Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.2018, Blaðsíða 62

62 15. júní 2018
Tímavélin Gamla auglýsingin
Sótölvaðir
embættis-
menn á Berg-
staðastræti
Laugardagskvöldið 23. febrúar
árið 1924 fór samkvæmi emb-
ættismanna og bankamanna úr
böndunum svo kalla þurfti til
lögreglu.
Samkvæmið var haldið í
einkahúsi við Bergstaðastræti
og á tólfta tímanum var hávað-
inn og ópin orðin svo mikil að
nágrannarnir þoldu ekki við.
Kona ein hringdi á lögregluna
sem braust inn bakdyramegin
í húsið.
Dró þá úr hávaðanum en út
ultu tuttugu sótölvaðir menn,
sumir óðir og ataðir í blóði eins
og sagði í Alþýðublaðinu 26.
febrúar. Mest voru þetta ungir
menn og sumir þeirra einkenn-
isklæddir.
Einn af þeim, starfsmaður
Íslandsbanka, var svo hart leik-
inn að tvo menn þurfti til að
leiða hann út. Sjaldgæft var að
kalla þyrfti lögreglu til að reka
fólk út úr einkahúsum „en ein-
hvers staðar verða vondar kind-
ur að vera.“
Mjólkandi
geithafur í
Grafningi
Í ágúst árið 1985 fannst óvenju-
leg skepna á bænum Stóra
Hálsi í Grafningi, geithafur sem
mjólkaði líkt og huðna.
Það var heimasætan Dóra
Ársælsdóttir sem áttaði sig á
þessu þegar hún leit undir kvið
tveggja vetra hafurs og sá að
hann var með lítil júgur. Við
nánari athugun sá hún að úr
tveimur spenunum kom mjólk.
Samkvæmt frétt DV frá 8.
ágúst var heimilisfólkið á Stóra
Hálsi furðu lostið. Huðna og
tveir kiðlingar voru á bænum
en þeir höfðu ekki sogið hafur-
inn.
Dr. Stefán Aðalsteinsson
búfjárfræðingur tjáði DV að
mjólkandi geithafrar hefðu
fundist á Íslandi áður en engin
líffræðileg skýring væri til stað-
ar, önnur en sú að ef júgur
væru til staðar gætu þau mynd-
að mjólk.
MISHEPPNAÐAR
„meik“-tilraunir
A
ð „meika“ það á erlendri
grundu er orðið Íslending-
um eðlislægt. Það mætti
segja að Ísland sé „in“ eða
„hipp og kúl“ úti í hinum stóra
heimi þar sem frægðin og pen-
ingarnir eru. Björk, Sigur Rós, Of
Monsters and Men, Kaleo og Jó-
hann Jóhannsson heitinn eru
dæmi um íslenska sigurgöngu er-
lendis. En þetta var ekki alltaf svo
því að flestar „meik“-tilraunir fyrri
áratuga enduðu í vonbrigðum og
niðurlægingu, bæði fyrir tónlistar-
mennina sjálfa og íslenska aðdá-
endur sem voru þess fullvissir að
„meikið“ myndi heppnast.
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Bítlaöpun
Hljómar voru ein goðsagna-
kenndasta hljómsveit Íslands,
hinir svokölluðu „íslensku
Bítlar“ og samkvæmt því áttu
þeir tilkall til að verða stór-
stjörnur á alþjóðavettvangi líkt
og hinir raunverulegu Bítlar.
