búinn m.a. með
Bluetooth, olíumiðstöð með
tímastillingu, spólvörn,
brekkubremsu og
aksturstölvu.
Transit Connect Enn betra verð 5x15 20180205.indd 1 06/02/2018 15:46
Lýðræði er þegar fólkið ræður,
en ekki einhver einn eða fámennur
hópur“. Svona var útskýrt á Krakka-
RÚV og er ekki verri skilgreining
en margar aðrar. Gengið verður
til sveitarstjórnakosninga í vor;
lýðræðisleg aðgerð sem byggir á
fulltrúalýðræði. En aðrar leiðir
eru tækar til að teygja valdið yfir
til fólksins þannig að íbúarnir
sjálfir geti haft meiri áhrif á ýmsa
þætti í rekstri og mótun; skipu-
lag, umhverfi, skólamál, félagslega
þætti og margt fleira. Reykjavíkur-
borg stefnir að auknu íbúalýðræði
með lýðræðisstefnu sem er í mótun
og hefur það að markmiði að leggja
grunninn að skýrum og gagnsæjum
leikreglum. Svo segir í sveitarstjórn-
arlögum: „Sveitarstjórn skal leitast
við að tryggja íbúum sveitarfélags-
ins og þeim sem njóta þjónustu þess
möguleika til að taka þátt í og hafa
áhrif á stjórn sveitarfélagsins og
undirbúning stefnumótunar.“
Þannig er í lögunum opnað á að
borgarstjórn afsali sér hluta af valdi
sínu til borgarbúa. Enda er litið svo
á að þar sem vald kjörinna fulltrúa
er fengið frá almenningi sé eðlilegt
að borgarstjórn leitist við að virkja
þátttöku borgarbúa. Sem er ein-
mitt mergurinn málsins í tengslum
við íbúalýðræði; virkja þátttöku og
valdefla borgarbúa og auka traust
þeirra til stjórnsýslu borgarinnar
með því að veita þeim innsýn í
hvernig borgarkerfið virkar, efla lýð-
ræðisvitund borgarbúa til að styrkja
félagsauð í borginni.
Ýmsar leiðir eru færar í þessu til-
liti fyrir utan íbúakosningar um
einstök málefni. Virk upplýsinga-
gjöf er lykilatriði fyrir utan sértæk
verkefni eins og til dæmis íbúa-
verkefnið Hverfið mitt en þátttaka í
því hefur aukist ár frá ári. Vel hefur
verið hlustað eftir gagnrýni og við
henni brugðist. Á sl. ári voru settir
töluvert meiri fjármunir í Hverfið
mitt og eru fjölmargar borgbæt-
andi framkvæmdir bein afleiðing
hugmynda íbúa í verkefninu. Aðrar
leiðir til íbúalýðræðis eru reglulegir
borgarafundir, aukin þátttaka íbúa
í fjárhagsáætlanagerð og það sem
ég tel sumpart vera mikilvægasta
úrræðið; margefld hverfisráð með
aukinni þátttöku íbúasamtaka
hverfanna. Hverfisráð borganna
eiga að vera fyrsta gátt íbúa í hverf-
unum fyrir samráð og hafi þau
meira forræði yfir framkvæmdum
og aukna ábyrgð með upplýsinga-
miðlun hafa þau burði til að gegna
mun mikilvægara hlutverki í lýð-
Íbúalýðræði í borg
Dóra
Magnúsdóttir
býður sig fram í
4. sæti í flokks-
vali Samfylk-
ingarinnar.
Vel hefur verið hlustað
eftir gagnrýni og við henni
brugðist.
S k o ð u n ∙ F R É T T A B L A ð i ð 11M i ð V i k u D A G u R 7 . F e B R ú A R 2 0 1 8
0
7
-0
2
-2
0
1
8
0
4
:2
7
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
E
E
9
-0
C
3
8
1
E
E
9
-0
A
F
C
1
E
E
9
-0
9
C
0
1
E
E
9
-0
8
8
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
0
5
6
s
_
6
_
2
_
2
0
1
8
C
M
Y
K