Dagblaðið Vísir - DV - 21.06.2019, Qupperneq 12

12 21. júní 2019FRÉTTIR
að vera. Hún vill hafa allt í röð og
reglu í sínu lífi í dag. Hún vill ekki
rugga bátnum, af ótta við að stíga
ofan á vitlausar tær sem gæti kom-
ið af stað álíka atburðarrás og hún
gekk í gegnum fyrir áratug.
„Ég fæ oft að heyra að ég sé
skeptísk,“ segir Bogga og brosir.
„Ég hef óskaplega lítinn áhuga á
að kynnast nýju fólki. Mér finnst
það erfitt. Ég vil í raun ekki að neitt
ruggi bátnum sem ég er á í dag
því þetta er algjör draumabátur.
Svo eru það allar þessar tengingar
í daglega lífinu sem geta kom-
ið mér úr jafnvægi. Það versta
við áfallastreituröskun er að það
er aldrei eitthvað eitt sem kem-
ur út frá einstaka atburði eða hlut
sem kemur mér úr jafnvægi. Ef
ég til dæmis sé eitthvað varðandi
Bandaríkin þá sé ég Kentucky og
þá sé ég Wedgewood Court og þá
sé ég dómsmálið. Kvíðaköstin hafa
meiri áhrif á líkamann en hug-
ann. Ég er algjörlega skýr í koll-
inum á meðan á kastinu stendur
en kroppurinn iðar allur og skelf-
ur. En þetta er normið mitt í dag
og mér gengur sjúklega vel að
takast á við þetta. Það er búið að
taka gríðarlega mikið á að læra
á ástandið og hvað það þýðir og
hvernig þetta virkar,“ segir Bogga
og bætir við að hún hafi tekið
margt jákvætt úr þessari reynslu,
þó ótrúlegt megi virðast.
„Ég hugsa ennþá mikið um
þetta, en ekkert endilega á nei-
kvæðan hátt. Ég held að þetta
sé flottur skóli. Ef við skoðum til
dæmis heimili mitt núna að þá
hendi ég engu. Þegar maður er
búinn að missa allt þá tekur mað-
ur ástfóstri við allt. Heimili mitt er
algjörlega heilagt. Ég hleypi ekki
hverjum sem er hérna inn.“
„Það var ólíklegasta fólk sem
hvarf“
Eins og áður segir var mikið fjall-
að um mál Boggu í fjölmiðlum,
bæði á Íslandi og í Bandaríkj-
unum. Margir vinir og ættingj-
ar Boggu lögðu mikið á sig til að
hjálpa henni á meðan aðrir létu
sig hverfa. Maður veit hverjir vin-
ir manns eru þegar að áfall dynur
yfir, eins og margir þekkja.
„Vinir hurfu. Ég spáði mikið í
því og það gerði mig hrygga. Mað-
ur þarf að hafa haldreipi þegar
maður lendir í svona og það skipt-
ir máli að þú getir haldið í það. Það
gerir svona lagað svo mikið erf-
iðara þegar þú telur fyrir víst að
það sé stoð þarna fyrir þig, þú ferð
og teygir þig í hana og hún gufar
upp. Það var ólíklegasta fólk sem
hvarf og ólíklegasta fólk sem kom
í staðinn. Þeim sem hurfu á þess-
um tíma hefur ekki verið boðið til
baka. Það er meðvituð ákvörðun
og ég er mjög sátt við hana í dag.
Tími okkar allra er ótrúlega dýr-
mætur og það er dýrmætt að lenda
í svona og sjá í hverja og hvað tíma
manns er best eytt. Ég er fegin
þessari reynslu fyrir þá þekkingu.
Ég kynntist fleira fólki og margir
voru jafngóðir og hinir sem hurfu,
og flestir betri,“ segir Bogga.
Morðhótanir frá Íslandi og
Bandaríkjunum
Þar sem mál hennar var svo áber-
andi á síðum blaðanna og á öld-
um ljósvakans lenti hún einnig í
illu umtali.
