Morgunblaðið - 15.08.2019, Blaðsíða 35

35
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. ÁGÚST 2019
Sá er þetta ritar er
þeirrar skoðunar að
núverandi ríkisstjórn
sé um flesta hluti vel
vinnandi og sterk rík-
isstjórn. Hvert sem
litið er og á flest
mæliker er upp-
gangur í þjóðfélaginu
og sé horft allt að
sjóndeildarhring
efnahagsmálanna er
gott veður í kortunum
svo langt sem séð verður. Ísland
er komið yfir hrunið mikla á flest-
um sviðum en sársauki þess harm-
leiks býr enn í hjörtum þjóð-
arinnar. Og því ber
stjórnmálamönnum að vinna með
öðrum hætti en nú er gert og
þeim ber að efla traust og trúnað
við fólkið í landinu og ekki síður
það að orð standi. Svik eru mjög
illa séð á orðum og gjörðum og al-
menningur er dómharður í garð
stjórnmálamanna og kröfuharður
einnig um drenglyndi. Það er galið
að gengið sé á gefin loforð og
stefnumarkandi álykt-
anir flokksfélaganna.
Svo kemur þriðji
orkupakkinn eins og
„uppvakningur“ sem
sendur er ríkis-
stjórninni og flokkum
hennar til höfuðs.
Enginn taldi að ógn
stafaði af honum því
leitað yrði undanþágu
þar sem æðstu stofn-
anir bæði Sjálfstæðis-
og Framsóknarflokks-
ins höfðu ályktað, að
menn töldu, gegn inn-
leiðingu hans og formenn flokk-
anna og margir þingmenn og ráð-
herrar flokkanna talað með þeim
hætti að innleiðing væri ekki á
dagskrá. Hvað varðar Vinstri
græn töldu menn að upphaf þeirra
væri svo bundið náttúru Íslands
að þar yrði fyrirstaða en það er
sjaldgæft og undantekning ef
fram kemur rödd þar sem and-
mælir. Svo gerist það eins og
hendi sé veifað að þingmenn
ríkisstjórnarflokkanna taka þessa
einbeittu ákvörðun, koma saman
eftir að hafa landað kjarasamn-
ingum við verkalýðshreyfinguna
og setja stefnuna á að klára orku-
pakkann, einn tveir og þrír. En
fyrirstaðan varð meiri en for-
ingjana grunaði og enn við lok
umræðu á Alþingi í sumar var
staðan sú að í öllum stjórnarflokk-
unum var meirihluti gegn innleið-
ingu hans og stór meirihluti
flokksmanna Framsóknar og
Vinstri grænna. Og í landinu öllu
vel yfir 60% þjóðarinnar. Tilfinn-
ingalega er málið á pari við Ice-
save.
Skaði en sjálfskaparvíti
Í Biblíunni kemur sauðahirðir-
inn oft við sögu, hann gætir hjarð-
ar sinnar. Formenn flokkanna eru
ekkert annað en sauðahirðar sem
eiga að gæta hjarðar sinnar, þeir
eiga ekki hjörðina, hjörðin hefur
valið foringjann til verka fyrir
hugsjónina. Þeir hafa ekki leyfi til
að reka hjörðina yfir vaðið í ólg-
andi vatnavöxtum þar sem ljóst er
að hluti hennar ferst eða yfirgefur
flokkinn og forystumennirnir
missa traust. Þeir verða að hinkra,
bíða af sér veðrið. Það er auðvelt
að segja að hver stjórnmálamaður
sé bundinn sinni sannfæringu. En
þegar þeir skipta um sannfæringu
verða rökin að vera klár. Flokk-
arnir hafa hvergi komið fram með
rök sem sannfæra þá ólgandi
óánægju sem nú skekur rík-
isstjórnarflokkana. Og þeirra sér-
fræðingar eru ekkert fremri þeim
sem mæla gegn orkupakkanum.
Svör stjórnmálaflokkanna og for-
ystumanna þeirra eru haldlaus,
þau hljóma á þessa leið: „Þetta
skiptir engu máli fyrir okkur,
þetta er mikilvægt mál en skiptir
engu, en EES-samningurinn er í
hættu ef við ekki innleiðum samn-
inginn, EES-samningurinn er
besti samningur sem Ísland hefur
gert.“ Það kann að vera að ESB
hóti enn litla Íslandi eins og það
lemur á Stóra-Bretlandi í Brexit.
