Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.2019, Qupperneq 8

8 8. febrúar 2019FRÉTTIR
ÞETTA ERU ALRÆMDUSTU BARNANÍÐINGAR ÍSLANDS
n Fórnarlömbin skipta hundruðum n Lítil sem engin úrræði í boði fyrir síbrotamenn sem níðast á börnum n Eiga í engin hús að venda
Auður Ösp Guðmundsdóttir
audur@dv.is
M
ikill skortur er á sér­
úrræðum fyrir dæmda
kynferðisbrotamenn
á Íslandi. Lítið er um
eftirfylgni eftir að þeir koma út
úr fangelsum og blasir því við
að þeir muni brjóta af sér á ný.
Kári Stefánsson, forstjóri Ís­
lenskrar erfðagreiningar, segir
í aðsendri grein í Fréttablaðinu
í október 2017 að engin lækn­
ing sé til fyrir barnaníðinga:
„Rannsóknir sýna líka að þeir
sem þjást af fíkn í börn læknast
ekki, aldrei. Börnum stafar því
alltaf hætta af þeim sem hafa
leitað á börn. Það verður því að
hafa í huga að þegar níðingun­
um er sleppt úr haldi er verið
að taka áhættu á kostnað barna
og við verðum að gera allt sem
í okkar valdi stendur til þess að
sú hætta verði ekki að lífstíðar­
lemstrun á saklausri barnssál.“
Þeir einstaklingar sem tald­
ir eru upp hér eiga það sam­
eiginlegt að hafa síendurtekið
brotið kynferðislega á börnum
og ungmennum, og í sumum
tilfellum eftir að hafa afplán­
að fangelsisdóm. Þeir sæta of­
sóknum og ofbeldi á götum úti
og hafa sumir gripið til þess
ráðs að skipta um nafn. Þetta
eru nokkrir af alræmdustu
barnaníðingum Íslands. n
Brotasaga Karls Vignis Þorsteins­
sonar nær áratugi aftur í tímann
en hann hefur viðurkennt opin­
berlega að hafa misnotað allt að
fimmtíu börn. Talið er þolendur
séu mun fleiri.
DV fjallaði ítarlega um sögu
Karls Vignis árið 2007. Á níunda
áratugnum starfaði hann sem
yfir maður töskubera á Hótel
Sögu, þar sem flestir undir­
manna hans voru drengir á ung­
lingsaldri. Eftir nokkur ár var
honum vikið úr starfi á hótelinu
þegar upp komst um kynferðis­
brot hans gegn drengjunum. Þá
vandi Karl Vignir komur sínar
um árabil á Kumbaravog, upp­
tökuheimili í eigu ríkisins. Þar gaf
hann drengjum sælgæti áður en
hann misnotaði þá bak við lukt­
ar dyr.
Þá var hann lengi vel starfs­
maður á Sólheimum í Grímsnesi,
en þaðan var honum vikið úr
starfi vegna gruns um kynferðis­
brot. Karl Vignir var einnig safn­
aðarmeðlimur í Kirkju sjöunda
dags aðventista. Starf hans þar
fór á sama veg og í Grímsnesi
en árið 1997 var honum vikið úr
söfnuðinum eftir að stúlka innan
kirkjunnar sagði frá því að Karl
Vignir hefði ítrekað misnotað
hana kynferðislega. Það mál kom
aldrei til kasta lögreglu.
Karl Vignir var allra vörum eft­
ir umfjöllun og afhjúpun Kast­
ljóss árin 2012 og 2013. Í þættin­
um gekkst Karl við brotum gegn
tugum barna og ungmenna og
var þá áratuga löng þöggun rofin.
Lögreglurannsókn hófst í kjöl­
farið og var Karl Vignir að lokum
handtekinn. Karl Vignir aðstoð­
aði um árabil við umsjón opinna
húsa í Áskirkju. Þegar mál hans
kom til kasta lögreglu var honum
gert að hætta starfi í söfnuðinum.
Haustið 2013 var Karl Vignir
loks dæmdur fyrir kynferðisbrot
gegn þremur mönnum en brotin
voru framin á sjö ára tímabili, frá
1995 til 2012. Hlaut hann sjö ára
fangelsisdóm.
DV greindi frá því í júlí á sein­
asta ári að Karl Vignir væri laus
úr fangelsi, eftir að hafa afplán­
að fimm ár af sjö, og væri búinn
að koma sér fyrir í lítilli íbúð við
Hlemm.
Ágúst Magnússon hlaut fimm
ára fangelsisdóm árið 2004 fyrir
gróf og ítrekuð kynferðisbrot gegn
sex ungum drengjum. Einnig
fyr ir að hafa í vörslu sinni mynd­
bands spól ur, DVD­mynddiska,
ljós mynd ir og hreyfi mynda skrár
sem sýna börn á kyn ferðis leg an
og klám feng inn hátt. Á nokkr um
mynd bands spól um sást Ágúst í
kyn ferðis leg um at höfn um með
ung menn um.
Í dómi héraðsdóms kem­
ur fram að Ágúst hafi á „skipu­
leg an, yf ir vegaðan hátt og með
blekk ing um, tælt og/ eða mis­
notað dreng ina sem flest ir höfðu
litla sem enga reynslu á kyn lífs­
sviðinu.“
Í skýrslu sálfræðings kom fram
að Ágúst væri haldinn alvar­
legri barnagirnd og með þráláta
kynóra, og réði ekki við þessar
kenndir sínar. Það væri því hætta
á því að hann myndi endurtaka
brot sín. Ríkissaksóknari fór á sín­
um fram á að Ágúst yrði beittur
öryggisráðstöfunum að refsivist
lokinni og vistaður á stofnun.
