Skírnir - 01.04.2011, Blaðsíða 125

ATLI HARÐARSON
Húmanisminn, upplýsingin og
íslenska stúdentsprófið
1. Stúdentsnám — stöðugleiki í umróti síðustu aldar
Þann 1. ágúst 2008 gengu í gildi ný lög ura framhaldsskóla. Þessi lög
gera ráð fyrir að skólarnir ákveði að mestu leyti hver fyrir sig hvað
kennt skuli til stúdentsprófs og eru að því leyti ólík framhalds-
skólalögunum sem gilt höfðu frá 1996 og kváðu á um að náms-
skipan allra skólanna væri bundin af aðalnámskrá menntamálaráðu-
neytisins.1
Kennarar og stjórnendur framhaldsskóla vinna nú nýjar skóla-
námskrár þar sem þeir nýta sér frelsið sem lögin frá 2008 veita þeim.
Við þessa vinnu vakna margar spurningar um nám til stúdentsprófs,
tilgang þess og innihald. Vera má að menn glöggvi sig betur á
sumum þeirra ef þeir þekkja sögu stúdentsnámsins og vita í hvaða
jarðvegi rætur þess liggja.
I því sem hér fer á eftir verður sýnt fram á að námskrá fyrir stúd-
entspróf við íslenska skóla byggist á hefð sem við fengum frá
Dönum og varð til sem málamiðlun milli tvenns konar mennta-
heimspeki: húmanismans og upplýsingarstefnunnar.
Til að skýra mismuninn á þessum stefnum er ef til vill heppileg-
ast að byrja á að einfalda flókinn veruleika og segja að húmanism-
inn hafi lagt áherslu á það háleita en upplýsingin á það hagnýta.
Önnur einföldun sem gefur þokkalega vísbendingu er að húmanistar
hafi talið að skólaganga ætti umfram allt að kynna nemendum það
besta úr menningunni, einkum sígild rit Grikkja og Rómverja, en
1 Sjá §23 í lögum um framhaldsskóla nr. 92/2008 og §21 í lögum um framhaldsskóla
nr. 80/1996. Aðalnámskrá í samræmi við framhaldsskólalögin frá 1996 kom fyrst
út 1999. Endurskoðuð gerð hennar var gefin út árið 2004.
Skírnir, 185. ár (vor 2011)