Ef þingmenn hafa sannfæringu
fyrir því að snúast í hring í málinu
bar þeim og ber að ganga fram og
segja við höfum skipt um skoðun í
fyrsta lagi, í öðru lagi, í þriðja
lagi, og rekja ástæðurnar. Það
þýðir ekkert að ganga fram og
segja að andstæðingar orkupakk-
ans séu mataðir frá Noregi, miklu
fremur væri hægt að segja að
ESB hefði stillt ríkisstjórninni
upp við vegg.
Kæru forystumenn
ríkisstjórnarinnar, Katrín, Bjarni
og Sigurður Ingi! Þið hafið ekki
enn sannfært kjarnann í ykkar
flokkum um hvert þið eruð að fara
og hversvegna? Okkur mörgum
finnst að ferðinni sé nú heitið út í
buskann og þið séuð að skapa
pólitíska óvissu fyrir Ísland og
flokkana ykkar, okkar. Við ótt-
umst að þessu fylgi enn alvarlegri
afleiðingar því slík er andstaðan
við þennan þriðja orkupakka að
kannski fer ríkisstjórnin eins og
allar hinar eftir hrun, beint út í
fúamýri í kosningum eftir tvö ár,
skaði en sjálfskaparvíti.
Eftir Guðna
Ágústsson » Þið hafið ekki enn
sannfært kjarnann í
ykkar flokkum um hvert
þið eruð að fara og
hvers vegna
Guðni Ágústsson
Höfundur er fv. alþingismaður og
ráðherra.
Fyrir þingmenn og ráðherra ríkisstjórnarflokkanna
Í Morgunblaðinu
sunnudaginn 11.
ágúst helgar vara-
formaður Sjálfstæð-
isflokksins, Þórdís
Kolbrún Gylfadóttir,
undirrituðum nokkuð
rými í grein sem hún
kallar Fyrir frelsið,
fyrir neytendur. Hún
vitnar þar með já-
kvæðum hætti í
ræðu sem ég flutti sem formaður
utanríkismálanefndar Alþingis
fyrir tæpum tuttugu árum í um-
ræðum um innleiðingu fyrsta
orkupakkans. Tilvitnun Þórdísar
í ræðuna er í raun taka tvö. Áður
hafði Björn Bjarnason birt kafla
úr þessari ræðu, og fetar vara-
formaðurinn samviskusamlega í
fótspor hans.
Tilgangur Björns Bjarnasonar
var að freista þess að sýna fram
á að ég hefði verið hlynntur
fyrsta orkupakk-
anum en hefði nú
snúist til andstöðu
við þann þriðja,
stundaði þar með
skemmdarstarfsemi
og græfi undan
EES-samningnum.
Hver tilgangur
varaformannsins er
orkar tvímælis. Eftir
að hafa lokið til-
vitnun í ræðu mína
ritar hann frá eigin
brjósti: „Ótrúlegum
ósannindum hefur verið haldið
að fólki um að þriðji orkupakk-
inn feli í sér grundvallarbreyt-
ingar á skipan orkumála hér á
landi. Það er einfaldlega ekki
satt (sic).“ Á hinn bóginn upp-
lýsir varaformaðurinn ekki hver
hin „ótrúlegu ósannindi“ eru né
hver hefur gert sig sekan um að
koma þeim á framfæri. Það er
ívið ærlegri blær yfir stórkarla-
legum yfirlýsingum Björns
Bjarnasonar um meinta skemmd-
arstarfsemi mína en vart verður
í málflutningi varaformans Sjálf-
stæðisflokksins.
Flestum er ljóst að á þeim
tæplega 20 árum sem liðin eru
frá aldamótunum síðustu hafa
mál þróast innan ESB sem hafa
valdið þar djúpum ágreiningi og
hagsmunaárekstrum.
Ég hef freistað þess að gera
grein fyrir þeim breytingum sem
orðið hafa síðan Íslendingar
gengu í Evrópska efnahags-
svæðið. Sú umfjöllun beindist þó
einkum að lánsfjárkreppunni
2007-2008, sem breyttist á
nokkrum árum í djúpa efnahags-
kreppu.
