Heimsmynd - 01.07.1992, Blaðsíða 63

Um leið og hann hóf skokkið breytti hann mataræð-
inu. „í heilan mánuð borðaði ég mjög lítið. Pað
var erfitt fyrstu dagana. Síðan fór ég að borða
meira og jafnara en gætti þess ávallt að fá mér að-
eins einu sinni á diskinn. Eg sneiddi hjá fitu, borð-
aði meira af ávöxtum og snarminnkaði sælgætisát-
ið án þess að hætta því. Pað er ekkert á bannlista
hjá mér. Ég borða það sem mig langar í en langan-
irnar hafa breyst. Nú stendur mér ógn af fitu og
öllum mat sem eyðileggur hjarta- og æðakerfið.
Ég borða músli með léttmjólk í morgunmat og set
alltaf nokkra pakka af múslí í ferðatöskuna hjá
mér ef ég fer til útlanda til vonar og vara. A morgnana drekk
ég einnig nýkreistan appelsínusafa sem ég kaupi í Hagkaup en
hálfur lítri kostar 189 krónur og er það vel sloppið finnst mér
því það er óttaleg fyrirhöfn og sóðalegt að kreista þetta sjálf-
ur. I hádeginu fæ ég mér gjarnan epli eða banana og þykk-
mjólk með korni. Um miðjan dag fæ ég mér rúnstykki eða
orkuhleif án þess að nota smjör. Klukkustund fyrir æfingu fæ
ég mér banana og appelsínusafa til að líkaminn hafi nægilegt
kolvetni þegar ég er að æfa. En kolvetnið er aðalorkugjafinn
og álíka nauðsynlegt líkamanum fyrir átak eins og bensínið er
bílnum. Fyrsta hálftímann eftir æfingu fæ ég mér banana og
fernu af ávaxtasafa og tryggi með því móti að vöðvarnir verði
fljótari að endurnærast. Einni og hálfri klukkustund eftir æf-
ingu fæ ég mér þrjú harðsoðin egg en hendi rauðunum sem
innihalda bæði fitu og kólesteról. Hvítan inniheldur próteinið
sem er byggingarefni vöðvanna. A kvöldin borða ég venjuleg-
an heimilismat en gæti hófs. Við reynum á heimilinu að hafa
mataræðið fjölbreytt en ég verð að viðurkenna að ég er ekki
mikil grænmetisæta þó að ég sé sífellt að minnka kjötátið."
Hann er í vaxtarrækt þrisvar í viku, klukkutíma í senn í
Gym 80, fer að jafnaði í kvöldgöngu með konunni sinni, spilar
veggtennis tvisvar í viku og skokkar einu sinni til tvisvar i
viku. „Ég spila veggtennis við fertugan keppnismann, Sigur-
björn Bárðarson knapa og það hallar ekki teljandi á“, segir
hann brosandi. Hann viðurkennir að vaxtarræktin sé að hluta
fyrir hégómagirndina þar sem hann kreppir upphandlegginn
og sýnir vöðva sem gætu sómt sér í keppni af þessu tagi.
„Vöðvastæltur maður brennir meiri fitu. Menn geta grennst
og lagast í laginu án þess að léttast. Fitan er fimm sinnum
meiri að rúmmáli en vöðvar. Maður sem bætir við sig einu
kílói af vöðvum og losnar við eitt kíló af fitu hefur ekki lést en
hann hefur grennst. Þegar ég fór fyrst niður í 83 kfló úr 95
kflóum var ég ekki eins grannur og ég er nú í nákvæmlega
sömu þyngd. Hlutfall fitunnar í líkamanum minnkar með upp-
byggingu vöðvanna.“
Hann les fagblöð og tímarit um vaxtarrækt og hlaup, er orð-
inn vel upplýstur um áhrif hennar á líkamann. Hann vitnar í
grein sem hann las um Oliver North, aðalsöguhetjuna í íran-
Kontra hneykslinu í Bandaríkjunum fyrir nokkrum árum.
„Oliver North var háttsettur í hernum og lýsti daglegri líkams-
rækt sinni eftir að hann hætti þar, en þessa rútínu byggir hann
á þjálfun sinni í hernum, sem hann sagði vera sáraeinfalda og
fólgna í tvennu: push-ups eða armréttum og sit-ups eða maga-
æfingum. En þannig byrjaði ég sjálfur í vaxtarræktinni. Eg fór
ekki í neinn klúbb heldur byrjaði heima í stofu með armrétt-
um. Ég lyfti mér frá lágu borði og keypti mér lóð til að þjálfa
handleggi og axlir. Síðan gerði ég magaæfingar og göslaðist
svona áfram. Fljótlega fann ég fyrir eymslum í baki og stöfuðu
þau af því að ég hafði ekki hnén bogin þegar ég var að gera
magaæfingarnar. Það er eins gott að gera þessar einföldu æf-
ingar rétt. Maður verður að gæta þess að slaka aldrei á spenn-
unni á milli þegar maður lyftir sér upp með magavöðvnum.“
Nokkrum mánuðum eftir að Ragnar hóf átak sitt hafði
hann losnað við tíu kfló. „Ég grenntist svo hratt að fólk, sem
ekki þekkti til hélt að ég ætti í veikindum. Það er talið hæfilegt
að léttast um eitt til tvö kfló á mánuði í svona átaki en mér
fannst þetta aðeins erfitt fyrst. Menn byrja í líkamsrækt af
margvíslegum ástæðum en halda áfram af aðeins einni: Þeim
líður betur!“
Ragnar talar um tvo ólíka heima í þessum efnum. I öðrum
heiminum eru einstaklingar í vítahring lifnaðarhátta sinna eins
og hann var sjálfur. „Ofát og hreyfingarleysi leiðir til ofþyngd-
ar og hás blóðþrýstings, blóðrásin hægist, æðar stíflast, öndun-
in verður erfið, sjálfsmyndin veikist, strejtan eykst og fólk leit-
ar huggunar í meira áti eða drykkju. I hinum heiminum er
fólk sem finnur til vellíðunar vegna mikillar hreyfingar sem
leiðir til aukinnar brennslu, minni streitu, sterkrar sjálfsmynd-
ar og jafnvægis á sál og líkama.“
Hann segir að það skemmtilega við líkamsræktina sé að all-
ir þessir jákvæðu þættir komi af sjálfu sér þegar yfir þröskuld-
inn er komið. „Um leið og maður kemst í form, breytist ekki
bara útlitið heldur allt fasið. Sjálfsmyndin styrkist, maður er
öruggari innan um aðra og ekki lengur feiminn við að vera fá-
klæddur. En eitt leiðir af öðru. Maður sem er búinn að van-
rækja skrokkinn í áratugi breytir honum ekki á einum mánuði.
