Skessuhorn - 26.10.2016, Qupperneq 28

MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÓBER 201628
En hvað þykir sýningastjóran-
um einkenna Gyðu sem listamann?
„Það sem mér finnst svo lýsandi
fyrir hennar karakter er þetta kven-
skörungseðli. Hún grípur öll tæki-
færi sem gefast. Það hefur gert henni
kleift að gera eins mikið og mögu-
legt er úr sínum ferli hverju sinni og
aldrei gefst hún upp fyrr en í fulla
hnefana,“ segir Guðrún. „Ég fer bara
hjá mér,“ skýtur Gyða inn í. „Það
hefði ekki hver sem er getað skapað
sér svona feril. Þetta sýnir áræðni og
karakter. Þú hefur tekið að þér mjög
krefjandi verkefni, sem þú vissir ekki
endilega fyrirfram hvort þú réðir við,
en fannst svo bara leiðir til að takast
á við þau. En hefur orðið til þess að
þú hefur skapað glæsileg listaverk og
frábæran feril,“ segir Guðrún og lítur
á Gyðu, sem játar því að sú hafi oft
verið raunin. „Já, ég hef oft samþykkt
að taka að mér verkefni og hugsa svo:
„Hvernig á ég að fara að þessu?“ En
ég fann einhvern veginn alltaf út úr
því,“ segir Gyða.
Komin heim aftur
Undanfarin ár hefur Gyða verið bú-
sett á Akranesi og unnið þar að list
sinni. Hún var útnefnd bæjarlistar-
maður Akraness á síðasta ári og fékk
aðstöðu í Samsteypunni, húsnæði
Sementsverksmiðjunnar. Hún kveðst
ævinlega þakklát Akranesbæ fyrir
vinnustofuna en viðurkennir að mik-
il viðbrigði hafi verið að flytja heim
frá London. „Það er ekki hægt að
líkja stöðunum saman en ég meina
það alls ekki þannig að ég sé að gera
lítið úr Akranesi. Hér eru bara ekki
sömu tækifærin. Hins vegar er hér
stutt í kirkjugarðinn þar sem son-
ur minn hvílir og á elliheimilið. Hér
er ró og næði til að vinna og það er
mjög gott að fá að vera í friði og ráða
sér sjálf,“ segir Gyða sem kveðst hafa
unnið töluvert mikið undanfarið ár.
„Ég hef gert töluvert mikið af stytt-
um en forsetaverðlaunin, sem veitt
voru framúrskarandi fyrirtæki í út-
flutningi, voru stærsta verkefnið sem
ég hef unnið á þessu ári,“ segir hún.
Gyða er því í einhverjum skilningi
komin aftur „heim“ í listinni einn-
ig, því stytturnar voru hennar aðals-
merki áður en hún hóf að framleiða
flísar. „Það sem mér þykir svo merki-
legt við hennar feril er að það mynd-
ast þarna næstum því tveggja áratuga
gat í London, „flísagatið“,“ segir
Guðrún og brosir. „Listaverk Gyðu
sem gerð eru eftir þann tíma koma
eins og í beinu framhaldi af því sem
hún var að gera áður en hún byrjaði í
flísunum,“ bætir hún við. „En á sama
tíma var það ekki síst þetta „flísagat“
í höggmyndaferlinum sem skapaði
henni nafn og lagði grunn að glæsi-
legum ferli þrátt fyrir að hún hafi alla
tíð verið með listsköpunina í blóð-
inu,“ segir hún og Gyða tekur undir
það síðastnefnda en vill ekki fela dóm
um annað. „Ég byrjaði að skapa þeg-
ar ég var bara lítil stelpa og hef aldrei
hætt. Þetta er eitthvað sem maður
losnar ekki við,“ segir Gyða.
Sýnikennsla á
laugardögum
Sýning Gyðu, Hver vegur að heim-
an er vegur heim, verður sem fyrr
segir opnuð á morgun, fimmtu-
daginn 27. október klukkan 17.
Nafn sýningarinnar er fengið úr
ljóði Snorra Hjartarsonar sem er í
miklu uppáhaldi hjá Gyðu. „Þetta
er eitt af mínum uppáhalds ljóðum
og mér finnst það lýsandi fyrir mig
og mitt líf,“ segir hún.
Áhugasömum er bent á að sýn-
ingin verður opin þar til 25. nóvem-
ber, frá þriðjudegi til laugardags
milli klukkan 10 og 18. „Síðan ætla
ég að halda sýnikennslu hér í Guð-
nýjarstofu alla laugardaga á með-
an sýningin er uppi. Þar að auki
reikna ég með að vera mikið hérna
að vinna og fólki er velkomið að
kíkja á mig á þegar ég verð við,“
segir Gyða að lokum.
kgk
Freisting vikunnar
Eplakökur eru flestra og það
er hægt að gera þær á ótrúlega
marga vegu, hvort sem þær eru
safaríkar og sykraðar eða aðeins
hollari. Þessi uppskrift á rætur að
rekja í gamla uppskriftabók frá
Svíþjóð á áttunda áratug síðustu
aldar. Það er mjög auðvelt að
skella í eina svona eplaköku og
hún klárast undantekningalaust.
Það er lítið mál að minnka syk-
urinn í kökunni eða breyta upp-
skriftinni aðeins.
Sænsk eplakaka
6 dl hveiti
4 tsk. lyftiduft
3 dl sykur
150 gr smjör
4 dl súrmjólk
2 epli, helst græn og súr
Kanilsykur
Aðferð
Til að byrja með skal blanda
þurrefnunum saman í skál. Auð-
veldast er að nota bara venjulega
skál og sleppa hrærivélinni. Næst
er smjörið mulið saman við með
höndunum þar til deigið er orð-
ið fínkornótt. Þá er súrmjólkinni
bætt saman við. Fyrir þá sem vilja
ekki nota súrmjólk, þá er ekkert
mál að skipta súrmjólkinni út fyr-
ir haframjólk eða eitthvað slíkt.
