Fréttablaðið - 09.01.2019, Blaðsíða 36

Það var bandaríska vog-unarsjóðnum Elliott Management mikið áfall að lúta í lægra haldi í bar-áttunni um yfirráð yfir
upplýsingatæknifyrirtækinu River-
bed Technology undir lok árs 2014.
Ósigurinn, en vogunarsjóðurinn
átti lægra tilboð en fjárfestahópur
undir forystu framtakssjóðsins
Thoma Bravo, hratt af stað áherslu-
breytingu í starfsemi Elliotts sem
hefur á undanförnum misserum
einbeitt sér í síauknum mæli að
framtaksfjárfestingum í óskráðum
fyrirtækjum (e. private equity).
Elliott, sem er þekktari fyrir að
kaupa minnihluta í fyrirtækjum
og kalla eftir breytingum í rekstri
þeirra en að hafa full yfirráð yfir
fyrirtækjum, kom fjárfestum, grein-
endum og ekki síst stjórnendum
Riverbeds í opna skjöldu þegar
hann gerði yfirtökutilboð í tækni-
fyrirtækið í byrjun árs 2014.
Margir töldu að vogunarsjóður-
inn hefði takmarkaðan áhuga á
því að eignast Riverbed, enda væri
það ólíkt sjóðnum að reyna að taka
fyrirtæki yfir, heldur væri markmið
hans með tilboðinu eingöngu að
þrýsta hlutabréfaverðinu upp og fá
fleiri fjárfesta að borðinu.
Jesse Cohn, sjóðsstjóri hjá Elliott
Management, hrósaði opinberlega
happi yfir kaupum fjárfestahóps
Thomas Bravo á Riverbed. Sem einn
af stærstu hluthöfum tæknifyrir-
tækisins, með ríflega tíu prósenta
hlut, græddi vogunarsjóðurinn enda
fúlgur fjár á yfirtökunni. Í frétta-
skýringu Financial Times kemur
fram að sjóðurinn hafi keypt sig inn
í fyrirtækið á genginu 15,11 dalir á
hlut en selt hlut sinn á 39 prósenta
hærra verði.
Í reynd var Cohn hins vegar afar
ósáttur með málalyktir, að sögn
viðmælenda Financial Times sem
þekkja vel til mála. Kaupendurnir
höfðu hafnað boði Elliotts, sem
vildi slást í hóp með þeim, en engu
að síður gripu þeir í kjölfar kaup-
anna til sömu aðgerða til þess að
umbreyta rekstri Riverbeds og vog-
unarsjóðurinn hafði ítrekað talað
fyrir. Fjárfestahópurinn átti á næstu
árum eftir að margfalda fjárfestingu
sína, Cohn til mikillar gremju.
„Á þessari stundu rann það upp
fyrir Elliott,“ segir einn heimildar-
maður Financial Times, að sjóður-
inn þyrfti að marka sína eigin stefnu
í framtaksfjárfestingum.
Stofnuðu framtakssjóð
Og starfsmenn sjóðsins tvínónuðu
ekki við hlutina. Þeir settu fljótlega
á stofn framtakssjóðinn Evergreen
Coast Capital Partners, sem átti
einkum að fjárfesta í bandarískum
hugbúnaðar- og tæknifyrirtækjum,
og tryggðu honum nægt fjármagn
til þess að geta keppt við marga
af helstu framtakssjóðum Banda-
ríkjanna.
Áherslubreytingin hefur á undan-
förnum mánuðum borið ríkulegan
ávöxt. Elliott keypti meðal annars
hugbúnaðarfyrirtækið Gigamon
fyrir 1,6 milljarða dala síðla árs
2017 og heilbrigðistæknifyrirtækið
Athenahealth fyrir 5,7 milljarða dala
í nóvember síðastliðnum. Í síðasta
mánuði var jafnframt tilkynnt um
kaup vogunarsjóðsins, ásamt fjár-
festingafélaginu Siris Capital, á ferða-
tæknifyrirtækinu Travelport. Var
kaupverðið um 4,4 milljarðar dala.
„Sjóðurinn hefur hagnast veru-
lega á því að koma fyrirtækjum í
hendur framtakssjóða,“ segir einn
ráðgjafi Elliotts í samtali við Fin-
ancial Times. Hann hafi hins vegar
misst af enn stærri hagnaðartæki-
færum með því að selja sig út úr
fyrirtækjunum.
„Nýja stefnan er góð vegna þess
að hún gerir sjóðinn að enn áhrifa-
meiri fjárfesti.
