Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 08.11.1979, Qupperneq 14

14
festingar- og lánsfjáráætlunar þeirrar ríkisstjómar, sem mynduð verður að af-
loknum kosningum.
íbúðabyggingar hafa verið miklar undanfarin ár. Þær jukust um 5 xh% árið
1977 og héldust á svipuðu stigi á árinu 1978. Á þessu ári virðist nokkuð hafa
dregið úr íbúðabyggingum og byrjunum hefur fækkað, meðal annars vegna skorts
á lóðum á höfuðborgarsvæðinu. Er reiknað með 3 % samdrætti í íbúðabyggingum
á þessu ári og líklegt er, að um nokkurn samdrátt verði að ræða á næsta ári.
Fjárfesting atvinnuveganna hefur verið sveiflukennd allan þennan áratug. Hún
náði hámarki árið 1974 en minnkaði um rúmlega þriðjung samanlagt á næstu
tveimur ámm. Árið 1977 varð mikil aukning á ný, en í fyrra og á þessu ári hefur
fjárfesting atvinnuveganna dregizt nokkuð saman. Þó er hún á þessu ári nálægt
því, sem hún hefur verið að meðaltali þennan áratug. Á næsta ári lýkur stækkun
álverksmiðjunnar og auk þeirra framkvæmda verður unnið við uppsetningu
hreinsibúnaðar, en í heild verða framkvæmdir álverksmiðju töluvert minni á
næsta ári en í ár. Byggingu jámblendiverksmiðju lýkur að mestu á árinu-1980 og
em fjárfestingarútgjöld jámblendifélagsins áætluð heldur minni en á þessu ári.
Innflutningur flugvéla verður óvenju mikill á næsta ári vegna umsaminna þotu-
kaupa Flugleiða, en á móti því kemur ef til vill að nokkm leyti sala á einhver jum af
eldri vélum fyrirtækisins. Um aðrar framkvæmdir í atvinnuvegum er enn margt
óljóst, meðal annars vegna þess, að ákvarðanir um útlán fjárfestingarlánasjóða
bíða lánsfjáráætlunar. Þó er líklegt, að fjárfesting í landbúnaði og fisk\eiðum
dragist saman á næsta ári og einnig í verzlunar- og skrifstofubyggingum. Fram-
kvæmdir í fiskvinnslu og iðnaði öðmm en áh og jámblendi gætu hins vegar orðið
svipaðar á næsta ári og í ár. Séu þessar áætlanir og vísbendingar dregnar saman, er
frekar útht fyrir lítilsháttar samdrátt en aukningu í fjárfestingu atvinnuveganna á
næsta ári. Um þetta verður þó ekkert fullyrt fyrr en fjárfestingar- og lánsfjáráætl-
un fyrir árið 1980 liggur fyrir.
Þrátt fyrir líklegan samdrátt í framkvæmdum atvinnuvega og íbúðarbyggingum
er útht fyrir 3—4% aukningu heildarfjárfestingar á næsta ári vegna hinnar miklu
aukningar opinberra framkvæmda. Hér verður þó að gera þá fyrirvara, sem áður
vom nefndir, þ. e. að ákvarðanir um veigamikla þætti fjármunamyndunar liggja
ekki fyrir. Með þessari aukningu yrði hlutfall fjármunamyndunar af þjóð-
arframleiðslu nokkm hærra en það verður á þessu ári.
Sé tekið dæmi af 3—4% aukningu fjármunamyndunar, felur það í sér nær 1%
aukningu þjóðarútgjalda að óbreyttri einkaneyzlu og samneyzlu. Aukning þjóð-
arútgjalda umfram þetta mark hefði í för með sér viðskiptahalla miðað við þær
forsendur um útflutningsframleiðslu og viðskiptakjör, sem lýst var hér að framan.
Það er því ljóst, að þjóðarútgjöldum, hvort sem er til neyzlu eða fjárfestingar, em
settar þröngar skorður á næsta ári, ef koma á í veg fyrir halla í utanríkisviðskipt-
um. Hér verður tekið dæmi af 1 % aukningu þjóðarútgjalda en ekki sett fram bein
spá um neyzlu og fjárfestingu, þar sem veigamiklar forsendur em enn óráðnar. í