Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.2019, Qupperneq 40

40 8. febrúar 2019
Tímavélin Gamla auglýsinginDV 17. febrúar 1984
V
ið Túngötu í Vestur-
bæ Reykjavíkur stendur
hús þar sem lengi var
stundað vændi, allt fram
á tíunda áratug síðustu aldar,
einnig voru vændiskonur gerð-
ar út þaðan. Um þetta sá kona,
sem áður hafði starfað við
vændi, en varð síðar svokölluð
maddama. Sögusagnir gengu
lengi og sumir voru sannfærðir
um að staðurinn væri lítið ann-
að en goðsögn. En árið 1997
birtist viðtal í Mannlífi við nafn-
lausa stúlku sem hafði leiðst út
í fíkniefnanotkun og fjármagn-
aði neysluna með því að starfa
á Túngötu. Síðar kom í ljós að
hin nafnlausa stúlka var Kristín
Gerður Guðmundsdóttir.
Vændishúsið við Túngötu
var ekki það eina í Reykjavík, en
það best þekkta. Þrjú eða fjög-
ur önnur hús voru þekkt á þeim
tíma er viðtalið í Mannlífi birt-
ist. Á þessum tíma var löggjöf-
in þannig að sala vændis var
ólögleg en umburðarlyndi ríkti
gagnvart starfseminni. Aðeins
einn einstaklingur hafði verið
dæmdur fyrir vændismiðlun,
árið 1989, og hefur Tímavél DV
áður greint frá því máli. Viðtalið
sýndi glöggt þær ömurlegu að-
stæður og það kynferðisofbeldi
sem vændiskonur í Reykjavík
urðu og verða fyrir á hverjum
degi.
Undir eftirliti
Maddaman sem um ræðir, sem
var á sextugsaldri, hafði áður
starfað sem vændiskona og
kallaði sig þá Fjólu. Hafði hún
verið gift og með börn á heim-
ilinu. Í grein Mannlífs var hún
nefnd Inga en þolandinn Kristín
Gerður var nefnd Hugrún. Inga
þessi var sögð hafa verið undir
eftirliti lögreglunnar vegna
gruns um vændi en þvertók fyrir
það aðspurð.
Hugrún, þá þrítug, starfaði
hjá Ingu árið 1992 og sagðist
hafa verið eign hennar. Hugrún
hafði þá náð sér upp úr mikilli
eiturlyfjaneyslu sem hófst á
unglingsaldri. „Þeir gerðu allt
sem þeim sýndist,“ sagði Hug-
rún um mennina sem keyptu
hana. Sumir ofbeldisfullir og af-
brigðilegir en aðrir venjulegir
menn. Hún taldi ábyrgð hinna
síðarnefndu hins vegar ekki
síðri. Það væri alltaf afbrigði-
legt að borga annarri mann-
eskju fyrir að fá að misnota lík-
ama hennar.
Hugrún var búsett í Reykja-
vík en var utan af landi. Hún
kynntist amfetamíni þegar hún
vann á veitingastað á mennta-
skólaárunum. Í stúdentaferð til
Amsterdam fór allt úr böndun-
um og hún skilaði sér ekki heim.
Hún leiddist út í heróín neyslu
og endaði allslaus í Kaup-
mannahöfn. Þegar henni var
bjargað heim fór hún um tíma á
Vog og inn á geðdeild. Eftir það
lá leiðin í undirheima Reykja-
víkur og neyslu. Það var þá sem
hún kynntist Túngötunni þar
sem vændiskonur voru gerðar
út.
Eiginmaðurinn tefldi við
kúnnana
Inga var dökk yfirlitum,
feitlagin, svarthærð með rauð-
sprengt net sem breiddi sig yfir
kinnarnar samkvæmt lýsingu
Hugrúnar. Karlarnir vildu hana
ekki lengur en hún sagði Hug-
rúnu að það hafi ekki alltaf ver-
ið svo. Hún hafi verið svo vinsæl
að eiginmaðurinn hefði teflt við
kúnnana á meðan þeir biðu.
Sumir kúnnarnir keyptu
þjónustuna á staðnum og þá tók
Inga helminginn af kaupverðinu
sem byrjaði í 35 þúsund krónum
en gat farið neðar. Vændiskon-
urnar sömdu sjálfar í viðurvist
Ingu. Þjónustan var veitt í svefn-
Í
Gísla sögu Súrssonar kemur
fyrir persónan Helgi Ingjalds-
son eða Ingjaldsfíflið eins og
hann var kallaður. Gísla saga
hefur meira vægi í þjóðarsál Ís-
lendinga en margar aðrar, enda
var hún kennd í grunnskólum
lengi og kvikmyndin Útlaginn
er byggð á henni. Sagan gerist á
Vestfjörðum og að einhverju leyti
byggð á raunverulegum persón-
um og atburðum frá 10. öld en
hún var rituð á þeirri 13.
Seint í sögunni er fjallað um
komu Gísla til Hergilseyjar á
Breiðafirði þar sem maður að
nafni Ingjaldur bjó, með konu
sinni Þorgerði, þrælum sínum
og þroskaheftum syni sem hét
Helgi. Þessi Helgi var kallaður
Ingjaldsfífl og var mikill í vexti,
„nær sem tröll.“ Í sögunni segir:
„Var afglapi sem mestur mátti
vera og fífl; honum var sú umbúð
veitt að raufarsteinn var bundinn
við hálsinn og beit hann gras úti
sem fénaður.“
Var hann einmitt við þessa
iðju þegar Börkur hinn digri leit-
aði Gísla í eynni.
Í kvikmynd Ágústs Guð-
mundssonar, Útlaganum frá ár-
inu 1981, lék Karl Ágúst Úlfsson
Ingjaldsfíflið. Hann var þá nýút-
skrifaður úr Leiklistarskólanum.
Þessi persóna hefur síðan verið
sú þekktasta úr Gísla sögu, jafn-
vel þekktari en Gísli sjálfur sem
var þó leikinn á dramatískan
hátt af Arnari Jónssyni í kvik-
myndinni.
Táknmynd fatlaðra
Í fyrstu hlógu margir en þegar
árin liðu minnkuðu hlátrasköllin.
Varð persónan eins konar tákn-
mynd fyrir Íslendinga með
þroskahömlun á fyrri tímum.
Hóp sem var svo gott sem ósýni-
BUNDINN UM HÁLS OG BEIT GRAS SEM FÉNAÐUR„ Gaman þykir
oss að fíflinu
og horfa á það, svo
sem það ærlega
getur látið
VÆNDISHÚSIÐ Á TÚNGÖTU
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
n Kúnnarnir beittu líkamlegu og andlegu ofbeldi n Viðtal við hamingjusama hóru gagnrýnt
Kristín Gerður Lýsti hryllingnum
í Mannlífi árið 1997.
Hægt að nota
úti og inni
festist á flísar og
í baðkör
HREIÐUR.IS
K ÍK
TU V IÐ Á
SMELLTU
H
ÉR
FÆ
ST
Í A
UÐB
REKKU 6. KÓPAVOGI
AÐLAGAR SIG AÐ UMHV
ER
FIN
UBílabrautin
HREIÐUR.IS
VEgakort án
hindrana fyrir
Leyfðu
hugmyndafluginu
að ráða
brautin festist á
flísar og í baðkör