Fréttablaðið - 14.04.2018, Blaðsíða 34

Herdís Egilsdóttir býr í austurborginni. Hún stendur í dyra-gættinni og býður blaðamann og ljós-myndara velkomin
með bros á vör.
Á heimili Herdísar eru blóm-
vendir í hverju horni. „Ég hélt nem-
endamót á dögunum, þangað mættu
þrjú hundruð fyrrverandi nemendur
mínir og foreldrar líka. Ég bauð upp
á kaffi og kökur, það var dagskrá,
söngur og skemmtilegheit. Ég hef
aldrei verið kysst svona mikið á
ævinni,“ segir Herdís sem segir að
sér þyki vænt um hversu mörg þeirra
komu til að hitta hana. „Og að það
skyldi vera í svona fersku minni allt
það sem ég var að gera, það þótti mér
vænt um,“ segir Herdís og rifjar upp
þegar einn fyrrverandi nemenda
hennar rakst á hana á leiksýningu.
Áttu eld, frú?
„Ég var í Þjóðleikhúskjallaranum og
það er bankað kurteislega í öxlina
á mér. Maður með hár ofan í augu,
hornspangargleraugu og alskegg,
spurði mig: Áttu eld, frú?
Örlaganornin hamingjusama
Herdís Egilsdóttir hlaut heiðursverðlaun Samfélagsverðlauna Fréttablaðsins fyrir framlag sitt til lestrar-
kennslu barna í vikunni. Herdís kenndi börnum lestur í 45 ár en er hvergi nærri hætt og rekur með
dóttur sinni, Halldóru, vefsíðuna læsi.is. Hún segist aldrei hafa átt uppáhaldsnemanda.
„Mér finnst örlögin hafa svipt mér í þetta starf,“ segir Herdís Egilsdóttir, heiðursverðlaunahafi Samfélagsverðlauna Fréttablaðsins. Fréttablaðið/anton brink
Ég svaraði að bragði: Nei, ég reyki
ekki enn, Guðmundur minn.
Guðmundur kom á nemenda-
mótið og við rifjuðum þetta upp,“
segir Herdís og hlær.
Hún átti sér enga uppáhalds-
nemendur. „Einhvern veginn leit ég
þannig á þetta að ég átti þessa unga
alla. Hvort sem þau voru erfið í hegð-
un eða ekki og það var mjög létt fyrir
mig,“ segir Herdís sem segist þakklát
hlutskipti sínu.
lét börnin skila skattaskýrslu
„Ég var svo hamingjusöm og er enn,
mér finnst örlögin hafa svipt mér
í þetta starf. Ég hlakkaði til hvern
einasta dag að fara í skólann,“ segir
Herdís og segist oft hugsa til fólks
sem finni ekki sína fjöl. „Og þurfa að
fara vanmetnir í vinnuna og kvíða
fyrir vinnudeginum. Það er gæfa að
finna það sem getum gert vel,“ segir
hún og segir skólastarf með börnum
eiga að miða að því að finna þeim
þennan stað í veröldinni.
Kennsluaðferðir Herdísar voru
um margt merkilegar. Hún hóf að
kenna eftir landnámsaðferð sinni
árið 1974. Þar sem börnin höfðu
það að verkefni að byggja land og
koma sér upp mannsæmandi lífs-
skilyrðum. Börnin, sem voru sjö til
átta ára gömul, fengu öll hlutverk
þingmanna og fengu að velja og
hafna eftir aðstæðum og efnahag,
og ræddu ýmis álitamál og hvernig
skyldi bregðast við óæskilegum
áhrifum og freistingum. Börnin
fylltu meðal annars út einfaldar
skattaskýrslur, héldu kosningar og
ræddu um mikilvæg gildi.
„Þessi hugmynd kom til mín full-
mótuð einn daginn. Ég var oft að
hugleiða um það hvernig ég gæti
fundið einhverja heild til þess að