Ísland stóð þá kreppu af sér
þrátt fyrir mikla erfiðleika. Var
það að mestu leyti því að þakka
að ríkissjóður Íslands var nánast
skuldlaus gagnvart útlöndum.
Neyðarlögin reyndust vel. Þjóðin
reis síðan upp gegn kröfum um
að íslenskir skattgreiðendur
bæru ábyrgð á skuldum óreiðu-
manna.
Þróun mála í Evrópusamband-
inu í aðdraganda og viðbrögðum
við kreppunni var sýnu við-
sjárverðari en annars staðar í
hinum svokölluðu frjálsu hag-
kerfum heimsins. ESB hefur átt
í miklu basli með að finna lausn
á innanmeinum sem varða eink-
um hagvöxt, ríkisfjármál, at-
vinnuleysi og gjaldeyrismál.
ESB er ekki og verður aldrei
alþjóðastofnun, hversu oft og
hátt sem það stef er kyrjað. ESB
er hápólitískt fyrirbæri, sem
hvorki getur kallast sam-
bandsríki né samstarfsvett-
vangur sjálfstæðra ríkja. Sam-
bandið gefur út reglur, sem það
virðir eða víkur til hliðar í sam-
ræmi við hagsmuni öflugustu
forysturíkjanna. Eftirlitsstofn-
anir sambandsins hafa verið upp-
vísar að því að víkja frá laga-
legum skuldbindingum sínum og
hlýða í blindni fyrirmælum
þeirra aðildarríkja sem hafa
stöðu til að víkja reglum til hlið-
ar og beita sambandinu fyrir
hagsmuni sína.
Stjórnmál innan ESB eru um
þessar mundir í mikilli deiglu.
Þar ríkir talsverð óvissa, sem fer
framhjá fáum. Til að öðlast betri
sýn til framtíðar er ekki skyn-
samlegt að stinga höfðinu í sand-
inn. Það þjónar hvorki frelsinu
né neytendum.
Eftir Tómas I.
Olrich » Stjórnmál innan
ESB eru um þessar
mundir í mikilli deiglu.
Þar ríkir talsverð
óvissa, sem fer framhjá
fáum. Til að öðlast betri
sýn til framtíðar er ekki
skynsamlegt að stinga
höfðinu í sandinn.
Tómas Ingi Olrich
Höfundur er fv. alþingismaður og
ráðherra.
Athugasemd við málflutning
Þann 30. maí í vor
kom stjórn full-
trúaráðs Sjálfstæð-
isflokksins í Norð-
vesturkjördæmi
saman til fundar
vestur í Dölum. Að
venju fluttu þing-
menn flokksins í
kjördæminu frásögn
af gangi mála á Al-
þingi og í rík-
isstjórn. Lofuðu þau gott samráð
og samþykki ríkisstjórnarinnar
og afrek hennar á hinum póli-
tíska vettvangi.
Á fundinum varð mikil umræða
um þriðja orkupakkann. Fyrr-
verandi þingmaður flokksins
opnaði umræðuna með aðvör-
unarorðum og efnislegri gagn-
rýni á allan framgang málsins.
Allir ræðumenn, að undan-
teknum sitjandi þingmönnum,
tóku í sama streng. Lýstu þeir
allir stuðningi við eftirfarandi
tillögu, sem fram var lögð á
fundinum. Þegar ljóst var orðið
að tillagan fengi brautargengi
var brugðið á gamalreynt ráð:
Formaður kjördæmisráðsins
lagði fram dag-
skrártillögu: Málinu
skyldi vísað til stjórn-
ar kjördæmisráðsins.
Hlýddu fundarmenn
að undanteknum
flutningsmönnum til-
lögunnar því boði. Til-
lagan með grein-
argerð hvílir því þar,
því vitaskuld ganga
flokkshollir sjálf-
stæðismenn í einu
höfuðvígi flokksins á
landsbyggðunum ekki
gegn flokksforystunni á vettvangi
flokksins. Þeir verða hins vegar
með sjálfum sér einir í kjörklef-
anum við næstu kosningar til Al-
þingis.
Geir Waage, Davíð Pétursson,
Bryndís Geirsdóttir og Sigrún
Guttormsdóttir Þormar eru flutn-
ingsmenn neðangreindrar tillögu.