„Fyrst um sinn fór það í
taugarnar á mér að ókunnugt
fólk væri að skrifa ljóta hluti um
mig í athugasemdakerfunum. Og
ég ákvað að svara þessu fólki. En
síðan rann það upp fyrir mér að
ég var bara sögupersóna í þeirra
augum. Þau voru ekki raunveru-
lega að tala um mig, heldur sögu-
persónuna. Þegar ég gerði mér
grein fyrir því lét ég þetta sem vind
um eyru þjóta. Það sem særði mig
hins vegar var þegar að fólk sem
ég þekkti eða var skylt mér talaði
illa um mig. Mér fannst orð þeirra
fá byr undir báða vængi því þau
þekktu mig. Þessu fólki svaraði ég
í bókinni minni og það hefur allt
beðið mig innilega afsökunar á
hvernig það hagaði sér. Mér þykir
vænt um það,“ segir Bogga. Illt um-
tal hennar nánustu var ekki það
eina sem kom henni úr jafnvægi
á þessum tíma. „Ég fékk morðhót-
anir, bæði frá Bandaríkjunum og
Íslandi,“ segir Bogga grafalvarleg.
„Ein þeirra var frá manni sem ég
þekkti sem sagði mér að passa mig
og hafa augun í hnakkanum ef ég
væri á gangi ein einhvers staðar.
Það hræddi mig virkilega.“
Lögfræðingurinn sofnaði og
brotið stjórnkerfi
Þessi bók sem Bogga minnist á
er bókin Ég gefst aldrei upp, sem
Bogga skrifaði á meðan hún stóð í
málaferlunum og eftir að þeim var
lokið. Bókin er í raun ítarleg lýsing
á öllu því sem hún lenti í, auk þess
sem hún veitir innsýn í líf henn-
ar sem eiginkona hermanns og
hvernig hjónaband þeirra Colbys
fór versnandi eftir að hann sneri
aftur úr stríðinu í Írak. Bogga lítur
á bókina sem kennslutól fyrir aðra
í svipaðri stöðu og hún var í þá.
„Ég hef oft verið spurð: Hugs-
arðu einhvern tímann: Af hverju
þú? Ég hef alveg pælt í því. Ef það
er eitthvað planað í kosmósinu þá
meikar það alveg sens að ég hafi
gengið í gegnum þetta, því á end-
anum gat ég þetta. Mín saga og
þessi bók hefur gert góða hluti
fyrir þá sem hafa þurft á henni að
halda. Trúðu mér, ég hefði frekar
viljað skrifa bók um Denna dæma-
lausa, en mér líður eins og mér hafi
verið gefið það hlutverk að vera
tímabundinn kennari fyrir alla
aðra sem þurfa að ganga í gegn-
um mál líkt og mitt. Þetta er ekki
skemmtiefni, en alveg nauðsyn-
legt efni. Þetta er bók sem ég hefði
viljað getað lesið á sínum tíma til
að fá einhverja innsýn í hvað mað-
ur var að fara að takast á við í raun
og veru. Svo ég hefði geta verið
pínulítið undirbúin,“ segir Bogga.
Í fyrrnefndri bók er farið yfir
þá litlu hjálp sem Bogga fékk í ís-
lensku stjórnkerfi þegar hún leit-
aði sér upplýsinga, örvæntingar-
full í baráttu fyrir drengjunum
sínum tveimur. Þá segir hún að
ýmsir vankantar hafi verið á með-
ferð málsins á Íslandi og telur
að málaferlin hefðu getað tekið
mun styttri tíma ef rétt hefði ver-
ið haldið á spilunum. Hún gagn-
rýnir einnig lögfræðing sinn, sem
er afar þekktur á Íslandi og tíð-
ur gestur á síðum blaðanna sök-
um starfa og einkalífs, harkalega
í bókinni og sakar hann um van-
rækslu í starfi. Þannig lýsir hún
einum fundi með honum þar sem
hann sofnaði, hvernig hann hafði
verið í persónulegu stríði við verj-
anda Colbys og að hann hafi mætt
of seint í réttarsal. Hún lýsir einnig
sláandi atburðum sem gerðust
þegar lögfræðingurinn áfrýjaði
úrskurði Héraðsdóms Reykjavík-
ur um að Bogga ætti að snúa aft-
ur til Bandaríkjanna með drengina
innan sex vikna. Þegar Héraðs-
dómur staðfesti úrskurðinn brá
lögfræðingurinn á það ráð að til-
kynna Boggu það með sms-i:
„Hæstiréttur er búinn að stað-
festa niðurstöðuna, sorrí.“
Í kjölfarið reyndi Bogga í upp-
námi að hringja í lögfræðinginn
en hann svaraði ekki síma. Þetta,
sem og meðferð íslenskra dóms-
stóla á málinu, situr enn í Boggu.
