Dagblaðið Vísir - DV - 23.08.2019, Blaðsíða 27

PRESSAN 2723. ágúst 2019
Efasemdir Evrópubúa um bólusetningar stinga í augun
n Vantrú fólks og efasemdir um gagnsemi bólusetninga aukist - Minnsta trúin á bólusetningum er Frakklandi
Samfélagsmiðlar óspart
notaðir
Samfélagsmiðlar ná til margra
og þetta vita andstæðingar bólu-
setninga og notfæra þeir sér sam-
félagsmiðla óspart til að dreifa
áróðri sínum og skipta staðreyndir
og sannleikur ekki alltaf öllu máli.
Auðvelt er að dreifa villandi upp-
lýsingum á samfélagsmiðlum og
margir virðast taka við öllu sem
þar er sett fram sem heilögum
sannleika, enda er hinni hlið máls-
ins, þeirri vísindalegu, ekki komið
á framfæri um leið. Þá hefur verið
nefnt að vaxandi vantraust fólks í
garð yfirvalda og sérfræðinga eigi
sinn þátt í að fleiri efist um gagn-
semi bólusetningar.
Rannsóknin leiddi í ljós að í
heildina eru 8 af hverjum 10 þeirr-
ar skoðunar að bóluefni séu ör-
ugg. Það að fólk hafi vantrú á bólu-
setningu þýðir ekki endilega að
þeir láti ekki bólusetja börnin sín.
Um 92 prósent aðspurðra sögðu
að börn þeirra væru bólusett.
Minnsta trúin á bólusetning-
um er í Frakklandi, en þriðji hver
Frakki ber brigður á að bólu-
efni séu örugg og 19 prósent telja
að þau hafi ekki áhrif. Bent hefur
verið á að í raun og veru séu ekki
margir sem séu algjörlega á móti
bóluefnum en hinir sömu vilji
bara sjá fleiri vísindalegar sannan-
ir og fá fleiri útskýringar.
Fyrir tveimur árum voru sett
lög á Ítalíu sem kveða á um að
börn megi ekki sækja opinbera
leikskóla eða skóla ef þau hafa
ekki fengið bólusetningar gegn
10 tilgreindum sjúkdómum, þar á
meðal mislingum. Ef ekki er búið
að bólusetja börn þegar þau ná
sex ára aldri er hægt að sekta for-
eldra þeirra. Lögin voru sett í kjöl-
far mikillar fjölgunar mislingatil-
fella í landinu.
Í ársbyrjun 2018 tóku ný lög
gildi í Frakklandi en þau kveða
á um að áður en börn ná tveggja
ára aldri eigi þau að hafa fengið 11
bólusetningar en þær voru þrjár
áður. Þetta var einnig gert til að
draga úr fjölda mislingatilfella.
Ákveðin ógn við lýðheilsu um
allan heim
Eins og fram hefur komið í fjöl-
miðlum á undanförnum mánuð-
um hefur tilfellum mislingasmits
fjölgað mikið í Evrópu og hafa til-
fellin ekki verið fleiri í 20 ár. Aukn-
ar efasemdir um bólusetningar
eru nefndar sem ein af aðalá-
stæðunum fyrir þessari neikvæðu
þróun. Á síðasta ári voru tilfellin
þrefalt fleiri en árið á undan eða
rúmlega 82.000 skráð tilfelli og 72
létust. Þróunin hefur haldið áfram
það sem af er þessu ári og er fjöldi
smits nú orðinn álíka og allt árið
í fyrra. Sama þróun á sér stað í
Bandaríkjunum.
Á heimsvísu skráði WHO
136.000 andlát af völdum mislinga
á síðasta ári, þar af voru mörg
börn. Einna stærstu faraldrarnir
voru í Bandaríkjunum, Úkraínu og
á Filippseyjum.
Í fátækum ríkjum á borð við
Afganistan og Pakistan hefur það
hægt á tilraunum til að útrýma
lömunarveiki að ósannur orðróm-
ur er á kreiki um bóluefnin og
hafa margir neitað bólusetningum
vegna þess.
WHO hefur lýst því, sem stofn-
unin segir vera „bólusetningarhik“,
sem einni af tíu stærstu ógnunum
sem steðja að lýðheilsu fólks um
allan heim á þessu ári. Þetta ógni
þeim árangri og framförum sem
hafa náðst í baráttunni við sjúk-
dóma sem er hægt að bólusetja
gegn. WHO segir að bóluefni séu
ein hagkvæmasta leiðin til að forð-
ast sjúkdóma og komi í veg fyr-
ir 2 til 3 milljónir dauðsfalla á ári
hverju á heimsvísu. Hægt væri að
koma í veg fyrir dauða 15 milljóna
manna til viðbótar ef fleiri létu
bólusetja sig. Til að bólusetningar
geri sem allra mest gagn þurfa 90
til 95 prósent fólks að vera bólusett
en þá næst hjarðvernd og komið
er í veg fyrir faraldra. Þetta vernd-
ar einnig þá sem ekki eru bólusett-
ir en sumir geta ekki fengið bólu-
setningar, til dæmis vegna aldurs
eða veikburða ónæmiskerfis. n
Faraldur Á heimsvísu skráði WHO
136.000 andlát af völdum mislinga á
síðasta ári. Mynd: Getty Images
Minnsta trúin
Þriðji hver Frakki er því ósammála að
bóluefni séu örugg.
Mynd: Pixabay