Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.11.2018, Blaðsíða 31

ast. Upplit hans og annarra tók þó að breytast upp úr
þessu.
Þegar svefnlausir uppreisnarmenn í Íhaldsflokknum
heyrðu afsagnarræðu Camerons í morgunsárið breytt-
ist sigur þeirra í upplausn. Þeir baráttubræður, John-
son og Gove, ákváðu að Johnson skyldi drífa sig í að
semja tilkynningu sína um framboð til leiðtoga Íhalds-
flokksins. Gove hélt heim til sinnar spúsu, sem rétt
eins og væri hún ný árgerð af lady Macbeth, leiddi
kauða inn í eldhús og opnaði skúffuna þar sem gaffl-
arnir en þó einkum hnífarnir voru geymdir. Og þá var
eins og blessuð skepnan skildi og tók Gove án frekari
leiðbeiningar að leita að brýninu. Þeir féllu svo báðir í
bræðrabyltunni og næsta vonarstjarnan, og for-
ingjaefni úrsagnarmanna, mætti í viðtal og sagði þar
að við blasti að Theresa May flokks- og kynsystir
hennar gæti naumast orðið forsætisráðherra þar sem
henni hefði ekki tekist að verða móðir þrátt fyrir langt
hjónaband.
Þetta óvænta vottorð um eigin dómgreind þessa
frambjóðanda dugði til og hún var úr sögunni og May
varð forsætisráðherra.
Næstu mánuði á eftir var Theresa May margspurð
um það, hvað þjóðaratkvæðið um Brexit þýddi. Hún
svaraði því alltaf eins frá fyrsta degi: „Brexit means
Brexit.“
Ekkert rugl í höllu drottningar
Sagan segir að fáeinum mánuðum síðar hafi forsætis-
ráðherranum, hefðinni samkvæmt, verið boðið að
dvelja með konungsfjölskyldunni í Balmoralhöll í Skot-
landi. Elísabet drottning hefur borið krúnuna óaðfinn-
anlega í tæpa sjö áratugi. Hún hóf ferilinn, ung að ár-
um, með vikulegum fundum, með þáverandi
forsætisráðherra, Winston S. Churchill.
Draga má í efa að nokkur þjóðhöfðingi, samvisku-
samur og greindur, hafi haft annan eins einkakennara í
stjórnmálum og Elísabet II. hafði þessi tvö ár eða svo.
Undir borðum fyrsta kvöldið gaf drottningin til
kynna, án þess að hafa orð á því, að smælkisumræðum,
sem eru svo nauðsynlegar, væri nú lokið. Án þess að
líta upp spurði hún lágt: Hvað þýðir Brexit fyrir
bresku þjóðina og heimsveldið? Forsætisráðherrann
svaraði: „Brexit means Brexit.“
Það varð stutt þögn sem heyrðist þó sennilega um
heimsveldið allt.
Drottningin leit upp og horfði á Theresu May. Við
borðið voru tveir langvaldamestu menn Bretlands.
Reyndar konur. „Þetta er ekkert svar,“ sagði drottn-
inginn.
Í hinni frægu sögu H. C. Andersens þorði enginn
ráðgjafanna að segja keisaranum að hann væri klæða-
laus í skrúðgöngunni. Það þurfti barn til. Nú þurfti
drottninguna, konu á tíræðisaldri, barnabarnabarn
Viktoríu drotningar og keisara Indlands, húsmóðurina
í Balmoralkastala, til að vekja athygli síns fyrsta ráð-
gjafa á því að hún hefði sest klæðalaus við kvöldverð-
arborðið í höllu drottningar, án þess að gera sér sjálf
grein fyrir því.
Einkakennarinn einstæði hefur hugsanlega skotið
augum stoltur niður úr sínu bjarta horni himnaríkis
(hann sagðist aðspurður ætla sér að nota fyrstu milljón
árin þar til að mála myndir úr nýju umhverfi) á þennan
nemanda sinn sem hann hafði mikið álit á frá fyrsta
degi.
Þá vitum við það, segja brexit-mennirnir nú, þeir
sömu sem studdu May í forsætisráðherrastólinn með
vísun til þess hversu illa hún studdi sinn eigin málstað í
þjóðaratkvæðinu: „Brexit means Remain.“
Vitnisburður varnarmálaráðherra
Michael Portillo, fyrrverandi varnarmálaráðherra
Breta, var um skeið talinn helsta foringjaefni Íhalds-
manna. Hann sagðist í gær telja framgöngu forystu-
manna Evrópusambandsins í garð þjóðar, sem vildi
ekki annað en að nýta meintan rétt sinn til að ganga úr
ESB, vera stórkostleg mistök: ESB náði því fram að
niðurlægja Bretland eins mikið með þessum samningi
eins og nokkur kostur hefði verið á.
Það eina sem þeir áttu eftir, sagði Portillo, var að
reka Theresu May inn í lestarvagninn fræga í Com-
piégne skógi (þar sem Þjóðverjar undirrituðu uppgjöf
veturinn 1918 og Hitler lét Frakka undirrita sína upp-
gjöf).
Og Portillo bætti við: „Og sagan segir okkur með af-
gerandi hætti að geti menn ekki stillt sig um að nið-
urlægja þjóð með slíkum hætti, þá mun sú atburðarás
enda mjög illa.“
Það kæmi ekki á óvart þótt sögunni skjátlaðist ekki
nú í þessum efnum frekar en fyrri daginn.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
18.11. 2018 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31