Morgunblaðið - 25.06.2018, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. JÚNÍ 2018
Morgunþoka yfir sundunum Sumardagurinn er liðinn og úrkoman tekin við á ný. Einhver sagði að hitinn hefði verið 20 gráður um helgina, sex gráður á föstudag, átta á laugardag og sex í gær.
Ómar
Í orði kveðnu gekk
Viðreisn óbundin til
kosninga. Í mínum
huga og þeirra sem ég
ræddi við lá fyrir að
Viðreisn gengi til liðs
við vinstriflokkana
væri sá meirihluti í
boði. Það gekk eftir.
Aldrei kom annað til
greina. Það sem ekki
kom til greina var að
upplýsa kjósendur
Viðreisnar um stöðuna.
„Lýðræðiskaflinn mjög spenn-
andi“ segja talsmenn nýja borgar-
stjórnarmeirihlutans. Það eru þó
orð að sönnu. Dagur B. Eggerts-
son var boðinn fram sem borgar-
stjóraefni. Þrír af hverjum fjórum
borgarbúum höfnuðu honum. Það
er vissulega mjög spennandi við-
fangsefni að samræma úrslit kosn-
inganna og höfnun
meirihlutans á vilja
íbúanna. Tilvalið væri
að fá einn rökfastan
úr hinum fjölmennt-
aða þingflokki Pírata
til verksins.
Grunnstefna
Viðreisnar
Grunnstefnu Við-
reisnar má lýsa með
ýmsum hætti. En það
er óhætt að segja að
þar sé fátt sem stuðar
– nú eða vekur hrifn-
ingu. Þetta er svona samsuða úr
ýmsum áttum að hætti hússins. En
merkimiðinn er klár. Á honum
stendur frjálslyndi. Líka á því sem
mest stuðar, sem sé afhendingu
auðlindanna til ESB (enda ekki
nefnt berum orðum). Sú afhending
telst víst frjálslynd afstaða og hún
er a.m.k. mjög, mjög frjálsleg með-
ferð á þjóðareign Íslendinga. Hún
minnir óneitanlega á afstöðu
þeirra til Icesave; að þjóðin tæki á
sig drápsklyfjarnar til að verða
„þjóð meðal þjóða“.
Frjálslynd afstaða
Viðreisnar
Stofnendur Viðreisnar koma
flestallir úr Sjálfstæðisflokknum.
Næstum enginn þeirra taldist þar
til neins frjálslynds arms eða
„vinstriarms“. Raunar bara alveg
þvert á móti. Án þess að nafn-
greina þau eitt af öðru get ég sleg-
ið því föstu að „frjálslyndið“ er
bara eitthvað sem Viðreisn gerir
sér mat úr að nudda sér utan í.
Pawel Bartoszek og
hagsmunir Reykvíkinga
Pawel Bartoszek er mikill
áhrifamaður í Viðreisn. Hann rit-
aði grein fyrir kosningar. Að hans
mati er mesta vandamál atvinnu-
lífsins byrðarnar sem fylgja því að
fylla út tollskýrslur (grínlaust). Í
ESB eru sem sé ekki fylltar út
tollskýrslur vegna flutninga milli
landa. Í staðinn kemur ýmiss kon-
ar vsk. og „VIES“-skýrslugerð í
ESB, en það nefnir Pawel ekki;
það spillir fyrir trúboðinu. Þar af
leiðandi telur hann mesta hags-
munamál Reykvíkinga að losna við
að fylla út tollskýrslur. Altso, með
því að ganga í ESB. Gjaldið er svo
aftur smátt; afhending auðlinda Ís-
lands til ESB.
Borgarlínan og önnur
forgangsmál
Borgarlína upp á eitt hundrað
þúsund milljónir verður forgangs-
málið í þeirri smáborg sem
Reykjavík óneitanlega er. Meira
að segja lausnir í húsnæðisupp-
byggingu skulu tengjast borg-
arlínu. Og hvað ef hún kemur nú
ekki? Engar lausnir? Og framtíð
flugsamgangna við borgina skal
komin undir borgarlínu! – Nema
hvað?
Fjármálin
Borgin skal rekin með ábyrgum
og sjálfbærum hætti. Skuldir skulu
greiddar niður meðan efnahags-
ástandið er gott. Engar sparnaðar-
aðgerðir taldar til. Sjálfsagt ekki
talin þörf á þeim. Engar leiðir til
að ná markmiði um rekstur með
ábyrgum og sjálfbærum hætti.
Ekki er það nú trúverðugt hjá
Degi B. sé tekið mið af skuldasöfn-
un borgarsjóðs.
Eftir Einar S.
Hálfdánarson » Aldrei kom annað til
greina en Viðreisn
gengi til liðs við vinstri-
flokkana. En það kom
þó ekki til greina að
upplýsa kjósendur Við-
reisnar um stöðuna.
Einar S.
Hálfdánarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Það dregur sig saman sem dálíkast er
Heldur risti fag-
mennskan grunnt hjá
fréttastofu Rík-
isútvarpsins hinn 18.
júní, þegar Spegillinn
flutti „fréttaskýringu“
um Rússland, forseta
landsins og HM í fót-
bolta.
Í stuttu máli var
hún ein samfella hný-
filyrða um Rússa og
sér í lagi forsetann.
Engra heimilda getið, en í blálokin
vitnað í ísraelska blaðið Haarets
(!), sem borið er fyrir einu og öðru
ámælisverðu í Rússlandi.
