Morgunblaðið - 21.03.2019, Blaðsíða 34

34 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. MARS 2019
af nýsjálenskri vefverslun. Hann
ferðaðist um fjallahéruð í Pakistan
í október síðastliðnum og fór síðan í
aðra ferð til austanverðrar Evrópu
þar sem hann skoðaði fleiri vígvelli,
m.a. Shipka-skarð í Búlgaríu þar
sem um 7.500 Búlgarar og Rússar
vörðust árás nær 40.000 tyrk-
neskra hermanna árið 1877.
Ástralski þjóðernissinninn sneri
aftur til Nýja-Sjálands skömmu
fyrir hryðjuverkin og byrjaði að
tísta á Twitter þremur dögum áður
en hann framdi ódæðisverkin.
Hann tísti alls 64 sinnum, oftast
með því að deila myndskeiðum eða
birta tengla við greinar þjóðernis-
sinna um íslam og innflytjendur.
Hann birti m.a. 74 síðna „stefnu-
yfirlýsingu“ þar sem hann lýsti
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
28 ára ástralskur þjóðernisöfga-
maður, sem skaut 50 manns til
bana í moskum í borginni Christ-
church á Nýja-Sjálandi, var heltek-
inn af baráttu kristinna manna og
múslíma fyrr á öldum og honum
var umhugað um að vekja aðdáun
annarra þjóðernissinna á sam-
félagsmiðlum. The Wall Street
Journal hefur þetta eftir rann-
sóknarmönnum sem segja að ástr-
alski hryðjuverkamaðurinn hafi á
síðustu árum ferðast til Suðaustur-
Evrópu til að skoða sögufræga
staði þar sem kristnar þjóðir börð-
ust gegn Tyrkjaveldi, áður en hann
hóf undirbúning ódæðisverkanna á
Nýja-Sjálandi.
Hryðjuverkamaðurinn ólst upp í
Grafton, um 18.000 manna bæ í
fylkinu Nýja Suður-Wales í Ástr-
alíu. Langflestir bæjarbúanna eru
hvítir, afkomendur Evrópumanna
sem settust að í landinu. Um 30%
íbúanna eru yfir sextugu og at-
vinnulífinu í bænum hefur hnignað
vegna þess að atvinnurekendur
hafa smám saman flutt fyrirtæki
sín til stærri bæja eða borga við
ströndina. Mikið atvinnuleysi er því
meðal ungra íbúa bæjarins og
hnignunin hefur leitt til vandamála
á borð við fíkniefnaneyslu og sjálfs-
víg, að sögn bæjarstjóra Grafton.
Skoðaði sögufræga vígvelli
Eftir að hryðjuverkamaðurinn
lauk námi í miðskóla starfaði hann
við þjálfun í íþróttahúsi í bænum í
nokkra mánuði þar til faðir hans
lést úr krabbameini árið 2010.
Seinna lýsti hann Grafton sem
„smáskítlegum bæ“ á samfélags-
miðlum og óskaði eftir ráðlegg-
ingum um hvernig hann ætti að
ávaxta arfinn eftir föður sinn. Hann
kvaðst hafa hug á að ganga í herinn
eða stofna vefsíðu fyrir fylgdar-
þjónustu og vændi. „Ég mun alltaf
velja það starf sem gerir mér kleift
að þéna eins mikið og mögulegt er
á sem skemmstum tíma,“ sagði
hann í einni af færslum sínum á
samfélagsmiðlunum á þessum tíma.
Ekki er vitað hvenær hann fékk
áhuga á átökum kristinna þjóða og
múslíma fyrr á öldum. Hann fór til
Grikklands og Tyrklands árið 2016
og vikuna eftir jólin það ár fór hann
til Serbíu, þar sem hann skoðaði
staði þar sem kristnir Serbar börð-
ust gegn Tyrkjaveldi. Þaðan fór
hann til Svartfjallalands, þar sem
hann skoðaði m.a. klaustur sem
varð fyrir árás hers Tyrkjaveldis á
sjöunda áratug nítjándu aldar.
