Morgunblaðið - 18.03.2019, Blaðsíða 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 18. MARS 2019
Söngleikurinn Matthildur frumsýndur á
Hópferð Systurnar Margrét og Álfrún Örnólfsdætur mættu með kátan
barnahóp: Kolbrún Helga Friðriksdóttir, Júlía Stefánsdóttir, Margrét Frið-
riksdóttir, Snæbjörn Oddsson og Þorsteinn Stefánsson.
Leikhúsfólk Fólk á öllum aldri mætti á frumsýningu. Vigdís Finnbogadóttir,
Kristín Eysteinsdóttir, Ástríður Magnúsdóttir og Sveinn Einarsson.
Morgunblaðið/Eggert
Verið velkomin í verslun okkar
Opið virka daga kl. 8:30–17:00
Síðumúli 16 I 108 Reykjavík I Sími 580 3900 I fastus.is
fastus.is
ELECTROLUX
ÞVOTTADAGAR
Frá18. mars - 18. apríl verður
25% afsláttur af öllum Electrolux
iðnaðarþvottavélum, þurrkurum
og strauvélum
Ryksuga fylgir með öllum
pöntunum sem gerðar eru
á iðnaðarþvottavélum,
þurrkurum og strauvélum frá
18. mars til 18. apríl.
Ryksugan er „tvær í einni“
frá Electrolux
KAUP-
AUKI!
stöð í því hvernig Björk og Einar
Örn Benediktsson voru látin sitja í
risastórum stólum, með fæturna
dinglandi niður. Var þess gætt að
spyrjandinn og gestirnir voru aldrei
í sama skotinu svo að fyrir áhorf-
endur heima í stofu kom þetta út
eins og Sykurmolarnir væru pínulitl-
ar manneskjur. Strax í kjölfarið
barst umboðsmanni þeirra símtal frá
manni sem vildi endilega vita hvar
honum hefði tekist að finna þetta
músíkalska smáfólk.“
Bæði til gagns og ógagns
Smám saman efldist íslenska indí-
tónlistarsenan, og fleiri listamenn
byggðu ofan á þann grunn sem Syk-
urmolarnir höfðu lagt, s.s. Björk,
Sigur Rós, Múm og kannski núna
síðast Of Monsters and Men. Segir
Þorbjörg að hugtakið „krútt“ hafi
verið notað til að lýsa þessum hópi,
og birtist orðið „krúttkynslóðin“
fyrst í grein í Mannlífi 2002. Að sögn
Þorbjargar gátu margir nýtt ís-
lensku staðalmyndina sjálfum sér til
framdráttar. „Þessi náttúruvæna og
sakleysislega ímynd virkaði afskap-
lega vel, og hjálpaði íslensku tónlist-
arfólki eflaust að skera sig úr hópn-
um á alþjóðavettvangi – standa upp
úr þvögunni. En staðalmyndin gat
líka orðið yfirgnæfandi og sumir
sem upplifðu íslenska stimpilinn sem
smættandi; vildu ekki vera þekktir
sem íslenskir tónlistarmenn, heldur
einfaldlega vera í tónlistinni á sínum
eigin forsendum og láta listsköpun-
ina tala sínu máli.“
Gat þetta fólk rekist á hindranir,
enda tengdu erlendir umboðsmenn
og útgáfufyrirtæki íslenska tónlist
við tiltekna ímynd og hljóðheim –
þeir voru á höttunum eftir næstu
Björk og næstu Sigur Rós.
Finna má fjölmörg sambærileg
dæmi erlendis frá, þar sem tiltekin
menningarstefna varð svo ríkjandi
að fór að gera þeim óleik sem stund-
uðu listsköpun úr annarri átt. „Má
nefna grunge-senuna í Seattle, og
„Seattle-sándið“ sem var lengi svo
sterkt að annað sem var í gangi í
borginni fékk sáralitla athygli. Sama
með „Dunedin-sándið“ frá Nýja-
Sjálandi sem hreinlega tók yfir alla
umræðu erlendis um hvað nýsjá-
Þegar staðalmyndin varð
 Velgengni indí-hljómsveita mótaði sýn umheimsins á ís-
lenska tónlist  Hugmyndin um frumlega, krúttlega íslenska
náttúrubarnið hjálpaði mörgum en varð öðrum fjötur um fót
Morgunblaðið/Arnaldur
Innlifun Jónsi í Sigur Rós mundar fiðlubogann á tónleikum í Laugardals-
höll, um það leyti sem áhrif íslenskrar indí-tónlistar voru að ná hámarki.
Áhrif Serkennilegir Íslendingar í miklum tengslum við náttúruna birtust
líka á hvíta tjaldinu, s.s. í Nóa Albínóa. Tómas Lemarquis í titilhlutverkinu.
VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Á ákveðnum tímapunkti virðist sú
ímynd hafa orðið til af íslensku tón-
listarfólki að það sé hálfgerðar
furðuverur; nokkurs konar krútt-
legir álfar sem spretta upp úr hraun-
inu og goshver-
unum, til að spila
og syngja tónlist
sem er eins og úr
öðrum heimi. Í
doktorsritgerðs
sinni hefur Þor-
björg Daphne
Hall rakið þróun
ímyndar íslensku
tónlistarsen-
unnar og lýsir því
m.a. hvernig
þessi staðalmynd, meðan hún var
allsráðandi, gat verkað hamlandi á
þá sem voru að skapa list af allt öðr-
um toga.
Þorbjörg, sem ver ritgerðina í
júní, er lektor í tónlistarfræðum við
tónlistardeild Listaháskóla Íslands
og kviknaði hjá henni áhugi á að
komast til botns í því hvað veldur að
bæði erlendir tónlistarblaðamenn og
fræðimenn hafa, í gegnum tíðina,
verið gjarnir á að benda á tengingu
milli íslenskrar tónlistar annars veg-
ar, og íslenskrar náttúru og lands-
lags hins vegar.
Hún rakti slóðina alla leið að
myndbandi Sykurmolanna fyrir lag-
ið „Birthday“ árið 1988. „Lagið kom
Sykurmolunum á kortið hjá tónlist-
arpressunni en í myndbandinu
þeirra nota þau það sem kalla mætti
í dag hálfgerðar klisjur; fossa, svarta
sanda, hveri og jökla, í bland við
húmor. Staðalmyndin um þau sem
furðufugla fer að mótast og kom t.d.
fram í viðtali hjá breskri sjónvarps-
Þorbjörg
Daphne Hall