Morgunblaðið - 01.04.2019, Blaðsíða 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 1. APRÍL 2019
Rauðagerði 25 · 108 Reykjavík · Sími 440 1800 · kaelitaekni.is
Okkar þekking nýtist þéri i
Orkusparnaður
með Nergeco
hraðopnandi
iðnaðarhurðum
Nergeco
• Opnast hratt & örugglega
• Eru orkusparandi
• Þola mikið vindálag
• Eru öruggar & áreiðanlegar
• Henta við allar aðstæður
• 17 ára reynsla við íslen-
skar aðstæður & yfir 150
hurðir á Íslandi
Með hraðri opnun & lokun sem & mikilli einangrun
má minnka varmaskipti þar sem loftskipti verða minni
Intelligent curtain sem
veitir aukið öryggi
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Helstu áskoranir semmannkynið stendurframmi fyrir varða mat-vælaframleiðslu og um-
hverfismál. Hlýnun andrúmsloftsins
er hvarvetna mál málanna. Þar er
nauðsyn að snúa þróuninni við í
krafti þekkingar og þar er stofnunin
sem ég veiti forstöðu í lykilstöðu,“
segir Ragnheiður Inga Þórarins-
dóttir sem um síðastliðin áramót tók
við embætti rektors Landbún-
aðarháskóla Íslands. „Íslenskur
landbúnaður á undir högg að sækja,
sérlega sauðfjárrækt og garðyrkja.
Því er þörf á að efla vísinda- og þró-
unarstarf til að styðja við þessar
greinar og efla þróun og landbún-
aðinn almennt. Okkur bíða ögrandi
verkefni.“
Landbúnaðarháskóli Íslands
stendur á gömlum merg. Segja má
að undirstaðan sé Bændaskólinn á
Hvanneyri í Borgarfirði, sem stofn-
aður var árið 1889. Það var svo 2005
sem Landbúnaðarháskólinn á
Hvanneyri, eins og stofnunin hét þá,
Rannsóknastofnun landbúnaðarins á
Keldnaholti í Reykjavík og Garð-
yrkjuskóli ríkisins að Reykjum í Ölf-
usi voru sameinuð. Með því stóð – og
stendur enn – til að efla rannsóknir
og nýta betur aðstöðu og mannafla
þessara þriggja eininga.
Ísland spennandi
staður til rannsókna
„Sameiningin varð ekki þrauta-
laus og efnahagshrunið hafði mikil
áhrif á starfið. Í upphafi starfs sam-
einaðrar stofnunar voru starfsmenn
um 160 talsins en eru í dag um 90.
Niðurskurður varð mikill og kennsl-
an hafði forgang. Rannsóknir á bú-
vísindasviði hafa liðið sérlega vegna
þessa. Nú reynum við hins vegar að
snúa þessari þróun við. Efla þarf
innviði á sviði jarðræktar, búfjár-
rækt, fóðurfræði og bútækni, bæði
með betri aðbúnaði og fleiri starfs-
mönnum,“ segir Ragnheiður og
heldur áfram:
„Þá þarf einnig að efla aðbúnað
í garðyrkjunni, stofna þar alþjóðleg
rannsóknar- og nýsköpunarverkefni
og styðja við tækniþróun í greininni.
Þegar kemur að umhverfisvísindum
almennt þykja norðurslóðir eins og
Ísland spennandi vettvangur til
rannsókna; hreint land og mat-
vælaframleiðsla, mikið undirlendi og
jarðhiti sem skapar góð skilyrði til
ræktunar. Í því felast tækifæri.“
Til sóknar á komandi misserum
segir Ragnheiður skólann hafa mörg
tækifæri svo sem með samstarfi við
alþjóðlegar stofnanir. Evrópusam-
bandið sé nú að auka fjárveitingar til
samkeppnissjóða á þeim sviðum þar
sem LBHÍ starfar og þá sé kjörið
fyrir skólann og vísindafólk hans að
blanda sér í leikinn. Í dag fái skólinn
á ári hverju nokkuð á annað hundrað
milljónir króna í sértekjur í gegnum
rannsóknarsjóði, til viðbótar við að
ríkisframlagið til skólans á ári
hverju eru um 900 milljónir króna.
Sameining við
erfiðar aðstæður
Meginstarfsemi LBHÍ er í dag
á þremur stöðum, það er þar sem
stofnanirnar sem mynda skólann í
núverandi mynd. Búfræðin og vís-
indin eru aðallega á Hvanneyri, sem
og meginhluti stjórnsýslunnar,
skipulagsfræði ogskrifstofa endur-
menntunar. Ýmis rannsókn-
arstarfsemi er á Keldnaholti og
garðyrkjan fyrir austan fjall.
Ragnheiður segir að vissulega
megi efla samstarfið milli eininga á
þessum stöðum. Landfræðilegar
fjarlægðir hamli því ekki, frekar sú
sögulega staðreynd að sameining
stofnana, sem hver hafði sína menn-
ingu og hefðir, kom til við erfiðar að-
stæður.
„Ég tel að nú sé þetta þó að
smella saman. Starfsmenn og aðrir
eru farnir að líta á okkur sem eina
heild óháð staðsetningum,“ segir
Ragnheiður um skólastarfið sem er í
raun tvískipt: annars vegar starfs-
menntadeild og svo háskóladeild.
