Eiðakveðja - 01.09.1921, Síða 29

25
skaparnafnið fól það í sjer, að ekki mætti vita neinn blett
á mannorði sínu. Vjer finnum ofurþungann í orðum Hösk-
ulds Þorgeirssonar: „Þrýtur nú föður vom drengskapinn".
Ingimundur gamli, Þorkell Geitisson, Ingjaldur í Hergilsey
og margir fleiri íslendingar á söguöldinni hafa getið sjer
ævarandi orðstír fyrir drengskap sinn.
Það er þáttur einn, sem mig langaði til þess að minnast
á ofurlítið, þátturinn af Þorsteini stangarhögg. Þorsteinn
var austfirskur, afarmenni að karlmensku og allri atgerfi.
Hann átti í deilum við Víga-Bjarna á Hofi og drap fyrir
honum þriá menn. Bjarni ljet sjer fátt um finnast, en þó
kom svo, að hann stóðst ekki eggjan konu sinnar. Hann
fór þá og skoraði Þorstein til einvígis. Þorsteinn var svo
mikill drengur, að hann vildi ekki bera af Bjarna. Fyrst
bauð hann marga kosti fyrir sig, en er það tjáði ekki tók
hann það ráð, sem fátítt var í fornöld, að hann sagði sig
mundu skorta karlmensku til að berjast við hann. Þegar
ekki tjáði undan að beiðast, gekk hann til einvígis, en hafði
sig lítt frammi. Oft átti hann vald á lífi Bjarna og var sverð
hans tekið að sljóvast og skjöldur að höggvast. Þá sótti
Þorsteinn sverð og skjöld og fjekk honum. Síðan börðust
þeir þar til báðir voru orðnir hlííarleusir. Átti þá Bjarni
að höggva, en hann sliðraði sverð sitt og mælti: „Það mun
ilt verk að kaupa glæp við miklu kappi“. Þau orð sýna, að
Bjarni hefir kunnað að meta drengskaparbragð Þorsteins.
En oss er það eitt ekki nóg, að virða fyrir oss dreng-
skap forfeðra vorra. Hvötin sem rís við það í brjóstum
vorum verður einnig að leiða til framkvæmda. Enginn má
þiggja svo til lengdar, að hann gefi ekki siálfur. „Bautastein-
ar standat brautu nær, nema reisi niður nið“.
Drengskaparstofninn er til enn með þjóð vorri, en hann
á eftir að bera allaufgaðar greinar, og fegurri jafnvel en
áður, svo framarlega sem kærleikssól kristindómsins nær
að skína á hann. Allar visnar greinar verður að sníða af.
Vjer eigum að taka íslensku björkina okkur til fyrirmynd-