Morgunblaðið - 25.06.2018, Page 16

Morgunblaðið - 25.06.2018, Page 16
16 MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. JÚNÍ 2018 Stundum erengu líkaraen að fínir fjölmiðlar og virtir ráði ekki við ósk- hyggju sína. Vest- ur í Bandaríkjunum var mikill meirihluti þeirra algjörlega viss um það að Donald Trump myndi aldrei fá kjör sem forseti Bandaríkjanna. Það dytti eng- um með fullu viti í hug að kjósa hann. Þessir sjálfsefjuðu fjöl- miðlar ýttu undir Trump í próf- kjöri repúblikana. Þeir sáu Trump fyrir endalausum bein- um útsendingum frá stórfund- um hans með einkaþotuna risa- vöxnu í baksýn. Ekki heyrðist hósti eða stuna frá Hillary Clinton eða kosningastjórn demókrata yfir þessari „þjónk- un“ og ókeypis útsendingum fyrir þann frambjóðanda sem síst þurfti á því að halda að fá hlutina frítt. Hún vissi að „þjónkunin“ kom ekki til af góðu. Demókratar voru sam- mála fjölmiðlunum um að ynni Trump prófkjör repúblikana eftir að hafa uppnefnt og traðk- að á 18 hæfum frambjóðendum væri komin upp óskastaða fyrir þá í bandarískum stjórnmálum. Hinn hlutlausi yfirrannsakandi FBI á tölvumálum Hillary og síðan á „rússagaldri“ Trumps, Peter Strzok, fullyrti að ekki mundi nokkur vitiborinn maður kjósa Trump í forsetakosning- unum! Demókratar töldu (og ýmsir flokkshestar repúblikana) að bóka mætti sem öruggt að tæk- ist Trump að vinna prófkjörið, myndi flokkurinn koma sprunginn og tættur inn í sjálf- ar forsetakosningarnar. Það yrði því formsatriði fyrir Hillary að vinna þær. Fylgiskannanir ýttu sann- arlega undir það mat. Og vissu- lega var Repúblikanaflokkur- inn vankaður í upphafi barátt- unnar. En Donald Trump gerði ekkert með það. Hann hélt sínu striki og það strik virtist ekki endilega sigurstranglegt, að mati hefðbundnu stjórnmála- fræðinganna. Repúbikanar börðu í brestina enda áttu þeir ekki annan kost. Hinn ómögulegi og ófyrir- séði sigur Trumps er aðal- ástæðan fyrir þeim tryllingi sem andstæðingar hans eru enn haldnir og þá ekki síst fjöl- miðlarnir sem hafa áratugum saman stutt demókrata, en ver- ið hlutlausir að öðru leyti. Þótt senn séu tvö ár frá kjöri Trumps og samsæriskenningin um Rússana sé orðin grátleg dregur lítt úr tilfinningalegum tryllingi. Nú er svo komið að sendar eru sveitir á vettvang með tilbúin spjöld frá auglýs- ingastofum ef boð berast um það að embættismenn Hvíta hússins sitji að snæðingi í veit- ingahúsi með fjöl- skyldum eða vin- um. Slík skrílslæti eru óþekkt í Bandaríkjunum. Sumir fjöl- miðlar kalla þau eins og kjánar „viðbrögð almennings“. Trump er sannfærður um að slík læti styrki stöðuna í kosningunum í nóvember. Þá skiptir höfuðmáli að fá kjósendur á kjörstað. Fréttir af persónulegum árás- um í „fenjamýrum höfuðborg- arinnar“ séu líkastar útkalli til að fá kjósendur Trumps til að kjósa, þótt hann sé ekki í kjöri nú. En óskhyggja fréttaskýr- enda sést víðar. Nú síðast í tyrknesku kosningunum. Síðustu vikur hafa evrópskir fjölmiðlar lagt vaxandi áherslu á að vindar væru að snúast í Tyrklandi. Nú teldu ýmsir að veldi Erdogans gæti hrunið í kosningunum. Loksins hefði verðugur andstæðingur farið í framboð og um hann myndu andstæðingar forsetans sam- einast. Stækkandi hópur væri kominn með upp í kok vegna valdasöfnunar og ofríkis. And- stæðingum forsetans væri hrúgað í þúsundatali í fangelsin með vísun í valdaránið, þótt útilokað væri að svo margir hefðu komið að því. Enda hefði það þá spurst út fyrirfram. En eins og aldrei gleymist þá frétti Erdogan sjálfur ekki af valdaráni hersins fyrr en sprengjuþotur stefndu að sumarhöll hans. Það var sím- hringing frá Pútín, forseta Rússlands, sem gaf Erdogan ráðrúm til að komast út úr skotmarkinu. Engu mátti muna. Erdogan náði svo að brjóta byltinguna á bak aftur með algjörlega einstökum