Náttúrufræðingurinn - 2018, Qupperneq 21

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
101
trutta), and stickleback (Gasterosteus
aculeatus). Of the Arctic charr two
morphs are found. Since the first settle-
ment harvest of Arctic charr has been
of great importance for the local com-
munity and can be regarded as the main
harvested fish stock. Catch records from
the farmer’s Fishery Association are
available since 1900. The catch shows
great fluctuations from over one hun-
dred thousand fish in the early 1920’s
and down to two thousand fish in the
latest years. The Arctic charr has been
monitored for the past 31 years where
fish have been caught with a standard
series of gillnets with mesh sizes from
16,5–50 mm. The changes in stock size
can to a large extent be explained by
changes in food available for the fish.
Two years with high natural mortal-
ity of fish during the summer time has
been observed in 1988 and 1997. At this
time the abundance of suitable food for
the Arctic charr was limited and the
diet changed from chironomids and
zooplankton to sticklebacks. The charr
had low condition factor leading to high
mortality of young charr. After 1988 the
charr stock recovered. Since the sec-
ond summer crash in 1997 the stock has
remained at very low levels. In the lat-
est years the fishing mortality in Lake
Mývatn has been high, leaving only few
mature fish for spawning. Low recruit-
ment has also been observed. The stock
has reduced reproductive capacity.
Since 2011 the fishery has been reduced
by strict fishing regulations. For the
past three years an increased recruit-
ment has been observed and the stock is
now in a rebuilding phase. Study of the
growth from back calculation of length
at age shows that the growth rate has
remained stable over time since 1941.
Þessar rannsóknir eru unnar í samstarfi Rannsóknastöðvarinnar við
Mývatn og Veiðimálastofnunar (nú Hafrannsóknastofnunar, rannsókna- og
ráðgjafarstofnunar hafs og vatna). Rannsóknir á fyrri hluta tímabilsins kost-
aði Sérfræðinganefnd um Mývatnsrannsóknir. Margir starfsmenn Veiði-
málastofnunar og Rannsóknastöðvarinnar hafa komið að rannsóknunum
á rannsóknartímanum. Samstarf hefur verið gott við stjórn og félagsmenn í
Veiðifélagi Mývatns, sem lagt hafa gagnasöfnun lið, skráð veiði og veiðisókn.
Ásta Kristín Guðmundsdóttir teiknaði mynd af Mývatni. Framangreindum
eru færðar bestu þakkir.
HEIMILDIR
1. Jón Ólafsson 1979. Physical characteristics of Lake Mývatn and River Laxá.
Oikos 32. 38–66.
2. Sigurður Þórarinsson 1951. Laxárgljúfur og Laxárhraun. A tephrochronological
study. Geografiska Annaler. Series H. 1–2, 1–89.
3. Árni Einarsson 1982. The paleolimnology of Lake Mývatn, Northern Iceland:
Plant and animal microfossils in the sediment. Freshwater Biology 12. 63–82.
4. Kristján Sæmundsson 1991. Jarðfræði Kröflukerfisins. Bls. 24–95 í: Arnþór
Garðarsson & Árni Einarsson (ritstj.). Náttúra Mývatns. Hið íslenska nátt-
úrufræðifélag, Reykjavík.
5. Árni Einarsson, Gerður Stefánsdóttir, Helgi Jóhannesson, Jón S. Ólafsson, Gísli
Már Gíslason, Wakana, I., Guðni Guðbergsson & Arnþór Garðarsson 2004.
The ecology of Lake Myvatn and the River Laxá: Variation in space and time.
Aquatic Ecology 38 (2). 317–348.
6. Arnþór Garðarsson & Árni Einarsson (ritstj.) 1991. Náttúra Mývatns. Hið
íslenska náttúrufræðifélag, Reykjavík. 372 bls.
7. Pétur M. Jónasson 1979. Lake Mývatn. Oikos 32. 1–308.
8. Árni Einarsson 2014. The lake balls of Mývatn: In memoriam. / Kúluskíturinn
í Mývatni: Minningarorð. Rannsóknastöðin við Mývatn, Skútustaðahreppi.
66 bls.
9. Arnþór Garðarsson, Árni Einarsson, Gísli Már Gíslason, Þóra Hrafnsdóttir,
Haraldur Rafn Ingvason, Erlendur Jónsson & Jón S. Ólafsson. Population fluc-
tuation of chironomid and simuliid Diptera at Mývatn in 1977–1996. Aquatic
Ecology 38 (2). 209–217.
10. Jón S. Ólafsson & Paterson, D.M. 2004. Alteration of biogenic structure and
physical properties by tube-building chironomid larvae in cohesive sediments.
Aquatic Ecology 38 (2). 219–229.
11. Finnur Guðmundsson 1979. The past status and exploitation of the Mývatn
waterfowl populations. Oikos 32. 232–249.