Hljómsveitin var stofn-
uð árið 1963 í Keflavík, á
hápunkti Bítlaæðisins, af
meðlimum úr hljómsveit
Guðmundar Ingólfsson-
ar og meðal liðsmanna voru
Gunnar Þórðarson og Rúnar
Júlíusson. Eftir tónleika í Há-
skólabíói þann 4. mars árið
1964 slógu þeir í gegn. Í frétt
Morgunblaðsins segir:
„Þegar hávær strengjasláttur
hljómsveitanna og skerandi
óp söngvaranna, dundu við
sem hæst, missti mikill hluti
áheyrendanna stjórn á sér og
klappaði af sefjun, æpti og
stappaði niður fótunum, sum-
ir í gólfið, en aðrir dönsuðu á
stólsetum eða jafnvel stólbök-
um. Sumir drengjanna drógu
af sér jakkana og hentu þeim í
loft upp í hita leiksins.“ Hljóm-
ar voru orðnir stórstjörnur á
einni nóttu og spiluðu um allt
land í kjölfarið. En það dugði
ekki og því var haldið út til
Liverpool og spilað á sjálfum
Caven-klúbbnum þar sem
fyrirmyndirnar urðu til. Stefn-
an var sett á heimsyfirráð.
Enn var leitað í viskubrunn
Bítlanna og ákveðið að fram-
leiða kvikmynd. Kom hún út
árið 1966 og hét á íslensku
Sveitaball en á ensku Um-
barumbama. Hljómsveitin
gekk þá undir nafninu Thor’s
Hammer, sterk vísun í sögu-
lega arfleið, og spilaði nokkur
af sínum helstu lögum á ensku
í myndinni enda var hún hugs-
uð fyrir breskan markað. Upp-
tökurnar haustið 1965 voru
teknar upp í hljóðveri EMI á
vegum Parlophone, sem einnig
gaf út Bítlaplöturnar. En Umb-
arumbama floppaði allharka-
lega og Íslendingar höfðu ekki
einu sinni áhuga á að sjá hana í
kvikmyndahúsi.
Við hljómsveitina bættist
söngkonan Shady Owens sem
gaf henni alþjóðlegan blæ og
tilboð bárust frá hermönnum
frá Keflavíkurstöðinni um að
fljúga vestur um haf til að spila
víðs vegar í sjálfri Ameríku en
einhvern veginn raungerðist
það aldrei. Fyrsta hljómplat-
an kom svo út árið 1967 en
þá höfðu Hljómamenn misst
trúna á „meikinu“ og ákváðu að
einbeita sér að Íslandsmarkaði.
Hljómar, sem hættu árið
1969, náðu þó vissri erlendri
frægð löngu síðar því á tíunda
áratug síðustu aldar upp-
götvuðu plötusafnarar Thor’s
Hammer og rauk Umb-
arumbama-platan upp í verði.
Aldrei Partísveitin og flippgeltirnir í Stuðmönnum eru á sama tíma jafn íslenskir og lambakjöt en
einnig með útlandaþrá sem varað hefur frá því að sveitin var stofnuð á áttunda áratug síðustu aldar.
Fyrsta plata þeirra ber þess greinilega merki en hún innihélt tvö lög, Honey Will You Marry Me? og
Whoops-Scoobie-Doobie frá árinu 1974.
Árið 1982 komu Stuðmenn og Grýlurnar fram í kvikmyndinni Með allt á hreinu sem var þýdd sem On
Top fyrir erlendan markað. Útlendingum þótti hins vegar ekki mikið til hennar koma og í L.A. Times stóð að
myndin fjallaði um „íslenska furðufugla í skrýtnum fötum.“
Verslunarfulltrúi kínverska alþýðulýðveldisins sá myndina og bauð Stuðmönnum og Ragnhildi Gísladóttur út
en þau komu þá fram undir heitinu Strax og sungu á ensku. Strax fór til Kína vorið 1986 og hélt fjórtán tónleika og
var gerð heimildamynd um þá ferð, Strax í Kína. Hljómsveitin var þá meðal allra fyrstu vestrænu sveitunum sem
komu fram í kommúnistaríkinu.
Síðan þá hafa Stuðmenn margsinnis leitað út fyrir landsteinana, til dæmis með tónleikum í Royal Albert Hall
í London árið 2005 og Djass fílharmóníusalnum í Sankti Pétursborg ári síðar, en þá passað sig á því að ofmetnast
ekki og sungið á hinu ylhýra móðurmáli.