Skírnir - 01.04.2011, Blaðsíða 23

SKÍRNIR
UPPHAF MANNAFERÐA Á ÍSLANDI
21
fleiri en höfundar Landnámabókar töldu þá hafa verið, og „land-
námsöld“ aðeins rúmlega hálfnuð. Með átta manns í heimili hafa
landsmenn þá verið um fjögur þúsund. Til samanburðar má minna
á að á 44 ára bilinu 1871-1914 fluttust um 15.000 manns varanlega
frá Islandi til Norður-Ameríku.48 Það fólk bjó að vísu við nokkru
meiri samskipta- og ferðatækni en Norðurlandamenn víkingaaldar;
það hafði póstsamgöngur, fréttablöð og reglulegar ferðir vélknú-
inna skipa. En það hafði ekkert vélrænt fjarskiptasamband, hvorki
sín á milli né til fyrirheitna landsins. Um bláskelina í Mývatnssveit
má segja að allir komu nýbúarnir frá ströndinni inn í landið, og
aldrei hafa þeir haft eins mikla þörf fyrir að sækja björg til sjávarins
eins og á fyrstu árunum í landinu, meðan búfé var fátt. Þannig má
eins túlka fund bláskeljar sem vitnisburð um frumbýlishátt.
Gamalt geislakol
Helsta röksemd Páls Theodórssonar fyrir landnámi á sjöundu öld
er greining á geislakolsinnihaldi viðarkola í Reykjavík og Herjólfs-
dal í Vestmannaeyjum. Or einhverjum elstu mannvistarleifum á
þessum stöðum hafa verið mæld samtals um 40 sýni, um fjórðungur
þeirra úr Vestmannaeyjum en þrír fjórðu hlutar úr Reykjavík. Ef
aldur hvers sýnis er reiknaður á einn tímapunkt, væntanlega á miðju
óvissubilinu þar sem þau mælast, skiptast þau þannig eftir aldri sam-
kvæmt mynd sem Páll birti árið 2009:49
Frá sjöundu öld 3
Frá áttundu öld 18
Frá níundu öld 7
Frá tíundu öld 8
Frá elleftu öld 2
Frá þrettándu öld 1
Sé dæmið sett upp á þennan hátt virðist einsýnt að byggð hafi haf-
ist á þessum stöðum á áttundu öld eða á fyrri hluta níundu aldar
48 Helgi Skúli Kjartansson og Steinþór Heiðarsson 2003: 83-102; Gunnar Karlsson
2009: 21-22.
49 Páll Theodórsson 2009: 269.