Fréttablaðið - 09.01.2019, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is

Langflestir
einstaklingar
ættu að geta
notið beitts
húmors, en
um leið
verður að
viðurkennast
að hann er
ekki ætíð
þægilegur.

Ef þetta hefði
orðið eitthvað
vandamál
með veiði-
gjöldin þá
eigum við
alltaf tromp
uppi í erm-
inni og
„látum út
landsbyggðar-
spilið“ eins og
við útgerðar-
menn köllum
það.
Húmor er beitt vopn sem nýtist einkar vel til að opinbera hinar margvíslegu meinsemdir sem leynast í þjóð­félaginu. Nærtækt er að líta til síðasta áramótaskaups þar sem dónakarlar voru afhjúpaðir og gerðir hlægilegir,
auk þess sem sá síðasti þeirra var jarðaður við mikla
lukku viðstaddra. Þetta var skaup með brýnt erindi,
skapað af hópi hæfileikafólks. Þar á meðal var Jón
Gnarr sem brá sér fyrirhafnarlítið í fjölmörg hlutverk
og túlkaði þau frábærlega, eins og honum er lagið.
Hann er sannur listamaður sem hefur lengi glatt
þjóð sína, og átti þar að auki sögulegan aukaferil sem
einkar farsæll borgarstjóri. Seint verður slíkur maður
stimplaður sem auðnuleysingi, hvað þá letingi.
Langflestir einstaklingar ættu að geta notið beitts
húmors, en um leið verður að viðurkennast að hann
er ekki ætíð þægilegur og getur jafnvel valdið óþæg­
indum. Grínistar skjóta í allar áttir því þeim er ekkert
heilagt. Þannig á það einmitt að vera. Þeir verða að
hafa fullt frelsi til tjáningar en ekki að búa við þær
aðstæður að þurfa sífellt að horfa áhyggjufullir um
öxl til að athuga hvort þeir séu að valda einhverjum
óþægindum eða leiða vegna gríns síns.
Í vestrænu nútímasamfélagi hefur tjáningarfrelsi
mikið vægi, en í auknum mæli er þó sótt að því. Það
er meðal annars gert í krafti þeirrar skoðunar að fólk
eigi ekki að þurfa að upplifa eitthvað sem því þyki
óþægilegt. Þetta er vel meinandi viðhorf en erfitt í
framkvæmd og á alveg sérlega illa við í listsköpun.
Þegar kemur að gríni getur það engan veginn gengið
upp því þar er afar erfitt að koma í veg fyrir að einhver
móðgist, verði sár eða finni fyrir óþægindatilfinningu.
Því beittara sem grínið er því líklegra er að viðbrögðin
verði á þann veg á einhverjum bæjum.
Erlendis hefur nokkuð borið á því að grínistar, sér­
staklega uppistandarar, hafi kvartað undan ritskoð­
unartilburðum. Eitt slíkt mál var áberandi í bresku
pressunni fyrir jól. Uppistandari sem koma átti fram
í háskóla var beðinn um að undirrita samning um
að hann myndi ekki ræða þar efni sem gætu komið
einhverjum viðstaddra í uppnám. Uppistandarinn,
sem er rússneskur innflytjandi sem gerir gjarnan grín
að Rússum og Bretum, harðneitaði og málið komst
í fjölmiðla. Sem betur var það ríkjandi skoðun að
gengið hefði verið freklega á rétt uppistandarans til
tjáningarfrelsis.
Þegar um grín er að ræða er ekki hægt að koma
í veg fyrir að einhver móðgist eða reiðist, eins og
gerðist til dæmis eftir sýningu á vel heppnuðu ára­
mótaskaupi á gamlárskvöld. Annar vinkill kom
svo upp þegar bent var á að beitt atriði sem sneru
að kynferðisofbeldi hefðu verið líkleg til að skapa
óþægindatilfinningu hjá fórnarlömbum og því hefði
verið rétt að vara við þeim fyrirfram. Sú athugasemd
lýsir vissulega umhyggju. Það er hins vegar afar vafa­
samt að taka upp þann sið að biðja fólk um að vara
sig á beittum húmor grínista og uppistandara. Mun
brýnna er að vernda rétt þeirra til tjáningarfrelsis.
Beitt fyndni
Ég hitti fyrir skemmstu kunningja minn, útgerðarmann, og spurði hann hvernig útgerðin gengi. „Aldrei betur,“ svaraði
hann „ég sé ekki fram á að þurfa að greiða eina
