Morgunblaðið - 07.01.2018, Page 10

Morgunblaðið - 07.01.2018, Page 10
10 FRÉTTIRInnlent MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 2018 Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Aldrei hefur verið selt eins mikið af þorski á fiskmörkuðunum og á síð- asta ári. Alls voru seld rúmlega 49 þúsund tonn af þorski sem er 400 tonnum meira en 2016. Síðustu fimm ár hafa verið seld yfir 40 þúsund tonn af þorski á mörkuðunum, en ef litið er á tímabilið frá aldamótum gerðist það einnig árið 2001 þegar seld voru ríflega 43 þúsund tonn. Verðmæti þorsksins sem seldur var á mörkuðunum í fyrra var alls tæplega 11,8 milljarðar. Þrátt fyrir aukningu í magni dróst heildarverð- mætið verulega saman því þorskur var seldur fyrir 13,6 milljarða árið 2016. Meðalverðið lækkaði um 13,5% samkvæmt upplýsingum frá Reikni- stofu fiskmarkaðanna, fór úr 278,75 krónum á kíló að meðaltali árið 2016 í 241 krónur á nýliðnu ári. Mestur samdráttur í janúar og febrúar Í heildina nam samdráttur í sölu á fiskmörkuðunum 2017 alls 7.721 tonni miðað við árið á undan, 2016 voru seld 113.494 tonn á móti 105.773 tonnum 2017. Metárið hvað heildar- magn áhrærir er árið 1996 þegar alls voru seld rúmlega 116 þúsund tonn. Taka þarf fram að árin 1995-97 var loðnu miðlað á fiskmörkuðunum og árið 1996 voru t.d. seld þar 6.500 tonn af loðnu. Ef loðnan er undan- skilin er 2016 stærsta ár mark- aðanna í magni. Heildarsöluverð á mörkuðunum í fyrra nam 21,5 milljörðum, en var 26,3 milljarðar árið 2016. Frá 2010 hefur á hverju ári þar til í fyrra verið selt fyrir yfir 26 milljarða á mörk- uðunum, mest var söluverðmætið 28,7 milljarðar árið 2012. Sjómannaverkfall í tíu vikur í fyrravetur hafði áhrif á mörkuðun- um, en það stóð frá desember til 20. febrúar. Í janúar og febrúar 2017 var samtals selt 6.500 tonnum minna heldur en sömu mánuði 2016 þannig að samdrátt í magni má að verulegu leyti rekja til verkfallsins. Fiskmarkaðir á landinu eru nú 13 og störfuðu á á 27 stöðum sem er sami fjöldi og 2016. Í árslok var markaðnum á Akranesi hins vegar lokað. Samdráttur varð hjá flestum þeirra með þeirri undantekningu að aukning varð hjá Fiskmarkaði Snæ- fellsbæjar og Fiskmarkaði Norður- lands. Sala á markaðnum á Djúpa- vogi var sú sama 2017 og árið á undan. Aukið magn, en mikil verðlækkun á þorski  Samdráttur í sölu á fiskmörkuðum  Verkfall hafði áhrif 22 56 56 70 96 98 96 98 108 116 113 103 104 98 95 89 92 100 104 107 98 94 103 97 92 102 110 103 104 113 106 Heildarmagn fisks og meðalverð á fiskmörkuðunum 1987 til 2017 Heimild: Reiknistofa fiskmarkaða 100 75 50 25 0 300 225 150 75 0 ’87 ’88 ’89 ’90 ’91 ’92 ’93 ’94 ’95 ’96 ’97 ’98 ’99 ’00 ’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13 ’14 ’15 ’16 ’17 Heildarmagn á fiskmörkuðunum, þúsundir tonna Meðalverð kr./kg 203 285 113 157 65 37 Guðni Einarsson gudni@mbl.is Flugeldasala skilar 60-70% af sjálfs- aflatekjum björgunarsveitanna, að sögn Smára Sigurðssonar, formanns Slysavarnafélagsins Landsbjargar. Hann segir að virðisaukinn af flug- eldasölunni komi allur í hlut björg- unarsveita sem hana annast. „Það yrði mikil breyting fyrir björgunarsveit- irnar ef þessi tekjuöflunarleið yrði strikuð út,“ sagði Smári. „Við fáum líka tekjur af sölu Neyðarkallsins, frá Íslands- spilum, söfnum dósum, önnumst gæslu og tökum að okkur önnur verk- efni.