Dómari féllst hins vegar ekki þá
kröfu.
Í fréttum fjölmiðla af mál­
inu kom meðal annars fram að
Ágúst hefði verið virkur í starfi
KFUM á árum áður og hlut hann
viðurnefnið Gústi guðsmaður á
meðal samfanga sinna á Litla­
Hrauni.
Veturinn 2006 fékk Ágúst leyfi
fangelsismálastofnunar til að
flytja af Litla­Hrauni á áfanga­
heimilið Vernd, þar sem hann
hafði aðgang að tölvu með
nettengingu. Á meðan hann
dvaldi á Vernd gekk hann í gildru
fréttaskýringaþáttarins Kompáss
þegar hann gerði tilraun til þess
að nálgast þrettán ára stúlku í
gegnum vefsíðuna einkamál.is.
Afhjúpun Kompáss leiddi meðal
annars til þess að hætt var að vista
á Vernd kynferðisglæpamenn
sem hafa brotið gegn börnum.
Ágúst fékk reynslulausn eftir
að hafa afplánað þrjú ár af fimm
ára dómi en þurfti að tilkynna
reglulega um ferðir sínar og var
einnig meinað að koma nálægt
ákveðnum stöðum þar sem börn
voru til staðar.
Samkvæmt Þjóðskrá er Ágúst
nú kominn með nýtt nafn og
heitir Jan T. Bergland Fanneyj­
arson. Samkvæmt heimildum
DV er hann búsettur erlendis.
Eitt þekktasta kynferðisbrotamál
síðari ára er mál fyrrverandi lög­
mannsins Roberts Downey, sem
áður hét Róbert Árni Hreiðarsson.
Í september 2007 hlaut Róbert
Árni þriggja ára fangelsi fyrir kyn­
ferðisbrot gegn fjórum stúlkum
á aldrinum fjórtán til fimmtán
ára. Hann var einnig sviptur lög­
mannsréttindum. DV greindi
ítar lega frá málinu á sínum tíma
en brotin framdi Róbert Árni á
tímabilinu frá júlí 2005 til vor­
mánaða 2006, meðal annars þegar
ein stúlknanna var í helgarleyfi frá
meðferðarheimili fyrir unglinga.
Róbert Árni var meðal annars
sakfelldur fyrir að hafa haft beint
og óbeint samræði við eina stúlk­
una fimmtán sinnum gegn um
það bil tuttugu þúsund króna
greiðslu fyrir hvert skipti. Þá voru
gerðar upptækar myndbands­
spólur og tölvur sem innihéldu
barnaklám. Þar var ekki sakfellt
að fullu. Við húsleit á heimili hans
fundust meðal annars tveir GSM­
­símar. Rannsókn lögreglu leiddi í
ljós að símarnir hefðu báðir verið
í notkun með fjórum símanúmer­
um, sem öll voru óskráð nema eitt
sem skráð var á fjárfestingarfélag
í eigu hans. Símana notaði Róbert
Árni til að hafa samskipti við stúlk­
urnar undir ólíkum nöfnum, með­
al annars sem Árni og Robbi. Þá
þótti sannað að Róbert Árni hefði
haft tölvupóstfangið bestur2000@
hotmail.com, en hann tældi stúlk­
urnar á MSN­spjallforritinu undir
fölsku nafni sem sautján ára strák­
ur að nafni Rikki.
Í fórum Róberts Árna fannst
minnisbók sem innihélt 335 kven­
mannsnöfn með bæði símanúm­
erum og póstföngum. Við nöfn­
in höfðu verið skráðar tölur sem
líklegt er að hafi vísað til aldurs
stúlknanna.
Róbert hélt áfram brotum sín­
um eftir að honum var kunn­
ugt um að hann væri grunaður
um kynferðisbrot gagnvart einu
fórnar lambinu. Þá hélt Róbert
réttindum sínum sem lögmaður í
þau tvö ár sem málið var rannsak­
að og kom til dæmis oft í Barnahús
vegna mála sem voru í rannsókn.
Það vakti gífurleg viðbrögð
meðal þjóðarinnar í júní 2017
þegar ljóst var að Róbert hefði
fengið uppreist æru frá innanríkis­
ráðuneytinu í september 2016,
og væri heimilt að starfa á ný sem
lögmaður. Tvö fórnarlamba hans
stigu fram í kjölfarið, þær Glódís
Tara og Nína Rún Bergsdóttir, og
greindu frá hversu miklum sárs­
auka og skaða það hefði valdið
þeim. Þá lagði önnur kona, Anna
Katrín Snorradóttir, fram kæru hjá
lögreglu gegn Róbert, fyrir sams
konar brot og hann hafði hlotið
dóm fyrir tíu árum áður.
Í umfjöllun DV í júní 2017 kom
fram að Róbert Árni væri fluttur af
landi brott.
Með 335 nöfn skráð
Fórnarlömbin minnst 50 talsins
Braut af sér á meðan
hann dvaldi á Vernd
www.gilbert.is
VELDU ÚR MEÐ SÁL
101 Afmælisútgáfa