hætti. Eftir slíka atburðarás þarf ekki að undra að þungt sé lengi í forseta Tyrklands. En það afsakar þó ekki hversu hörð og víðtæk viðbrögðin hafa verið. Þau viðbrögð, samfara vaxandi kúgun og offorsi, hafa ýtt undir skiljanlega óskhyggju fjölmiðla, sem eru öðru vanir. En óskhyggjan kom ekki upp úr kössunum. Raunveruleikinn gerði það. Erdogan vann í fyrstu atrennu og var með helmingi fleiri atkvæði en aðal- andstæðingur hans. Seinni um- ferð kosninga var því óþörf. Ásakanir um kosningasvindl vakna sjálfsagt. Þær verða seint sannaðar og eru reyndar ólíklegar. En þar sem fjöldi blaðamanna er á bak við lás og slá og bíður yfirheyrslna og dóms vegna aðildar að valda- ráni og starfsbræðurnir óttast sömu örlög er á mikinn bratta að sækja. En innstæðulaus ósk- hyggja eykur aðeins von- brigðin. Óskhyggjan og úrslit kosninganna áttu ekki samleið} Óskhyggja ónýt heimild BAKSVIÐ Aron Þórður Albertsson aronthordur@mbl.is Vandinn er margþættur ogspilar þar inn í bæðistarfsumhverfi og launa-mál,“ segir dr. Sigrún Gunnarsdóttir, dósent við við- skiptafræðideild Háskóla Íslands og Háskólans á Bifröst. Vísar hún í máli sínu til skorts á hjúkrunar- fræðingum hérlendis, en Sigrún segir að áætlað sé að nú þegar vanti um 500 hjúkrunarfræðinga til starfa í landinu. Að sögn Sigrúnar er skortur á hjúkrunarfræðingum ekki nýr af nálinni enda hafi fyrstu viðvör- unarljós kviknað fyrir um 20 árum. Í doktorsritgerð Sigrúnar um stjórnun og starfsánægju hjúkr- unarfræðinga á Landspítala sem birt var fyrir 13 árum var þessi vandi til skoðunar. Niðurstöður rannsóknarinnar á Landspítala voru bornar saman við niðurstöður í öðrum löndum. Þrátt fyrir að nið- urstöður hér á landi væru að mörgu leyti mjög jákvæðar voru greinileg merki um neikvæða þró- un í starfsmannamálum á Land- spítala. Sigrún segir að þróunin hafi haldið áfram síðan þá og nú sé svo komið að bregðast þurfi við af festu og samtakamætti. Kallar á margþættar lausnir „Þetta hefur verið að þróast í mörg ár og ástæðurnar þar að baki eru margar. Launin hafa mikið verið nefnd í umræðunni en þau eru bara eitt fjölmargra atriða. Frá mínum bæjardyrum séð og sam- kvæmt rannsóknum hérlendis og erlendis skiptir starfsumhverfi miklu máli, t.d. vinnutími, aðbún- aður, stjórnun, samskipti, áhrif á eigin störf og tækifæri til að þróa sig í starfi,“ segir Sigrún og bætir við að laun hjúkrunarfræðinga end- urspegli ekki menntun, álag og ábyrgð starfsins. Þá sé stór hluti vandans sá að um 1.000 menntaðir hjúkrunarfræðingar starfi utan heilbrigðisgeirans. „Ef við myndum fá allt þetta fólk til að koma og vinna sem hjúkrunarfræðingar væri vandinn leystur. Það er hins vegar ástæða fyrir því að þetta fólk starfar utan geirans og það þarf að laga,“ segir Sigrún. Spurð um hvað sé til ráða seg- ir Sigrún að margþættum vanda þurfi að mæta með margþættri lausn. „Það þarf að fjölga í stétt- inni, auka innspýtingu fjármagns og endurskoða starfsumhverfið. Þetta þarf hins vegar að skoða gaumgæfilega svo vel sé gert,“ segir Sigrún, en að hennar sögn eru hjúkrunarfræðingar með um 20% lægri laun en sambærilegar stéttir. Sigríður Gunnarsdóttir, fram- kvæmdastjóri hjúkrunar á Land- spítala, segir að skortur á hjúkr- unarfræðingum einskorðist ekki við Ísland. „Þetta er alþjóðlegt vanda- mál sem bregðast þarf við með markvissum aðgerðum. Það hefur ýmsum tekist vel til í þeim málum, t.d. Bandaríkjamönnum. Stjórnvöld þurfa hins vegar að stíga fyrsta skrefið með aðgerðaáætlun,“ segir Sigríður og bætir við að auka þurfi nýliðun enda sé áhuginn svo sann- arlega til staðar. Nú í sumar sóttu samtals 435 manns um laust pláss í hjúkrunarfræði við Háskólann á Akureyri og Háskóla Íslands í haust. Færri komust að en vildu, en alls sátu 255 eftir með sárt enn- ið. „Á sama tíma