Morgunblaðið - 17.10.2018, Síða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 2018
Með innblæstri frá birtunni í Provence, skapaði L’OCCITANE hið nýja
Immortelle Reset sem býr yfir kröftugri blöndu náttúrulegra
innihaldsefna. Gullin hylki sem búa yfir kröftum Immortelle
ilmkjarnaolíunnar, fljóta í einstöku serumi úr kryddmæru sem hjálpar
húð þinni að endurnýja sig eftir erilsaman dag.
Sýnilegan mun má sjá á húðinni sem virðist ÚTHVÍLD og FERSK.
loccitane.com
ÚTHVÍLD OG ENDURNÆRÐ
VAKNAÐU MEÐ FERSKA OG GEISLANDI HÚÐ
#HelloGoldMorning
Kringlan 4-12 | s. 577-7040
Vinur minn, Guðni
Ágústsson, er víð-
reistur maður og hefur
víða um heiminn lagt
sér mat til munns. Því
allra manna hæfastur
til þess að gefa umsögn
byggða á reynslu um
neyslu matar á erlendri
grund. Tíður gestur á
Gran Canaria þar sem
framsóknarmenn halda
vikulega fundi – á laugardögum eftir
að haustar. Þar hef ég heyrt hann
ræða við fundargesti – aldrei um
óhollustu útlends matar,
enda lifir fundarfólkið á
þeirri óheilnæmu fæðu
alla sína dvöl þar. Nema
það hafi allt saman tekið
allan sinn mat með að
heiman. Aldrei hefi ég
heyrt vin minn Guðna
mæla með því að svo sé
gert. Hvorki á Gran
Canaria né hér heima.
Verðum því að ganga út
frá því að allir fund-
argestirnir á reglu-
legum fundum fram-
sóknarmanna á Gran Canaria verði
að láta sig hafa það að lifa á stór-
hættulegu fæði alla sína dvöl þar.
Bjargráðið!
Þó er í augsýn bjargráð. Í grein,
sem Guðni skrifar í Morgunblaðið og
birt var sl. laugardag og fjallar ræki-
lega um þá stórhættu sem blasir við
sérhverjum þeim Íslendingi sem mat-
ar er þurfi í útlöndum, finnst bjarg-
ráðið. Guðni segir í greininni að
stundum megi fá á Kanarí „íslenskt
og nýsjálenskt lambakjöt“ – „og
nýsjálenskt lambakjöt“! Fyrrverandi
landbúnaðarráðherra og formaður
Framsóknarflokksins leggur sem sé ís-
lenskt og nýsjálenskt lambakjöt að
jöfnu. Hvort tveggja hættulaust fyrir
Íslendinga. Tíðindi nokkur fyrir ís-
lenska sauðfjárbændur og landbún-
aðarkerfið. Nýsjálenskt lambakjöt jafn
hættulaust og íslenskt – a.m.k. á
Kanaríeyjum. Segir sá sem reynsluna
hefur.
Hvað skyldi hann prófa næst?
Næst þegar vinur minn Guðni
Ágústsson bregður sér af bæ á fund
framsóknarmanna á Kanarí ætti hann
að prófa að spæla sér egg með morg-
unmatnum, steikja með því útlent beik-
on, bragða á spænskri hráskinku (sem
raunar má kaupa hér eftir sótt-
hreinsun með tvö hundruð prósenta
tollaígildum), nota mjólkina þar út í
kaffið, kaupa sér jógúrt og jafnvel út-
lent skyr (sem þar er í boði undir því
nafni), fá sér svo sem eins og eitt grill-
að kjúklingalæri – og jafnvel hætta sér
út í að bragða á nautakjöti, bara svona
lítið eitt. Og hver verður þá reynslan?
Gæti verið að reynslan segði að þetta
væri svo sem í lagi – á Kanaríeyjum?
Framsóknarfólki á Kanaríeyjum væri
því óhætt að seðja hungur sitt þar.
Jafnvel þótt hvorki íslenskt né nýsjá-
lenskt lambakjöt væri þar til staðar
þegar magi kallar á mat! Ég má vænt-
anlega fá að lifa í voninni! Voninni um
að Guðni fáist til þess að bragða á um-
ræddum vörum og leyfi síðan reynslu
sinni að tala. Svona eins og hann gerði
um nýsjálenska lambakjötið.
Nema hvað!?!
Að fenginni slíkri reynslu gætum
við, vinirnir, farið saman á fund á
Keldum – meira að segja hitt Karl G.
Kristinsson og greint frá reynslu okk-
ar um að hafa þurft að matast hér og
þar í útlöndum – og þá ekki nestaðir
með mat að heiman. Sem auðvitað
gæti orðið – væri þess krafist af yf-
irvöldum landbúnaðar- og heilbrigð-
ismála að viðlögðum viðurlögum. Og
hver ættu viðurlögin svo sem að vera?
Það er augljóst. Að hverjum þeim sem
ætlaði til útlanda án þess að nesta sig
með matvörum að heiman yrði refsað
með þeirri stórhættu sem slíkur
ferðamaður leggur sjálfan sig í þegar
hann fer að éta útlendan mat! Nema
hvað?!
… og Guðni bjargar málunum
Eftir Sighvat
Björgvinsson
Sighvatur Björgvinsson
»Nýsjálenskt lamba-
kjöt jafn hættulaust
og íslenskt – a.m.k. á
Kanaríeyjum.
Höfundur er fv. heilbrigðisráðherra.