Lítil hætta á innlausnum
Elliott, sem milljarðamæringurinn
Paul Singer stofnaði árið 1977, er
einn stærsti aðgerðasinnaði (e. act-
ivist) vogunarsjóður heims. Sjóðs-
stjórar hans fylgja fjárfestingum
sínum eftir af harðfylgi og forðast
ekki átök ef þeirra er þörf, eins og
sýndi sig í áratugabaráttu sjóðsins
við argentínsk stjórnvöld um gjald-
fallin skuldabréf Argentínu. Sjóður-
inn gekk meira að segja svo langt í
þeim deilum að hann lét kyrrsetja
argentínskt seglskip þegar það leit-
aði hafnar í Gana.
Aðgerðafjárfestar, líkt og Elliott,
einbeita sér vanalega að því að
kaupa minnihluta í fyrirtækjum og
kalla eftir verulegum breytingum í
rekstri þeirra, svo sem uppstokkun
á stjórnendateymi, auknum arð-
greiðslum eða sölu eigna, í stað þess
að taka heilu fyrirtækin yfir.
Ein ástæðan er sú að vogunar-
sjóðir búa ekki yfir eins þolinmóðu
fjármagni og framtakssjóðir til þess
að ráðast í stórar og tímafrekar fjár-
festingar, líkt og til dæmis yfirtökur
á fyrirtækjum. Fjárfestar í fyrr-
nefndu sjóðunum geta reglulega
tekið fé sitt út úr sjóðunum á meðan
framtakssjóðir eru fjármagnaðir til
lengri tíma, oft meira en tíu ára, eins
og fréttaskýrandi Reuters bendir á.
Viðmælendur Financial Times
nefna þó að litlar líkur séu á því að
Elliott þurfi að draga úr framtaks-
fjárfestingum sínum vegna mögu-
legra innlausna fjárfesta. Annars
vegar sé aðeins lítill hluti af 35
milljarða dala eignasafni sjóðsins
bundinn í slíkum fjárfestingum og
hins vegar sé innflæði fjármagns í
sjóðinn margfalt meira en útflæðið
úr honum. Sem dæmi safnaði sjóð-
urinn fjárfestaloforðum fyrir um
fimm milljarða dala á aðeins einum
sólarhring í síðustu fjármögnunar-
lotu um mitt ár 2017.
Keypti breska bókakeðju
Það er ekki aðeins í Bandaríkj-
unum sem Elliott hefur lagt aukna
áherslu á framtaksfjárfestingar.
Sjóðurinn fékk sumarið 2017 Paul
Best, fyrrverandi framkvæmdastjóra
Warburg Pincus, til þess að stýra
fjárfestingum sínum í óskráðum
evrópskum fyrirtækjum. Hans
fyrsta verk var að kaupa ráðandi
hlut í bresku bókaverslanakeðjunni
Waterstones.
Og sjóðurinn hefur látið til sín
taka á fleiri vígstöðvum í Evrópu.
Upplýst hefur verið um kaup hans
á hlut í meðal annars þýska lyfja-
og efnarisanum Bayer, franska
drykkjar vöruframleiðandanum
Pernod Ricard og þýska stálfyrir-
tækinu ThyssenKrupp. Þá vakti
það mikla athygli þegar vogunar-
sjóðurinn tók yfir AC Milan síðasta
sumar eftir að kínverskur eigandi
ítalska knattspyrnufélagsins stóð
ekki í skilum við sjóðinn.
Stjórnendur Elliotts hafa heitið
því að að skjóta styrkari stoðum
undir fjárhag AC Milan og koma
því aftur í fremstu röð á meðal evr-
ópskra knattspyrnuliða. Þegar því
takmarki er náð, mögulega á næstu
tólf til átján mánuðum, hyggst vog-
unarsjóðurinn selja félagið.
Í Bandaríkjunum hefur sjóðurinn
fyrst og fremst reynt yfirtökur á hug-
búnaðar- og tæknifyrirtækjum, eins
og áður sagði. Það kann hins vegar
að horfa til breytinga. Samkvæmt
heimildum Financial Times skoðar
teymi áðurnefnds Jesse Cohns nú
mögulegar fjárfestingar í olíu- og
gasgeiranum. Þá íhugar sjóðurinn
jafnframt, ásamt framtakssjóðnum
Apollo, að yfirtaka framleiðslufyrir-
tækið Arconic sem var áður hluti af
álrisanum Alcoa.
Aukin áhersla á framtaksfjárfestingar
Bandaríski vogunarsjóðurinn Elliott Management hefur ráðist í nokkrar umfangsmiklar framtaksfjárfestingar í Bandaríkjunum og Evr-
ópu á síðustu misserum. Áður var sjóðurinn einna þekktastur fyrir að kaupa minnihluta í fyrirtækjum og beita sér sem virkur hluthafi.