„Fréttaskýringin“ einkenndist
af orðunum „fullyrt er“, „nú er
talað um“, „enda segja menn“og
fleiru ámóta traustvekjandi.
Mér þykir illa komið fyrir
fréttastofunni. Nú virðast ekki
lengur gerðar þar kröfur um
trausta heimildavinnu, heldur látið
nægja að brúka gróusögur og róg-
burð af netinu, sem skellt er fram-
an í hlustendur. Hlustendur gera
að sjálfsögðu kröfu um fagleg
vinnubrögð á þessum
bæ, fyrir nefskattinn,
sem enginn kemst
undan að borga.
Spegill hóf mál sitt
með þeim orðum að
forseti Rússlands
„baði sig í sviðsljósi
heimsmeistaramótsins
í knattspyrnu“. Svo
vill til að ég fylgist
nokkuð vel með rúss-
neskum fjölmiðlum,
bæði sjónvarps-
stöðvum, dagblöðum
og netmiðlum. Þar
hefur forsetanum hvergi sést
bregða fyrir í tengslum við HM,
utan fyrsta daginn, þegar hann
bauð gesti og keppendur velkomna
og sást í stúkunni við hlið Infant-
ino frá FIFA, að fylgjast með opn-
unarleiknum. Kannski þykir
Speglinum það einber sýniþörf hjá
forsetanum að láta sjá sig við upp-
haf svona móts og segja nokkur
orð. Hvað veit ég?
Eftir þessa „fréttaskýringu“
vakna margar spurningar:
1. Á hvern hátt hefur forseti
Rússlands „baðað sig í sviðsljósi
HM í knattspyrnu“, umfram það
sem eðlilegt má teljast af manni í
hans stöðu? Ekkert um það.
2. Hvaða heimildir herma að
mótshaldið hafi verið keypt fyrir
„gríðarmikið mútufé“? Einungis er
sagt „fullyrt er“. Ekkert meir.
3. „Fréttaskýrandi“ segir:
„Gagnrýnendur Rússlands í út-
löndum hafa ýmist veikst eða dáið
með voveiflegum hætti.“ Skilja
má, að Spegill telji rússnesk
stjórnvöld eiga sök á ósómanum.
Hins vegar gleymist enn að geta
heimilda og þess, að nákvæmlega
engar sannanir hafa verið færðar
fram. Má vera að Spegillinn telji
sök Rússa „highly likely“, eins og
May og Johnson í máli Skripal-
feðgina, án þess að hafa neitt til
að byggja á. Það gæti verið verð-
ugt verkefni fyrir Spegilinn að
fjalla stuttlega um þá grundvall-
arbreytingu sem orðið hefur á
breskum réttarskilningi; sumsé að
nú er nóg að maður sé „highly li-
kely“ sekur, til þess að honum
verði refsað. Hæg eru heimatök
Spegils í Lundúnum.
4. Enn segir „skýrandi“: „Það er
Rússum mikilvægt að sýna mátt
sinn og megin og stórmót eins og
vetrarólympíuleikarnir í Sochi og
HM í knattspyrnu eru ráðamönn-
um kærkomin tækifæri til að næra
þjóðarstoltið.“ Á þessi skýring að
mati Spegils við allar þjóðir sem
halda alþjóðlega íþróttakeppni,
þ.m.t. okkur Íslendinga sem eitt
sinn héldum HM í handbolta? Eða
er svona hugsunarháttur bara sér-
rússneskt fyrirbæri? Og hvað hef-
ur Spegillinn fyrir sér í þessu?
Ekkert um það.
5. Þá er ritað: „Pútín leiðist ekki
að sjá vesturveldin slást innbyrðis
í tollastríði Trumps.“ Það er ein-
mitt það! Hvernig kemst Spegill-
inn að þessari niðurstöðu? Þvert á
móti tel ég og margir aðrir, að
Rússlandsforseti hafi talað af mik-
illi gát og yfirvegun um þessi mál.
Spegillinn hefur líklega ekki
áhuga á því.
6. Enn segir: „Upphaflega átti
HM að kosta 640 milljónir dollara
en nú er talað um 11 milljarða
dollara.“ Einmitt það! Hverjir tala
um það? Eru það reiknimeistarar
sem taka má mark á? Eða
dreymdi Spegilinn þetta?
7. Loks kemur hið ísraelska
Haaretz (!) til skjalanna. Hneyksl-
ast er á kostnaði Rússa við ÓL í
Sochi, án þess að nefna að hann
var ekki nema að hluta til vegna
leikanna sjálfra. Áform voru um
að gera Sochi í leiðinni að veglegri
miðstöð túrisma, íþrótta, alþjóða-
viðburða og vörusýninga. Nú rek-
ur hver stórviðburðurinn annan í
Sochi, en það hefur líklega farið
framhjá Speglinum.
Þessi „fréttaskýring“ er með
þvílíkum endemum að auk þess að
biðja hlustendur afsökunar, er það
lágmarkskrafa að fréttastofa, eða
Ríkisútvarpið sjálft, biðji rúss-
nesku þjóðina afsökunar einnig.
Minna má það ekki vera.
Gróa á Efstaleiti
Eftir Vilhelm G.
Kristinsson »Ekki virðast lengur
gerðar kröfur um
trausta heimildavinnu á
fréttastofu Ríkisút-
varpsins, heldur látið
nægja að brúka gróu-
sögur og rógburð af net-
inu.
Vilhelm G.
Kristinsson
Höfundur er fyrrverandi fréttamaður
á fréttastofu Ríkisútvarpsins.
vilhelmg@simnet.is