Eiðakveðja - 01.09.1921, Side 24

20
væri ávalt hátt í nýnumdum löndum, en lágt í hinum
gömlu menningarlöndum. Þegar Henry George bar
saman söguna og hina stuttu lífsreynslu sína, virtist hon-
um þetta vera rjett. En hvorki gamli prentarinn nje hann
skildu hvers vegna þessu var þann veg farið. Spurningin mikla:
hversvegna fylgjast framför og fátækt stöðugt að, þagnaði
aldrei síðan.
Annað atrið, vil jeg nefna, sem færir Henry George nær
úrlausninni á spurningunni. Hann var þá um tvítugt og
átti heima í San Francisko. Hagur hans var allgóður þá
stundina og hann gat búið á góðu gistihúsi. Englending-
ur nokkur, sem var á ferðinni, gaf gistihúsbókasafninu
menningarsögu Buckle’s. Gestgjafinn byrjaði að lesa bók-
ina, en skildi ekkert í henni og sagði, að best væri að fá
rauðhærða prentaranum hana til lesturs, ef hann hefði eng-
in not af bókinni mundu aðrir ekki hafa það. í. þessari
bók var nefnd bók Adam Smith’s: Auður þjóðanna. H. G.
fjekk sjer hana þegar og las hana hvað eftir annað. Bók þessi
hafði mikil áhrif á H. G. og kom honum betur inn í þjóð-
fjelagsfræðileg efni en nokkur önnur bók, er hann las fyr
eða síðar. Samt fjekk hann ekki úrlausn á spurningunni
miklu við þennan lestur.
Þeg'ar H. G. var um þrítugt fjekk hann á mjög óvæntan
og einkennilegan hátt svarið, sem hann hafði verið að leita
að í 12 ár.
Henry George þótti mjög gaman að ríða og reið dag-
lega út, þegar hami var orðinn ritstjóri. Einusinni þegar
hann var á útreið, fór hann af baki á hæð nokkarri þar
sem útsýn var góð, til að hvíla hestinn. Hitti hann, þar
ökumann nokkurn, og fóru þeir að ræða saman um daginn
og veginn. Samræðan varð þó slitrótt, og til að segja eitt-
hvað kastaðí H. G. fram þeirri spurningu, hve mikils virði
jarðeignirnar væru, sem Iægju þar í kringum þá. Ökumað-
urinn svaraði: „Þarna fyrir handan er maður, sem vill
selja ekruna fyrir 1000 dollara." Á sama augabragði skildi