Fólk á að fara rólega í sakirnar en halda sér við efnið. Ég vara
byrjendur við að kaupa sér þrekhjól eða æfingarbekki því
þessi tæki eru leiðigjörn en henta betur þeim sem eru komnir
lengra á leið og vita hvað þeir vilja. í mínu tilfelli hefur þetta
þróast í beinu hlutfalli við vaxandi áhuga, þekkingu og löng-
un. Mataræðið hjá mér er alltaf að breytast og ég er farinn að
velja af meiri kostgæfni hvað ég læt ofan í mig og þar er engin
sjálfsafneitun á ferðinni. Mér líður svo stórkostlega vel að ég á
erfitt með að trúa því sjálfur. Það er hrein nautn sem ég hef af
því að taka á og hlaupa."
Mann segist stöðugt furða sig á því hvað almenning-
ur er illa upplýstur um nauðsyn og gildi rétts mat-
aræðis og hreyfingar. Það eru innan við tíu ár síð-
an augu fólks fóru að opnast fyrir því skelfilega
ástandi sem við erum í og það er undarlegt í þess-
um hátækniþjóðfélögum hvað fólk er illa upplýst
um líkamann og þarfir hans.“
Reynsla Ragnars Tómassonar er nokkurs konar
ævintýri í hversdagsleikanum. í hverjum mánuði
taka tugir karla og kvenna hann tali og leita ráða
hjá honum varðandi líkamsrækt. „Ég finn að það
brenna á vörum fólks alls konar spurningar sem
það þráir að leita svara við. Karlar kvarta undan konunum
sínum og konur undan körlum. Þeir tala um kynkulda og þær
tala um slappleika karlanna en fæsta órar fyrir því að hvorki
slappleikinn né kynkuldinn þarf að vera til staðar. Kynlífið er
eitt af þeim sviðum mannlífsins sem ofát og kyrrsetur hafa
hvað mest áhrif á. Þeim sem eru í lélegu ástandi líður illa lík-
amlega og andlega, eru sífellt „þreyttir“ eða ekki „upplagðir“.
Þeir sem eru í góðu formi, líður vel líkamlega og sálarlega og
geta notið kynlífs. Þegar fólk talar við mig um líkamlega
hrörnun, ræðir það einnig áhrif þess á kynlífið. Það er greini-
legt að fólk kennir aldrinum um daufara kynlíf og minnkandi
áhuga beggja aðila. Það má segja þessu fólki til uppörvunar að
það er reynsla flestra sem taka til við líkamsrækt á miðjum
aldri að þeir yngjast um mörg ár, jafnvel áratugi! Örari blóð-
rás er nauðsynleg forsenda kynlífs og hún leiðir til næmari til-
finningar í húð. Sálræni þátturinn er einnig afar mikilvægur.
Sá sem er í lélegu formi hefur skerta sjálfsmynd. Sá sem er í
góðu formi hefur sterka sjálfsmynd. Um daginn mætti ég eldri
konu á gangi í bænum sem heilsaði mér. Ég tók undir kveðju
hennar þar sem mér fannst að ég ætti að þekkja hana. Síðar
áttaði ég mig á því að þetta var gömul skólasystir mín. Ég veit
að þessi kona hefði ekki þurft að líta út fyrir að vera orðin
svona gömul. Því miður gefast svo margir upp og meðtaka
hrörnun sem náttúrulögmál. Þetta gildir bæði um konur og
karla. Þetta er bæði uppgjöf og hirðuleysi. Ég spái engu um
það hvort mér verði lengri lífdaga auðið en jafnöldrum mínum
en mér sýnist augljóst að ég njóti þeirra betur. Mig óar við
þeirri tilhugsun að verða eins og ég var og alltof margir jafn-
aldrar mínir eru enn.“
Ragnar segir að sumum kunni að finnast þessi líkamsrækt
jaðra við hégóma. „Maður verður næstum því óleyfilega
ánægður með lífið og sumum finnst það skrýtið. En það er al-
þekkt fyrirbæri þegar einhver byrjar á fullu í Iíkamsrækt að
framhald á bls. 88
HEIMSMYND 63