Hann fór síðan til Nýja-Sjálands
árið 2017 og leigði íbúð í Dunedin,
næststærstu borg Suðureyjar, þar
sem hann undirbjó hryðjuverkin í
Christchurch. Hann gekk þar í
skotfélag og keypti byssur á netinu
hatri sínu á múslímum og undir-
búningi árásanna. Yfirlýsingin var
undir yfirskriftinni „umskiptingin
mikla“, með skírskotun til sam-
nefndrar samsæriskenningar sem
kom fyrst fram í Frakklandi. Hún
gengur út á að verið sé að skipta út
hvíta manninum í Evrópu fyrir inn-
flytjendur sem fjölgi sér hraðar og
séu að leggja heimalönd evrópskra
þjóða undir sig.
Eftirlitið hert
Hryðjuverkamaðurinn er talinn
hafa verið einn að verki og ekki er
vitað til þess að hann tengist hreyf-
ingum þjóðernissinna í Evrópu eða
Ástralíu. Rannsóknin á ódæðis-
verkunum beinist meðal annars að
því hvort hann hafi verið í sam-
bandi við slíkar hreyfingar með því
að nota annað nafn eða dulkóðuð
skilaboð.
Leyniþjónustustofnanir í Evrópu
hafa aukið eftirlit sitt með hreyf-
ingum þjóðernissinna á síðustu ár-
um. Öryggisstofnanir í löndum á
borð við Bretland, Frakkland, Ítal-
íu og Þýskaland hafa ítrekað varað
við hættunni sem stafar af þjóð-
ernishreyfingunum vegna þess að
hatursglæpum þeirra hefur fjölgað
mjög á síðustu árum. Til að mynda
hefur leyniþjónusta Þýskalands
ákveðið að fjölga þeim starfs-
mönnum sínum sem sinna eftirliti
með þjóðernissinnum um 50% í ár.
Nokkrar nasistahreyfingar hafa
verið leystar upp í Þýskalandi á
síðustu árum.
Heltekinn af baráttu gegn íslam
 Ástralski hryðjuverkamaðurinn hafði lagst í ferðalög til að skoða vígvelli í baráttu kristinna þjóða
gegn Tyrkjaveldi áður en hann framdi ódæðisverkin á Nýja-Sjálandi  Hatast við innflytjendur
AFP
Fórnarlambanna minnst Margir hafa lagt blóm við moskurnar tvær í Christchurch til minningar um þá sem biðu
bana í skotárás ástralsks þjóðernisöfgamanns á föstudaginn var. Fólk á öllum aldri lét lífið, þ. á m. þriggja ára barn.
Hryðjuverkamaðurinn
verði nafnlaus
» Jacinda Ardern, forsætis-
ráðherra Nýja-Sjálands, hefur
hvatt þjóðir heims til að taka
höndum saman í baráttu gegn
því að öfgamenn geti notað
samfélagsmiðla til að breiða út
hatursáróður og hvetja til of-
beldis.
» Ardern hvatti fólk til að
nefna aldrei nafn hryðjuverka-
mannsins í Christchurch til að
koma í veg fyrir að hann öðl-
aðist þá frægð sem hann þráði.
„Hann er hryðjuverkamaður.
Hann er glæpamaður. Hann er
öfgamaður. En hann verður
alltaf nafnlaus þegar ég tala.“
Gegn hatri Jacinda Ardern.
Rannsókn á erfðaefnum sem fund-
ust á sjali eins af fórnarlömbum
Jacks the Ripper, eða Kobba kvið-
ristu, benda til þess að Aaron
Kosminski, 23 ára pólskur hár-
greiðslumaður, hafi framið morðin,
að sögn vísindamanna í grein í
Journal of Forensic Sciences. Þeir
komust að þessari niðurstöðu eftir
að hafa borið erfðaefnin saman við
sýni úr afkomendum Kosminskis.
Aðrir vísindamenn telja þó að
niðurstaðan sé ekki óyggjandi.
Kosminski var á meðal þeirra sem
lágu undir grun þegar morðin voru
framin í London upp úr 1880.
DNA-RANNSÓKN Á GÖMLU SAKAMÁLI Í LONDON
Kobbi kviðrista loksins fundinn?
Rafgeymaþjónusta
Opið mánudaga til fimmtudaga kl. 7.45-17.00, föstudaga kl. 7.45-16.00
Flatahrauni 7 | 220 Hafnarfirði | Sími 565 1090 | www.bjb.is
SAMEINUÐ GÆÐI
Þýsk gæði
Opnunartilboð í fullum gangi
Allt að 30% afsláttur af
völdum vörum í verslun okkar
á Óseyrarbraut 28
Komdu við og gerðu góð kaup