Tillagan, sem fram var lögð:
„Kjördæmisráð Sjálfstæð-
isflokksins í Norðvesturkjördæmi
hafnar þriðja orkupakka Evrópu-
sambandsins og skorar á þing-
menn flokksins á Alþingi að láta
af stuðningi við málið á þinginu.“
Greinargerðin
„Sjálfstæðisflokkurinn stendur
við yfirlýsingu sína frá stofnun
flokksins um að allt málefni
landsins skuli vera í höndum
landsmanna sjálfra og að gögn
og gæði landsins skuli nýtt
fyrst og fremst í þágu lands-
manna sjálfra.
Ísland keypti sér mjög dýran
aðgang að erlendum markaði í
formi ESS-samnings, sem Al-
þingi samþykkti í því skyni að
fá tollfrjálst aðgengi fyrir sjáv-
arfang úr landhelgi og lögsögu
Íslendinga. Það tollfrjálsa að-
gengi hefur ekki enn fengizt að
fullu. Íslenzkar sjávarafurðir
sæta enn tollum inn á þann
markað sem sagður var tilefni
EES-samningsins.
Sjálfstæðisflokkurinn á að falla
frá stuðningi við að þriðji orku-
pakki Evrópusambandsins verði
leiddur í íslenzk lög. Honum skal
vísað frá á forsendu EES-
samningsins sjálfs.
Samþykkt þriðja orkupakkans
skerðir fullveldi þjóðarinnar.
Enginn munur er á að veita út-
lendingum vald yfir orkulögsögu
Íslendinga, og að undirgangast
vald þeirra yfir fiskveiðilögsögu
okkar. Þar er enginn eðlismunur
á.
Ísland er og verður fjarri er-
lendum mörkuðum. Það eitt dreg-
ur úr samkeppnishæfni Íslend-
inga miðað við önnur lönd.
Fjarlægð við erlenda markaði
mun ávallt draga úr samkeppn-
ishæfni Íslands gagnvart útlönd-
um.
Það er því lífsnauðsynlegt að
Ísland nýti allar auðlindir sínar í
þágu þjóðarinnar, til að auka
samkeppnishæfni okkar gagnvart
útlöndum. Ódýr íslenzk orka er
forsenda fyrir framleiðslu hér
heima, sem bætir upp fjarlægð
landsins frá mörkuðum erlendis.
Ísland á að nýta náttúru-
auðlindir sínar til atvinnu-
uppbyggingar í þágu landsmanna
á Íslandi öllu.
Sjálfstæðisflokkurinn verður
að kannast við sjálfan sig og yf-
irlýstan tilgang flokksins og
standa við stefnumörkun sína frá
upphafi um varðveizlu frelsis og
fullveldis þjóðarinnar.
Forsenda framfara og afkomu
Íslendinga er að þröng hags-
munaöfl hindri ekki farsæla för
þjóðarinnar á forsendu sjálfstæð-
isstefnunnar til framtíðar“.
Nú beitir forysta Sjálfstæðis-
flokksins húsaganum til hítar.
Öll gagnrýni er hunzuð. Eitt sinn
var flokkurinn einn breiðasti
virki lýðræðisvettvangur lands-
ins en minnir nú æ meira á leyni-
félag um hagsmuni fárra.
Því þakka flutningsmenn ofan-
greindrar tillögu Jóni Kára Jóns-
syni og sjálfstæðismönnum í
Hlíða- og Holtahverfi í Reykja-
vík árvekni og drengskap með
því framtaki að knýja flokksfor-
ystuna til þess að hlusta á vilja
sjálfstæðismanna. Hvenær hann
birtist er undir því komið hvort
menn nenna enn að virða flokk-
inn viðlits.
Af grasrótinni í Sjálfstæðisflokknum
Eftir Geir
Waage » Sjálfstæðisflokkur-
inn á að falla frá
stuðningi við að þriðji
orkupakki Evrópusam-
bandsins verði leiddur í
íslenzk lög. Honum skal
vísað frá á forsendu
EES-samningsins
sjálfs.
Geir Waage
Höfundur er sóknarprestur í Reyk-
holti og skrifar fyrir hönd flutnings-
manna tillögunnar.