Í tæp 130 ár hefur
Félag íslenskra bóka-
útgefenda staðið vörð
um hagsmuni þeirra
sem vilja efla bók-
menningu og bóklest-
ur. Svarið við spurn-
ingunni um hve miklu
máli bækur og bók-
menning skipta okkur
sem þjóð, er ekki ein-
falt heldur marg-
slungið. Hluti af því felst í sjálfsmynd
okkar, við höfum löngum gengist upp
í því að vera bóka- og sagnaþjóð og
viljum vera það áfram. Árið 2011 var
Ísland heiðursgestur á bókamessunni
í Frankfurt, stærstu bókasýningu
heimsins. Kynningin fór fram undir
yfirskriftinni „Sögueyjan Ísland“ og
vakti mikla alþjóðlega athygli. Verk-
efnið var dyggilega stutt af íslenskum
stjórnvöldum og skilaði sér meðal
annars í verulegri aukningu á þýð-
ingum og útgáfu íslenskra bóka á er-
lendum tungumálum. Og nú, í októ-
ber 2018, þegar þessari árlegu
bókamessu er nýlokið vakti sú
ákvörðun stjórnvalda á Íslandi að
styðja við útgáfu íslenskra bóka með
allt að 25% endurgreiðslu á beinum
útgáfukostnaði, einnig verðskuldaða
athygli.
Lítum aðeins nánar á hvað liggur
að baki því að Lilja Alfreðsdóttir,
mennta- og menningarmálaráðherra,
leggur fram stjórnarfrumvarp til
stuðnings íslenskri bókaútgáfu. Það
er óumdeilt að sölusamdráttur í
greininni er samkvæmt tölum frá
Hagstofunni 40% á síðustu 10 árum.
Samdrátturinn yfir þetta tímabil er
viðvarandi og ekkert sem bendir til
annars en að hann muni halda áfram,
verði ekkert að gert. Einnig er það
óumdeilt að staða námsbókaútgáfu á
Íslandi er grafalvarleg þar sem skort-
ur á nýju og uppfærðu námsefni er
farinn að skapa vandamál í ýmsum
greinum. Bókaútgáfa, sem ein af lyk-
ilstoðum íslenskrar menningar, hefur
mikilvægu hlutverki að gegna í þróun
íslenskrar tungu og þegar kemur að
því að efla læsi. Þessi mikilvægu verk-
efni okkar eru í ákveðinni hættu sök-
um þessa samdráttar. Einnig er raun-
veruleg hætta á því að sú þekking og
reynsla sem nú er til staðar í okkar
atvinnugrein, hverfi og leiti annað.
Við erum komin að þolmörkum þess
hve mikinn samdrátt greinin þolir, án
þess að undirstöðurnar hreinlega
hrynji. Sjálfsmynd íslenskrar bókaút-
gáfu er líka í ákveðinni kreppu, en
hún hefur í gegnum árin verið rekin
af bjartsýni, hugsjón og stórhug.
Enda gengur það kraftaverki næst að
hægt sé að reka metnaðarfulla bóka-
útgáfu hér á landi, þvert
á markaðslegar for-
sendur um lágmarks-
stærð málsamfélags.
Frumvarpið er mik-
ilvægt skref í þá átt að
blása bjartsýnisbyr í
trosnandi segl bókaút-
gefenda, stuðla að meira
rými fyrir sköpun höf-
unda, auka fjölbreytni
og snúa við þessari nei-
kvæðu þróun. Aðgerðin
miðar að því að gera út-
gefendur betur í stakk búna til að
mæta auknum kröfum og marg-
þættum þörfum nútíma lesenda, með
betra úrvali og meiri fjölbreytni, ekki
síst þegar kemur að útgáfu barna- og
ungmennabóka.
Nú er spennandi árstími fram-
undan, jólabókaflóðið, sem erlendir
fjölmiðlar þreytast ekki á að fjalla
um, er skollið á og nýjar íslenskar
bækur streyma í verslanir. Staða
bókarinnar á íslenskum jólagjafa-
markaði er enn sterk, sölusamdrátt-
urinn hefur að mestu verið utan við
þennan helsta sölutíma ársins. En
það er ekki nóg að gefa út margar
bækur, við þurfum líka að lesa þær.
Við þurfum að tala meira um bækur,
rétta börnum bækur og lesa fyrir
þau, hlusta á fleiri bækur – gefa þær
og þiggja. Það byrjar allt hjá á okkur
sjálfum. Finnum tíma til að njóta
þess að lesa.
Það er afar viðeigandi að á næsta
ári, þegar Félag íslenskra bókaútgef-
enda fagnar 130 ára afmæli, ætli
stjórnvöld að færa þjóðinni þennan
veglega stuðning við útgáfu bóka á ís-
lensku. Framtíðin mun dæma um
hversu mikilvægt þetta umfangs-
mikla og metnaðarfulla framtak
stjórnvalda verður í sögu bókaútgáfu
á Íslandi. En eitt er víst að það er
sannarlega tilefni til bjartsýni á að
aðgerðirnar leiði til góðs fyrir ís-
lenska lesendur og alla þá sem með
einum eða öðrum hætti koma að út-
gáfu bóka á íslensku.
Bjartsýnisbyr fyrir
íslenskar bækur
Eftir Heiðar Inga
Svansson
Heiðar Ingi Svansson
» Frumvarpið er mik-
ilvægt skref í þá átt
að blása bjartsýnisbyr í
trosnandi segl bókaút-
gefenda, stuðla að meira
rými fyrir sköpun höf-
unda, auka fjölbreytni
og snúa við þessari nei-
kvæðu þróun.
Höfundur er framkvæmdastjóri
IÐNÚ útgáfu og formaður Félags ís-
lenskra bókaútgefenda.