einustu krónu í veiðigjöld.“ Ég hváði en hann
skýrði þetta út fyrir mér mér. „Þetta verður
einfalt. Gamli Range Roverinn minn er orðinn
þriggja ára og auðvitað mun útgerðin sjá mér
fyrir nýjum bíl. Þeir fást á 14 milljónir en það er
ekki eðlilegt að útgerðarmaður þurfi að sætta sig
við ódýrustu gerð. Svo er alltaf eitthvað sem ég
get tínt til í kostnað, utanlandsferðir og viðhald
á húsinu og sumarhúsinu svo þegar upp er staðið
þá verður ekkert eftir til að borga í veiðigjöld.
Vinstri grænir voru svo assgoti herskáir fyrir
síðustu kosningar og við vorum aðeins smeykir,
en það var ekkert að marka, þú manst strax í vor
vildu þeir allt fyrir okkur gera. En þá kom eitt­
hvað hagfræðingastóð úr háskólanum sem skaut
þeim skelk í bringu en það var síst verra að bíða.
Ef þetta hefði orðið eitthvað vandamál með
veiðigjöldin þá eigum við alltaf tromp uppi í
erminni og „látum út landsbyggðarspilið“ eins
og við útgerðarmenn köllum það. Þá finnum við
einhvern útgerðarmann sem er með allt niður
um sig og segjum „hvað, ætlið þið að leggja af
plássið?“ Og það er segin saga enginn fram­
sóknarflokkanna stenst svoleiðis og skipta þá
engu öll hin plássin sem við höfum lagt í eyði
þegar við höfum selt hver öðrum kvótann, það
skiptir framsóknarflokkana engu.“
„En hvað segja endurskoðendurnir, ert þú
ekki með eitt af þessum fyrirtækjum með fínu
útlendu nöfnin sem endurskoðar fyrir þig?“
spurði ég. „Jú blessaður, þeir segja ekki múkk og
telja þetta allt saman útgerðarkostnað. Þú manst
hvað þeir voru þægir við bankana fyrir hrun.
Þeir sögðu að allt væri í himnalagi í bönkunum
alveg fram á síðasta dag. Þeir eru ekkert að spá í
þetta og gera bara eins og ég segi.“
Að sleppa við veiðigjöld
Bolli Héðinsson
hagfræðingur
Sími: 561 1433
mánudaga-föstudaga 7.30 -17.30
laugardaga 8.00 -16.00
sunnudaga 9.00 -16.00
• Austurströnd 14
• Hringbraut 35
• Fálkagötu 18
PREN
TU
N
.IS
NÝBAKAÐ
BRAUÐ
ALLA DAGA
.......................................
www.bjornsbakari.is
Beggja skauta byr
Ásmundur Friðriksson lét
gamlan draum rætast þegar
hann hóf nám í Slysavarna-
skóla sjómanna og var fljótur
að skjóta í kaf á Facebook allar
kenningar um að námið bitni
á þingstörfunum. „Það er þó
ýmislegt sem ég þarf að sinna
með og er líka löngu ákveðið
eins og fundir í nefndum og slíkt
en vonandi truflar það námið
ekki mikið“. Einn bekkjarfélaga
Ásmundar er fréttahaukurinn
og sjóhundurinn Helgi Seljan
frá Reyðarfirði. Ásmundur
sagði við Fréttablaðið.is í gær að
ólíkt Helga væri hann á grunn-
námskeiði en Helgi er í endur-
menntun.
Varist tískuslysin
Ásmundur sendir Píratanum
Birni Leví Gunnarssyni brim-
salta gusu í skóladagbók sinni
þegar hann bendir á að hann
geti svalað forvitni sinni og
spurningablæti með því að
kynna sér „þennan mikilvæga
skóla“. Björn gæti þannig spurt
þingið hversu mörg námskeið
Ásmundur hafi setið og „hvað
ég keyrði á hvert námskeið“. Því
miður virðist ekki boðið upp
á forvarnir gegn tískuslysum
í skólanum en þar er helst að
skórinn kreppi hjá Birni Leví,
það er að segja ef hann gengi í
skóm í vinnunni, en fataval hans
og skóleysi hefur löngum verið
þyrnir í augum Ásmundar.
thorarinn@frettabladid.is
9 . J A N Ú A R 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R10 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
0
9
-0
1
-2
0
1
9

0
4
:1
8
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
F
7
-7
C
B
8
2
1
F
7
-7
B
7
C
2
1
F
7
-7
A
4
0
2
1
F
7
-7
9
0
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
0
5
6
s
_
8
_
1
_
2
0
1
9
C
M
Y
K