„Mér finnst hafa verið tekið á
málinu af ofboðslegri vanþekk-
ingu hér á Íslandi. Ég upplifði að
ég væri sek um glæp sem ég þurfti
að afsanna. Það er ótrúlega erfitt
að finna sig í þeim sporum þegar
maður hefur aldrei verið uppi á
móti neinu í réttarkerfinu og ávallt
hagað sínu lífi á einfaldan, heim-
ilislegan hátt. Þegar maður er ekki
vanur að þurfa að kljást við neinar
skuggahliðar eða grá svæði,“ segir
Bogga. Eitt, sem var mikið deilu-
mál, var farbann sem Colby fékk
samþykkt á Boggu og drengina
fyrir dómstólum í Bandaríkjunum,
en það tók gildi daginn eftir að þau
lentu á Íslandi. Annað deilumál
var umboðið sem Bogga hafði frá
barnsföður sínum til að taka allar
ákvarðanir er varðaði þeirra hagi
í hans fjarveru, svokallað Gener-
al Power of Attorney. Þetta umboð
hafði Bogga allt þeirra samband,
enda Colby mikið í burtu vegna
herskyldu og því þurfti hún oft að
beita því.
„Íslenskir dómstólar vissu ekki
hvað þeir voru með í höndunum
þegar kom að pappírunum, sem
komu að utan, hvort sem það var
farbann eða General Power of Att-
orney. Það var bara álitamál dóm-
ara hvað pappírarnir þýddu. Og
hann rangtúlkaði þá, sem er svo
sorglegt því það hafði svo afdrifa-
ríkar afleiðingar. Það er leikur einn
að lesa sér til um hvað Gener-
al Power of Attorney þýðir í Ame-
ríku. Það þýðir allt. Ég hefði geta
tekið þetta skjal og skráð Colby í
herinn næstu fjörutíu árin þess
vegna. Nú, tíu árum seinna, hélt ég
að Colby þætti það í lagi að ég færi
til Íslands með strákana? Nei. Það
í sjálfu sér hefði geta ógilt General
Power of Attorney því ég vissi hver
hans vilji var. Það er alveg stað-
reynd. Aftur á móti lendir maður
undantekningarlaust í því í lífinu
að maður þarf að taka ákvarðan-
ir sem eru ekki alveg samkvæmt
bókinni. Það er bara þannig. Ég
myndi aldrei gera neitt öðruvísi.
Ég myndi gera þetta nákvæmlega
svona upp á nýtt,“ segir Bogga.
Fann styrk í Snæfríði
Henni finnst miður að í gegnum
þetta ferli hafi hún í raun misst trú
á íslenskt stjórn- og dómskerfi.
„Ég fékk lögfræðing og talaði
við ráðuneyti og trúði því sem var
sagt við mig. Ég á að trúa því. Ég á
að hafa rétt á því að leita mér upp-
lýsinga án þess að efast um allt.
Svo lærir maður að þetta fólk hef-
ur ekki alltaf rétt fyrir sér. Stund-
um veit þetta fólk ekki svarið, og
í staðinn fyrir að segja bara: Ég
veit það ekki, þá segir það nei,
eða kannski,“ bætir hún við. Svo
fór að Bogga fann loks einstakling
sem hún gat leitað til, Snæfríði
Baldvinsdóttur, sem lést árið 2013.
Hún stóð í áralangri forræðisdeilu
við ítalskan barnsföður sinn.
„Hún var gríðarlegur gagna-
banki fyrir mig og stuðningur. Mig
munaði um það. Það var í fyrsta
sinn sem einhver gat gefið mér
svigrúm til að anda og leitt mig,“
segir Bogga og brýnir fyrir fólki að
treysta ekki öllu sem yfirvöld segja
þegar svo mikið er í húfi. „Þú verð-
ur að treysta þér. Ef þér finnst eitt-
hvað gruggugt þá skalt þú tékka
á því betur, sama hvað hver seg-
ir. Það er ofboðslega margt sem
manni klæjar í að vilja breyta, eins
og ferli fyrir einstaklinga sem lenda
í svona málum. Maður hleypur
á milli ráðuneyta og enginn veit
neitt því þetta var svo sjaldgæft
mál. Hvern langar að vera að ryðja
braut þegar maður er að berjast
„Ein þeirra var frá manni sem ég þekkti sem
sagði mér að passa mig og hafa augun í
hnakkanum ef ég væri á gangi ein einhvers
staðar. Það hræddi mig virkilega“
MYND: EYÞÓR/DV