þroska þau og fræða, án þess að
mata þau. Það er nefnilega alltaf
hægt að fræða börn, en að fræða þau
og þroska samtímis, það er það sem
er eftirsóknarvert,“ segir Herdís frá.
Kennsluaðferðin er í ætt við það
sem Herdís lagði áherslu á. Að það
væri nauðsyn að börnunum þætti
gaman og spennandi að læra. „Að
æfa og læra nauðugur er bara þræl-
dómur. Það lærir enginn neitt á því.
Það verður að vera gaman, börnum
þykir ekkert gaman í skóla ef kenn-
aranum þykir ekki gaman. Þau eru
svo næm. Á meðan kennarinn stend-
ur eins og blys fyrir framan þau, þá
gengur vel.
Þessi börn, þau eru svo vitur, þau
eru svo vel gerð. Ef þau á annað borð
eru heilbrigð þá er svo mikill maður
í þeim að þá er hægt að bjóða þeim
upp á miklu stærri bita í veislunni en
nokkurn grunar,“ segir hún.
Herdís var oft spurð að því hvort
henni þætti börnin ekki of ung til
að ræða þjóðfélagsmál með þessum
hætti. „Ég hef bara einn mælikvarða
á það. Fannst þeim gaman? Já. Ég lét
engan gata, það var aldrei spurt og
einhver þorði ekki að segja neitt.
Þannig fengu börnin svigrúm til
að þroska hugmyndir sínar. Ég álít
að allt nám eigi að hefja með leik.
Börn hafa alltaf valið að leika sig full-
orðin og það er hollt fyrir börnin að
kynnast málefnum fullorðinna og
þar með eru þau að auðga orðaforða
sinn til framtíðar, þau verða að auki
mjög stolt,“ segir Herdís.
„Það hafa tólf lönd og þjóðir orðið
til. Ég er reyndar sannfærð um það
að námsaðferðin hentar einnig eldri
nemendum. Aðferðin fléttar saman
öll námsfög og þróar sterka sam-
félagsvitund nemenda. Ég byrjaði
alla daga á kjarnafögum, lestri, ritun
og stærðfræði. Svo kenndi ég eftir
landnámsaðferðinni og þá var ég
ekkert að skipta mér af stafsetningu
barnanna eða öðru. Ég vildi ekki
hefta þau, vildi að þau gengju óhikað
og óhrædd fram til leiks,“ segir Her-
dís og bætir við að í þessum kennslu-
stundum hafi það oft gerst að börn
sem voru hæggeng í kjarnafögum
sköruðu fram úr með landnámsað-
ferðinni.
SAMFÉLAGSVERÐLAUN
SAMFÉLAGSVERÐLAUN
SAMFÉLAGSVERÐLAUN
börnum þykir EkkErt
gaman í skóla Ef
kEnnaranum þykir Ekki
gaman. þau Eru svo
næm. Á mEðan kEnnar-
inn stEndur Eins og
blys fyrir framan þau,
þÁ gEngur vEl.Sjóður Odds Ólafssonar
Til úthlutunar eru styrkir til:
(a) Rannsókna á fötlun og fræðslu um hana, og
(b) rannsókna á sviði öndunarfærasjúkdóma
og fræðslu um þá.
Styrkfjárhæðir nema 100–300 þúsund krónum
á hvert verkefni sem valið verður.
Umsóknarfrestur er til og með 26. apríl 2018.
Umsóknir sendist á netfangið oddssjodur@sibs.is.
↣
1 4 . a p r í l 2 0 1 8 l a U G a r D a G U r34 H e l G i n ∙ F r É T T a B l a ð i ð
1
4
-0
4
-2
0
1
8

0
4
:4
1
F
B
1
2
8
s
_
P
0
9
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
8
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
7
5
-B
1
B
4
1
F
7
5
-B
0
7
8
1
F
7
5
-A
F
3
C
1
F
7
5
-A
E
0
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
B

F
B
1
2
8
s
_
1
3
_
4
_
2
0
1
8
C
M
Y
K