Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.2019, Blaðsíða 50

50 24. maí 2019
Tímavélin Gamla auglýsinginVísir 29. nóvember 1914
Um þúsund árum síðar var Berg-
þórshvoll aftur orðið að ófriðar-
svæði. Bjó þá Eggert Haukdal,
bóndi og alþingismaður Sjálf-
stæðisflokksins, á jörðinni.
Í október árið 1990 greindi DV
frá því að sveitungar í Landeyj-
um hefðu fengið nafnlaust dreifi-
bréf sem sagt var vera frá Egg-
erti. „Svo sem kunnugt er barði
og hrakti séra Páll barn Guðrún-
ar fyrir nokkrum árum grátandi
frá sínum bæ og fyrirskipaði því
að koma þangað aldrei framar,“
var meðal þess sem stóð í bréf-
inu sem skapaði mikla úlfúð í
sveitinni.
Í bréfinu var hreppstjórinn,
Eiríkur Ágústsson, sakaður um
að hafa brotist inn í Njálsbúð
og sagt að hann hefði skuldað í
mötuneytisreikning grunnskól-
ans. Hafnaði Eiríkur því alfar-
ið. Aðrir hreppsnefndarmenn
og fleiri sveitungar fengu einnig
að finna fyrir því í bréfinu, sem
var 21 blaðsíða að lengd. Einn af
þeim, Haraldur Júlíusson, síðar
hreppstjóri, átti eftir að kæra Egg-
ert sjö árum síðar fyrir afglöp við
stjórn hreppsins. Gengu kærurn-
ar svo á víxl eins og húskarlavíg-
in forðum. „Ég á nú ekkert von á
því að menn fari að sækja að mér
með eldi og vopnum,“ sagði Egg-
ert í samtali við DV.
Páll þessi, sem nefndur var
í bréfinu, var séra Páll Pálsson,
sóknarprestur á Bergþórshvoli,
og var stirt á milli þeirra Egg-
erts. Árið 1984 kom til átaka á
sóknarnefndarfundi eftir mes-
su þegar Eggert kom til að kjósa.
Séra Páll hafði stytt messuna
til að reyna að snúa á Eggert en
hinn síðarnefndi sá við honum
og fékk sinn mann kosinn í
nefndina. Voru deilurnar í sókn-
inni svo harðvítugar að fimm
stuðningskonur séra Páls sögðu
sig úr kvenfélaginu í Landeyjum
því þær gátu ekki hugsað sér að
starfa með stuðningskonum Egg-
erts. Prestur kærði eitt sóknar-
barna sinna til ríkissaksóknara
fyrir að hafa ætla að keyra á sig.
Það sóknarbarn las upp kæruna
í Akureyrarkirkju.
Lengi var ófriðlegt í kringum
Eggert, sem lést árið 2016. Árið
2006 seldi hann bróðurdóttur
sinni og manni hennar jörðina
gegn því að hann fengi að búa þar
þar til yfir lyki. Sú sambúð gekk
hins vegar erfiðlega og kvörtuðu
kaupendurnir yfir stöðugu áreiti
Eggerts. Fór svo að Eggert var
borinn út með dómsúrskurði og
komið fyrir í séríbúð.
MANITOU MLT 625-75 H
Nett
fjölnotatæki
Pétur O. Nikulásson ehf. • Melabraut 23, Hafnarfjörður • Símar: 552 2650 / 552 0110 • pon@pon.is
6.800.000 kr. + VSK
Grannar munu berjast
Í
augum flestra er heimilið
athvarf. Staður þar sem fjöl-
skyldan á að geta verið í næði
og verið áhyggjulaus. Góðir
grannar eru lífsgæði, ekkert síðri
en hreint vatn eða góð ljósleiðara-
tenging. Ef eitthvað fer úrskeiðis í
samskiptum við nágrannana hefur
það mikil áhrif á alla fjölskylduna
og heimilið verður ekki sá sami
griðastaður og áður.
Nágrannaerjur hefjast oft út
af smávægilegum hlut, hlægileg-
um í stóra samhenginu. En vinda
gjarnan upp á sig og ef ekki er
gripið strax inn í geta þær farið
úr böndunum. Getur slíkt ástand
varað um margra ára skeið og upp
geta komið atvik sem utanaðkom-
andi sjá sem algera sturlun, en þeir
sem eru í orrahríðinni miðri upp-
lifa sem eðlilegt framhald og stig-
mögnun. Margsinnis hafa slík mál
endað fyrir dómstólum og stund-
um hefur ofbeldi fylgt.
Brennu-Njáls saga er frásögn af
þekktustu nágrannaerjum Ís-
landssögunnar og frægð sögunn-
ar nær langt út fyrir landsteinana.
Vitaskuld ber að taka sögunni
með fyrirvara, enda var hún rituð
hundruðum ára eftir þann tíma
sem hún á að hafa gerst.
Í sögunni er sagt frá vinunum
Njáli Þorgeirssyni á Bergþórs-
hvoli og Gunnari Hámundar-
syni á Hlíðarenda. En deilan var
á milli eiginkvenna þeirra, Berg-
þóru Skarphéðinsdóttur og Hall-
gerðar Höskuldsdóttur langbrók.
Suðurlandið er sögusviðið.
Deilan á milli kvennanna
byrjaði fyrir alvöru þegar Berg-
þóra skipaði Hallgerði að færa sig
úr sæti í veislu á Bergþórshvoli.
Vildi Bergþóra koma tengda-
dóttur sinni fyrir í betra sæti og
Hallgerður móðgaðist og varð
orðaskak á milli þeirra. Svo mik-
ið að Hallgerður sendi Kol, hús-
karl sinn, til að drepa Svart, hús-
karl Bergþóru.
Á þessum tíma var hefnd hin
eðlilega leið til þess að jafna
mál og varð hún að vera hæfi-
leg. Fæðardeilur var þetta kallað,
hamið ofbeldi. Hlíðarendafólk
þurfti að greiða bætur fyrir Svart
en engu að síður hefndi Berg-
þóra sín og sendi Atla, austfirsk-
an mann, til þess að drepa Kol.
Gengu svo vígin fram og til baka
á milli bæjanna og þeir Njáll og
Gunnar réðu ekki neitt við neitt.
Endaði þetta með dauða þeirra
allra nema Hallgerðar, sem bjó
í Laugarnesinu síðustu árin, og
brennu Bergþórshvols.
Húskarlavíg Bergþóru og Hallgerðar
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Eggert Haukdal borinn út„Ég á nú ekkert
von á því að
menn fari að sækja að
mér með eldi og vopnum
Brennu-Njáls saga Gunnar á Hlíðar-
enda og Hallgerður langbrók.
Eggert Haukdal Sjaldan
lognmolla hjá þingmanninum.
Umfjölun heldur áfram á síðu 52