og við bætum við fólki þarf að bæta kaup og kjör, vinnutíma og vinnuaðstæður hjúkrunarfræðinga, bæði til að halda í þá sem þegar eru í starfi og eins til að laða hjúkrunarfræðinga til starfa sem í dag sinna öðrum störf- um,“ segir Sigríður. Langvarandi vandi sem kallar á lausnir Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson Hjúkrunarfræðingur Að sögn sérfræðinga þarf að takast á við langvar- andi alvarlegan skort á hjúkrunarfræðingum með margþættum lausnum. Á síðasta löggjafarþingi lagði Oddný G. Harðardóttir, þing- maður Samfylkingar, fram fyrirspurn um hvernig stjórn- völd ætluðu að bregðast við skorti á starfandi hjúkrunar- fræðingum hérlendis. Í svari Svandísar Svavarsdóttur heil- brigðisráðherra kom fram að nauðsynlegt væri að tryggja að fjöldi heilbrigðisstarfsmanna sé í samræmi við þjónustu- og öryggisstig heilbrigðisstofn- ana. Þá sé ráðgert að farið verði í gerð mannaflaspár fyrir heil- brigðiskerfið til næstu 5-10 ára. Að því loknu verði hægt að móta leiðir í samvinnu við fagstéttir í þeim til- gangi að skapa eftir- sóknarverðan starfs- vettvang fyrir heilbrigðisstarfsfólk og betri heilbrigðis- þjónustu. Ætla sér að bregðast við BÆTT STARFSUMHVERFI Oddný G. Harðardóttir Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ L ífið er saltfiskur segir einhvers staðar. En hvað er lífið fyrir þig, hvað er lífið fyrir mig? Ég valdi mér ákveðið hlutverk seint og um síðir. Ég verð að viðurkenna að það var ekkert í áttina að því sem ég hafði hugsað mér. Nei, það ein- hverra hluta vegna þróaðist í risastóra hugsjón þar sem fjölskyldur og fátækt fólk spiluðu stærsta hlutverkið. Ég trúði því vart að hér væri ríkjandi önnur eins fátækt og örbirgð og raun ber vitni. Bæði hlakkaði til og kveið fyrir. Við sex manna fjölskyldan vorum að flytja suður til Reykjavíkur vegna þess að ástin mín eina var að ljúka námi í rafeindavirkjun. Það er ekki eins og allir hafi hlakkað til að flytja úr fallega firðinum okkar Ólafsfirði, ó nei, börnin okkar grétu og vildu ekki fara. Ég lít í anda liðna tíð segir í ljóðinu fagra. Það er það sem ég geri líka. Hvernig get ég mögulega gert meira gagn, hvernig get ég mögulega hjálpað öllum þeim sem þurfa svo sárlega á hjálp minni að halda? Í þessum litla pistli langar mig að stíga út fyrir rammann, vera ég með ykkur sem mér þykir svo ofur vænt um og langar að helga ykkur það sem eftir er af mér, hugsjóninni um kærleika og ást. Staðreyndin er sú að án ykkar get ég ekkert. Það er alfarið í ykkar höndum að planta mér þar sem þið viljið að ég beri ávöxt. Í mínum huga er það óskiljanlegt hvernig mögulegt er að velja til valdsins aðila sem alfarið vinna að sérhags- munagæslu í stað þess að huga að al- mannahag. Hvernig má það vera að tæp- lega 10% barnanna okkar líða hér mismikinn skort og það í boði kjósenda sem láta sér fátt um finnast! Ég get ekki með nokkru móti skilið hvernig mögulegt er að kjósa yfir sig stjórnvöld sem kúga og pína fólkið sitt. Sem lofa bót og betrun en standa ekki við neitt. Stjórnvöld sem segja að fátækt fólk geti ekki beðið eftir réttlæti en samt bíður það enn og örbirgðin einungis vex. Að hugsa sér að í okkar ríka landi þar sem talið er að smjörið drjúpi af hverju strái skuli vera tugir þúsunda samlanda okkar sem hrópa á hjálp. Ég segi enn og aftur: „Tökum saman höndum hvar í flokki sem við stöndum, útrýmum fátækt í fallega landinu okkar og gerum það saman.“ ingasaeland@althingi.is Inga Sæland Pistill Lífið er saltfiskur Höfundur er alþingismaður og formaður Flokks fólksins. STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjóri: Davíð Oddsson Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Ritstjóri og framkvæmdastjóri: Haraldur Johannessen

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.