Paul Singer stofnaði Elliott Management fyrir 42 árum. Hann er enn í dag
stjórnarformaður og forstjóri vogunarsjóðsins. NORDICPHOTOS/GETTY
Kristinn Ingi
Jónsson
kristinningi@frettabladid.is 35
milljarðar dala eru í stýringu
vogunarsjóðsins Elliott
Management.
Vogunarsjóðurinn, sem
var stofnaður af milljarða-
mæringnum Paul Singer árið
1977, er þekktur fyrir að
kalla eftir verulegum breyt-
ingum í rekstri þeirra fyrir-
tækja sem hann fjárfestir í.
Sjóður í stýringu bandaríska vogunarsjóðsins Bridgewater Associates skilaði 14,6 prósenta
ávöxtun á síðasta ári, samkvæmt
heimildum Financial Times, á sama
tíma og vogunarsjóðir skiluðu að
meðaltali neikvæðri ávöxtun upp á
6,7 prósent.
Árleg ávöxtun sjóðsins, Pure Alpha
Strategy, hefur verið 12 prósent að
meðaltali frá því hann var settur á
laggirnar árið 1991. Ávöxtun sjóðsins
á síðasta ári var sú besta í fimm ár.
Bridgewater, sem milljarða-
mæringurinn Ray Dalio stýrir, er
stærsti vogunarsjóður í heimi með
eignir í stýringu upp á 160 milljarða
dala. Sjóðurinn hefur hagnast um
ríflega 50 milljarða dala á líftíma
sínum, samkvæmt gögnum frá LCH
Investments. Stjórnendur vogunar-
sjóðsins hafa um nokkurt skeið lýst
yfir áhyggjum sínum af minni vexti
í heimshagkerfinu og sagt marga
fjárfesta vera andvaralausa gagnvart
aðhaldsaðgerðum seðlabanka víða
um heim.
„Við eigum eftir að horfa fram á
töluvert veikari hagvöxt árið 2019,
miðað við okkar greiningar, og fjár-
festar eru almennt ekki að taka mið af
því í verðlagningu sinni,“ sagði Greg
Jensen, sjóðsstjóri hjá Bridgewater, í
samtali við Reuters í fyrra. – kij
Skilaði 15 prósenta ávöxtun í fyrra
Nokkur stærstu fjármálafyrir-tæki Bandaríkjanna hafa tekið höndum saman um
stofnun nýrrar kauphallar sem ætlað
er að auka samkeppni á sviði verð-
bréfaútgáfu og draga úr viðskipta-
kostnaði fjárfesta.
Fyrirtækin Fidelity Investments,
TD Ameritrade, Morgan Stanley og
Citadel Securities standa meðal ann-
ars að baki kauphöllinni sem fengið
hefur nafnið Members Exchange eða
MEMX.
Markmið stofnendanna er að veita
stærstu fyrirtækjunum á umræddum
markaði, fyrst og fremst New York
Stock Exchange, Nasdaq og Cboe
Global Markets, harða samkeppni.
Hlutabréf í fyrirtækjunum þremur
féllu um á bilinu tvö til þrjú prósent í
verði eftir að tilkynnt var um áformin
á mánudag.
Í fréttatilkynningu frá MEMX kom
fram að stefnt væri að því að sækja
um starfsleyfi hjá bandaríska verð-
bréfaeftirlitinu snemma á þessu ári
en það tekur eftirlitið að jafnaði um
eitt ár að afgreiða slíkar umsóknir,
eftir því sem fram kemur í frétt
Financial Times.
Nýjum keppinautum á borð
við IEX hefur gengið erfiðlega að
hasla sér völl í samkeppninni við
stærstu kauphallir Bandaríkjanna
en kauphallir í eigu Intercontinental
Exchange, Nasdaq og Cboe ráða yfir
meirihluta markaðarins. – kij
Fjármálafyrirtæki stofna nýja kauphöll
Ray Dalio, stofn-
andi Bridgewater
Associates.
NYSE kauphöllin í New York er ein sú
stærsta í heimi. NORDICPHOTOS/GETTY
GÍRAR - FÆRIBÖND - RAFMÓTORAR - LEGUR
588 80 40
www.scanver.is
RAFMÓTORAR
9 . J A N Ú A R 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R10 MARKAÐURINN
0
9
-0
1
-2
0
1
9
0
4
:1
8
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
1
F
7
-8
6
9
8
2
1
F
7
-8
5
5
C
2
1
F
7
-8
4
2
0
2
1
F
7
-8
2
E
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
A

F
B
0
5
6
s
_
8
_
1
_
2
0
1
9
C
M
Y
K