12. Árni Einarsson 1991. Lífríki í 2000 ár. Bls 320–336 í: Arnþór Garðarsson & Árni
Einarsson (ritstj.). Náttúra Mývatns. Hið íslenska náttúrufræðifélag, Reykjavík.
13. Hauptfleisch, U., Árni Einarsson & Forwick, M. 2012. Large-scale wildlife
fluctuations in shallow eutrophic Lake Mývatn. Integration of historical and
sedimentary records. Doktorsritgerð Ulf Hauptfleisch við Jarðfræðistofnun
Háskóla Íslands.
14. Árni Einarsson & Erla Björk Örnólfsdóttir 2004. Long-term changes in bentic
Cladocera populations in Lake Mývatn, Iceland. Aquatic Ecology 38 (2).
253–262.
15. Ives, A.R., Árni Einarsson, Jensen, V.A.A. & Arnþór Garðarsson 2008.
High-amplitude fluctuations and alternative dynamical states of midges in Lake
Mývatn. Nature 452. 84–87.
16. Guðni Guðbergsson 1994. Silungsrannsóknir í Mývatni 1993. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST-R/94015). Reykjavík. 21 bls.
17. Guðni Guðbergsson 1994. Populasjonssvingninger hos røye i Myvatn,
Nordøst-Island. Fauna 47. 230–235.
18. Guðni Guðbergsson 2004. Arctic charr in Lake Myvatn. The centennial catch
record in the light of recent stock estimates. Aquatic Ecology 38 (2). 271–284.
19. Jón Kristjánsson 1991. Fiskurinn í Mývatni og Laxá. Bls. 257–277 í: Arnþór
Garðarsson & Árni Einarsson (ritstj.). Náttúra Mývatns. Hið íslenska nátt-
úrufræðifélag, Reykjavík.
20. Unnur Jökulsdóttir 2017. Undur Mývatns. Um fugla, flugur, fiska og fólk.
Mál og menning, Reykjavík.
21. Guðni Guðbergsson 2010. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2009. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/ 10036). Reykjavík. 33 bls.
22. Guðni Guðbergsson 2011. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2010. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/11008). Reykjavík. 34 bls.
23. Guðni Guðbergsson 2012. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2011. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/12007). Reykjavík. 35 bls.
24. Guðni Guðbergsson 2013. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2012. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/13019). Reykjavík. 35 bls.
25. Guðni Guðbergsson 2014. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2013. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/14014). Reykjavík. 43 bls.
26. Guðni Guðbergsson 2015. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2014. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/15025). Reykjavík. 46 bls.
27. Guðni Guðbergsson 2016. Silungurinn í Mývatni. Yfirlit yfir rannsóknir og veiði-
tölur 1986–2015. Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST/16006). Reykjavík. 45 bls.
28. Guðni Guðbergsson & Kristinn Ólafur Kristinsson 2010. Vöxtur bleikju í
Mývatni. Samanburður á vexti bleikju frá 1941–2007. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST/10043). Reykjavík. 21. bls.
29. Guðni Guðbergsson 1991. Silungsrannsóknir í Mývatni 1986–1990.
Skýrsla Veiðimálastofnunar (VMST-R/91013). Reykjavík. 81 bls.
30. Guðni Guðbergsson 1992. Silungsrannsóknir í Mývatni 1991. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST-R/92009). Reykjavík. 49 bls.
31. Guðni Guðbergsson 1993. Silungsrannsóknir í Mývatni 1992. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST-R/93012). Reykjavík. 38 bls.
32. Guðni Guðbergsson 1995. Silungsrannsóknir í Mývatni 1994. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST-R/95020). Reykjavík. 20 bls.
33. Guðni Guðbergsson 1996. Silungsrannsóknir í Mývatni 1995. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST-R/96013). Reykjavík. 20 bls.
34. Guðni Guðbergsson 1997. Silungsrannsóknir í Mývatni 1996. Skýrsla Veiðimála-
stofnunar (VMST-R/97016). Reykjavík. 21 bls.
35. Guðni Guðbergsson 2000. Silungsveiði í Mývatni á árunum 1985–1998.
Skipting afla milli Ytri- og Syðriflóa. Skýrsla Veiðimálastofnunar
(VMST-R/0004). Reykjavík. 27 bls.
36. Hauser, L. & Carvalho, G.R. 2008. Paradigm shifts in marine fisheries genetics:
Ugly hypothesis slain by beautiful facts. Fish and Fisheries 9. 333–362.
37. Allendorf, F.W., England, P.R., Luikart, G., Ritchie, P.A. & Ryman, N. 2008.
Genetic effects of harvest on wild animal populations. Trends in Ecology and
Evolution 23(6). 327–37. doi:10.10167j.tree.2008.02.008.
38. Jarteinabók Guðmundar byskups 1948. Bls. 459–519 í: Byskupa sögur II.
ÞAKKIR