Fjölbreytt nám og
500 nemendur
Í búfræðinni – almennu námi
fyrir þá sem til dæmis stefna á bú-
skap í sveit og er kennd á Hvanneyri
– eru í dag um 70 nemendur og kom-
ast færri að en vilja. Háskóladeildin
er einnig í Borgarfirðinum, og eru
um 60 nemendur í nemendur skráðir
í búvísindanám til BS-gráðu. Einnig
er góð aðsókn í nám í umhverf-
isskipulagi, náttúru- og umhverf-
isfræðum og skógfræði. Einnig er
þar í boði meistaranám í þessum
sömu greinum og doktorsnemarnir
eru fjórir og fer fjölgandi. Grænu
greinarnar eru svo kenndar á
Reykjum og talsverð aðsókn er í það
nám. Þá er endur- og símenntun stór
þáttur í starfi skólans, svo sem á
sviði hestmennsku sem á annað
hundrað manns stunda. Sam-
anlagður fjöldi nemenda er því um
500 manns.
Hvar býrðu í hjartanu?
„Landbúnaðarháskólinn þarf að
koma til móts við samfélagið á ýms-
an máta með fjölþættri starfsemi.
Sumir hafa brennandi áhuga fyrir
því að fylgjast með nýjungum og eru
í hjarta sínu frumkvöðlar meðan
aðrir vilja helst engar breytingar
sjá,“ segir Ragnheiður Inga og að
lokum:
„Við ráðum þó auðvitað ekki við
umhverfið; breytingar eru jafnan
óumflýjanlegar og gerast æ hraðar.
Þeir sem hafa sveigjanleika kunna
að grípa tækifærin og hafa gleðina
með sér standa alltaf betur en þeir
sem telja að þeir geti horfið aftur til
fortíðar. Nú er auðvelt að verða sér
úti um upplýsingar á netinu og fjar-
kennsla verður sífellt betri. Mestu
máli skiptir því hvar þú býrð í hjarta
þínu, því þannig getur þú látið
draumana rætast og gripið tækifær-
in sem bjóðast.“
Nýsköpun efli
landbúnaðinn
Okkur bíða ögrandi verkefni, segir dr. Ragnheiður
Inga Þórarinsdóttir nýr rektor Landbúnaðarháskóla
Íslands. Við skólann eru um 500 nemendur í fjöl-
breyttum greinum sem byggja á nýtingu landsins.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Rektor Við ráðum þó ekki við umhverfið; breytingar eru óumflýjanlegar og gerast æ hraðar. Þeir sem hafa sveigj-
anleika kunna að grípa tækifærin, segir Ragnheiður Inga í viðtalinu um háskólastarfið og verkefnin sem þar bíða.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Sprettur Margir stunda nám í reið- og hestamennsku við Landbúnaðarhá-
skólann sem er stundum kynntur sem menntastofun lífs og lands.
Ragnheiður Inga Þórarinsdóttir
er fædd 1968, efnaverkfræð-
ingur að mennt og er doktor frá
danska tækniháskólanum. Hún
hefur á ferlinum sinnt verk-
efnum á sviði lífefna- og nær-
ingarfræði, efnisfræði og tær-
ingar málma, garðyrkju,
fiskeldis og jarðhita svo eitt-
hvað sé nefnt. Einnig sinnt
kennslu og verið gestadósent
og -prófessor við umhverfis- og
byggingarverkfræðideild Há-
skóla Íslands. Þá starfaði Ragn-
heiður í nokkur ár við Orku-
stofnun sem deildarstjóri,
aðstoðarorkumálastjóri og sem
orkumálastjóri um hríð.
„Á undanförnum árum hef ég
rekið sprotafyrirtæki með
áherslu á nýtingu jarðvarma til
matvælaframleiðslu og unnið
að nýsköpun. Þar hef ég aflað
mér þekkingar og reynslu sem
ég vona að nýtist til uppbygg-
ingar Landbúnaðarháskóla Ís-
lands,“ segir Ragnheiður.
Þekkingin
og reynslan
FJÖLBREYTTUR FERILL
DEILT Á KJÖTINNFLUTNING
Sjálfbærni og
hreinleiki
Skv. lagafrumvarpi sem land-
búnaðarráðherra hefur lagt
fram verður innflutningur á
fersku kjöti, hráum eggjum og
fleiru slíku heimilaður innan tíð-
ar. Málið er þó afar umdeilt.
„Íslenskar afurðir eru hreinar
og þeir sem gagnrýna heim-
ilaðan innflutning hafa efalítið
margt til síns máls,“ segir
Ragnheiður Inga. „Ég tel nauð-
synlegt að kryfja tölfræði um
ónæmisvaldandi sýkla til mergj-
ar og rannsaka hvaða áhrif þeir
hafi á fólk. Þar hafa há-
skólastofnanir og fleiri mik-
ilvægu hlutverki að gegna; eins
og nú þegar verið er að móta
matvælastefnu fyrir Ísland þar
sem sjálfbærni og hreinleiki
verða lykilatriði.“
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Suðurland Fjárfjöldi í réttunum.