“ Hann heimsótti nýlega björgunarsveitir á Norðurlandi sem sumar fara í girðingarvinnu eða stinga út úr fjárhúsum til að afla tekna. Hleypur á hundruðum milljóna Smári kveðst ekki hafa nákvæmar tölur um umfang flugeldasölunnar í krónum talið, hver björgunarsveit sé með sitt bókhald. Hann telur þó að heildarveltan sé samanlagt upp á ein- hver hundruð milljóna á hverju ári. Um 90 björgunarsveitir selja flugelda. Smári benti á að fleiri en björg- unarsveitir væru í flugeldasölu. „Ég held að það hafi verið einir átta aðilar aðrir en við sem fluttu inn og seldu flugelda fyrir síðustu áramót. Þeir eru ekki lítill hluti af þessum markaði,“ sagði Smári. Hann segir að allar vörur sem björgunarsveitirnar flytja inn séu CE-vottaðar. „Það er þröngur rammi utan um hvað má flytja inn og selja. Ekki er langt síðan reglugerð um efnainnihald flugelda var breytt. Við létum breyta flugeldunum svo þeir uppfylltu þær kröfur. Í byrjun árs 2017 var sett enn ein ný reglugerð um sölu skotelda. Þá var minnkað magn sprengiefnis sem má vera í hverjum flugeldi. Það er ekki eins og þetta sé eftirlitslaust, það er fjarri því,“ sagði Smári. Hann segir að magn flugelda sem SL flytur inn á hverju ári hafi staðið í stað í um áratug. Ólíklegt sé að mikið meiru hafi verið skotið um nýliðin áramót en síðustu 5-6 áramótin þar á undan. Veðurfar á höfuð- borgarsvæðinu var hins vegar þannig nú að mengunin fauk ekki í burtu heldur lá yfir í froststillunni. Flugeldar fyrir næstu áramót verða pantaðir í febrúar. Meira en helmingur sölunnar fer fram á gaml- ársdag. Vont veður getur eyðilagt söluna það árið. Smári sagði að salan hefði gengið ágætlega um síðustu áramót. Sumar sveitir seldu minna en í fyrra, salan hjá öðrum stóð í stað og örfáar seldu meira. „Heilt yfir gekk þetta ágætlega og við erum sátt og þakklát fyrir stuðninginn,“ sagði Smári. Burðarásinn í tekjum björgunarsveitanna  Flugeldasalan gefur 60-70% af tekjum  Ágæt sala Morgunblaðið/Hari Áramót Miklu var skotið upp af flugeldum um nýliðin áramót, að venju. Smári Sigurðsson Rauðagerði 25 · 108 Reykjavík · Sími 440 1800 · www.kaelitaekni.is Okkar þekking nýtist þér Varmadælur Hagkvæmur kostur til upphitunar Verð frá aðeins kr. 155.000 m.vsk Midea MOB12 Max 4,92 kW 2,19 kW við -7° úti og 20° inni hita (COP 2,44) f. íbúð ca 60m2.. • Kyndir húsið á veturna og kælir á sumrin • Fyrir norðlægar slóðir • Fjarstýring fylgir • Hægt að fá WiFi sendi svo hægt sé að stjórna dælunni úr GSM síma „Söfnunin fór fram úr okkar björt- ustu vonum,“ segir Örn Ragnarsson, sviðsstjóri í fatasöfnun Rauða kross Íslands. Á nýliðnu ári safnaði og flokkaði starfsfólk og sjálfboðaliðar Rauða krossins tæplega 3.200 tonn af notuðum fatnaði og efni. Meginhluti þess var seldur úr landi eða 3.078 tonn sem er 360 tonnum meira en á árinu 2016. Fatasöfnunin hefur vaxið hröðum skrefum síðustu ár. Ef litið er aftur til ársins 2010 hefur magnið þrefaldast. Örn nefnir mögulegar skýringar á því. Fatasöfnunarkerfi Rauða kross- ins sé sífellt að batna og vel haldið ut- an um grenndargámana. Þá hafi vitn- eskja almennings aukist um að verðmæti séu í öllum textíl. Þótt fatn- aður eða efni sé ekki tískuvara geti það nýst Rauða krossinum. Getur hann þess að fólk geti komið með slitin og götótt föt í grenndar- gámana og föt sem komin eru úr tísku. Einnig staka sokka, tuskur, gardínur og hvaðeina. Sama eigi við um skó, þeir séu eftirsóttir. Fer á markað í Afríku Megnið af notuðu fötunum er selt til flokkunarfyrirtækja í Þýskalandi og Hollandi. Þaðan séu þau seld áfram, aðallega til Afríku en einnig til Asíu, Mið-Austurlanda og Austur- Evrópu. Til viðbótar því magni sem flutt er út tekur Rauði krossinn frá föt og efni sem notuð eru í hjálparstarf og seld í verslun samtakanna. Þannig var um 100 tonnum ráðstafað á síðasta ári. Rauði kross Íslands hafði um 75 milljónir í hreinar tekjur af fataút- flutningnum á síðasta ári. Peningarn- ir eru notaðir til að reka 1717 hjálp- arsímann og þeir kosta hluta af neyðarvörnum RKÍ. Þá hefur fata- söfnunin kostað heilbrigðisverkefni í Malaví í nokkur ár. helgi@mbl.is Fluttu út 3.078 tonn af fötum  Fatasöfnunin greiðir þörf verkefni Útflutningur RKÍ á notuðum fatnaði 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 tonn 2010 2015 2016 2017 1.000 2.220 2.719 3.078

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.