Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 08.11.1979, Blaðsíða 21

21
anna batnaði því á fyrri hluta ársins. Miklar kostnaðarhækkanir frá því um mitt ár,
bæði hækkun hráefniskostnaðar til þess að mæta rekstrarvanda útgerðarinnar
vegna olíuverðshækkunar og innlendar kostnaðarhækkanir, hafa hins vegar rýrt
hag frystingar á síðari hluta ársins. Þannig er áætlað, að staða frystiiðnaðarins sé
um þessar mundir heldur lakari en á sama tíma í fyrra. Verðhækkunin í ársbyrjun
hafði í för með sér nokkrar inngreiðslur í frystideild Verðjöfnunarsjóðs, en lengst
af hefur þó hvorki verið um greiðslur í eða úr frystideild sjóðsins að ræða á þessu
ári. Hagur söltunar og herzlu var bágur á síðastliðnu ári, en herzlan hefur rétt úr
kútnum í ár, bæði vegna framleiðsluaukningar og batnandi markaðsskilyrða.
Hagur söltunar er þó enn þröngur vegna óhagstæðrar verðlagsþróunar í saman-
burði við aðrar greinar sjávarútvegs. Hins vegar hefur markaðsverð farið hækk-
andi á þessu ári og söluhorfur vænkazt. Vegna hinnar óhagstæðu verðlagsþróunar
hefur saltfiskverkunin notið verulegra greiðslna úr Verðjöfnunarsjóði að undan-
fömu og hefur það bætt stöðuna verulega. Afkoma fiskmjölsfyrirtækja hefur
verið fremur knöpp og lakari en á ámnum 1977 og 1978. Markaðsverð lækkaði á
fyrsta fjórðungi ársins, en hefur heldur farið hækkandi að undanfömu. Þegar litið
er á sjávarútveginn í heild, virðist afkoma hans á árinu 1979 verða svipuð og á
árinu 1978 á mælikvarða vergs hagnaðar og líklega heldur betri en á árinu 1977.
Heildartekjur sjómanna á árinu 1977 jukust talsvert meira en heildartekjur
annarra stétta, eða um rösklega 50% samanborið við um 46% meðalaukningu hjá
öðmm stéttum, t. d. verkamönnum og iðnaðarmönnum. Ef eingöngu er horft á
atvinnutekjur verður munurinn í reynd enn meiri, þar sem tekjuaukning sjó-
manna 1977 var svipuð heildartekjuaukningunni, eða 50%, en atvinnutekjur,
t. d. verkamanna og iðnaðarmanna, hækkuðu um 41—42%. Á árinu 1978 snerist
dæmið hins vegar að nokkm við, þar sem tekjur jukust meira hjá öðmm stéttum
en sjómönnum. Þannig hækkuðu atvinnutekjur sjómanna um rösklega 50%, en
það var raunar ekki langt undir tekjuaukningu iðnaðarmanna, sem nam 52%, en
tekjur verkamanna hækkuðu hins vegar um a. m. k. 55%.
Þegar horft er yfir lengra tímabil, t. d. allt aftur til ársins 1970, kemur í ljós, að á
árinu 1978 vom tekjur sjómanna hærri í hlutfalli við tekjur verkamanna og
iðnaðarmanna en að meðaltali á þessum áratug. Samanburður af þessu tagi er
vitaskuld ekki ótvíræður, þar sem miklar sveiflur geta leynzt milli einstakra ára, og
mikill munur getur verið milli sjómanna í hinum einstöku veiðigreinum. Á árinu
1979 má ætla, að tekjur sjómanna hafi að meðaltah hækkað meira en tekjur
flestra launþegahópa, en það er þó misjafnt eftir því um hvaða veiðar er að ræða.
Landbúnaður.
Harðindi og ótíð hafa valdið bændum í nokkmm hémðum búsifjum á þessu ári.
Allt bendir til, að framleiðslan í heild dragist saman á árinu. Magn innveginnar
mjólkur hjá mjólkursamlögunum jókst að vísu fyrstu mánuði ársins, en tímabilið
janúar—ágúst var mjólkurframleiðslan orðin 2,4% minni en á sama tíma í fyrra.
Framleiðsla sauðfjárafurða mun óefað dragast sama á þessu ári, einkum vegna