Öllu er hrært saman þar til deig-
ið er orðið slétt og fínt og seig-
fljótandi. Þá er það sett i eldfast
mót og látið bíða.
Næst þarf að skera eplin í
þunnar skífur. Það er algjörlega
valkvætt hvort eplin eru skræld
eða ekki. Skífunum er svo rað-
að fallega á kökuna og best er að
ýta skífunum örlítið ofan í deig-
ið. Kakan er svo bökuð í ofni við
200°C í um það bil 40 mínútur,
eða þangað til hún er gullin.
Eftir að kakan kemur úr ofn-
inum er kanilsykrinum stráð yfir.
Hægt er að vera kökuna fram
með vanilluís eða rjóma.
Sænsk eplakaka
Sýning Gyðu L. Jónsdóttur Wells,
Hver vegur að heiman er veg-
ur heim, verður opnuð í Guðnýjar-
stofu á Akranesi á morgun, fimmtu-
daginn 27. október. Er opnunin lið-
ur í menningarhátíðinni Vökudög-
um en sýningin verður opin gestum
og gangandi þar til undir lok nóvem-
bermánaðar. Sýningarstjóri er Guð-
rún Sigríður Haraldsdóttir, listamað-
ur og sýningahönnuður, sem kem-
ur frá London gagngert til að vinna
að uppsetningu sýningarinnar með
Gyðu. Blaðamaður Skessuhorns hitti
Gyðu og Guðrúnu að máli síðastlið-
inn laugardag og ræddi við þær um
sýninguna. Þær segja að um sé að
ræða nokkurs konar uppgjörssýn-
ingu á ævistarfi listamannsins. Með
henni sé ætlunin að kynna Gyðu fyr-
ir Skagamönnum.
„Ég er uppalin á Akranesi og þegar
ég var ung var ég alltaf kölluð Gyða
prests, því pabbi var prestur. En þeg-
ar ég var rausnarlega útnefnd bæjar-
listamaður Akraness á síðasta ári þá
upplifði ég það aðeins að Skagamenn
vissu ekki hver ég væri. Kannski ekki
nema von, ég var lengi í burtu, bjó
erlendis í 40 ár,“ segir Gyða. „Sýn-
ingin er því í sjálfu sér uppgjör og
ég vildi veita Skagamönnum innsýn
í mitt líf, en þar hefur gengið á ýmsu,
bæði góðu og slæmu,“ bætir hún við.
„Sýningin segir því mjög persónulega
sögu, en eins og oft er með slíkar sög-
ur þá hafa þær oft almenna skírskot-
un. Ég tel að margir, sérstaklega kon-
ur af okkar kynslóð, komi til með að
sjá sig í þeirri sögu sem er sögð með
sýningunni,“ segir Guðrún en bætir
því við að sýningin hafi ekki endilega
borið þess merki áður en vinna hófst
við hönnun hennar. „Sýningin hefur
breyst töluvert miðað við þær hug-
myndir sem farið var af stað með í
upphafi,“ segir Guðrún og Gyða tek-
ur undir það. „Hún er orðin miklu
persónulegri,“ segir Gyða. „Það eru
svo órjúfanleg tengsl milli listarinnar
og hennar einkalífs að það var ekki
hægt að gera starfsferli listamannsins
skil án þess að tengja sýninguna lífs-
hlaupi hennar,“ segir Guðrún.
„Hvernig á ég að
fara að þessu?“
Verkin sem til sýnis verða spanna all-
an feril Gyðu, allt frá því áður en hún
fór í nám hér heima og eins alla henn-
ar skólatíð í Ameríku, Englandi og
Kaupmannahöfn. Þá er tíma henn-
ar við flísahönnun í Englandi gerð
góð skil, en flísaverk hennar sköp-
uðu henni nafn þar í landi. Listaverk
hennar prýða meðal annars göngu-
leið undir Blackfriars-brú í Lundún-
um og fjölmargar neðanjarðarlestar-
stöðvar þar í borg. „Blackfriars-brú-
in er að mínu viti alveg yndislegt verk
og verk sem margir íbúar í London
þekkja vel. Sjálf upplifði ég sum af
stærstu verkum Gyðu í Englandi án
þess að þekkja hana,“ segir Guðrún,
en leiðir þeirra lágu ekki saman fyrr
en nýverið. „Leiðir okkar lágu saman
í gegnum sameiginlega vini og þetta
er í fyrsta sinn sem við vinnum sam-
an,“ segir Gyða. „Mér var sagt að
enginn gæti gert þetta betur en Guð-
rún. Ég ákvað því að hafa samband
við hana og þá fór boltinn að rúlla,“
bætir hún við.
Hver vegur að heiman er vegur heim
- Sýning Gyðu L. Jónsdóttur Wells verður opnuð á morgun
Svipmynd frá hluta sýningarinnar eins og hún leit út síðastliðinn laugardag, en þá
unnu Gyða og Guðrún enn að uppsetningu hennar.
Guðrún Sigríður Haraldsdóttir og Gyða L. Jónsdóttir Wells. Á milli þeirra er eitt verka Gyðu, styttan af Ellen, sem er hluti af
sýningunni Hver vegur að heiman er vegur heim.
Gyða sýnir ljósmyndara eitt verka sinna, styttu af þremur konum að stinga saman
nefjum.