Heimsmynd - 01.07.1992, Blaðsíða 74

Vandinn að vera unglingur - nú og fyrir fjörutíu árum.
Rétt eftir að vinstúlka mín lítil
varð þrettán ára fékk hún að
skála við fullorðna á áramót-
um. Drakk með þeim svosem
hálft kampavínsglas. Af því
varð hún döpur og fór ein að
ganga út í nýjárssnjóinn og þeg-
ar hún kom inn í hús aftur
sagði hún:
Eg er orðin eitthvað svo gömul.
Aftur á móti spurði ég strák sem kom
í heimsókn á dögunum hvort hann væri
ekki ánægður með að vera sjö ára. Nei,
hann var það ekki. Hann vildi helst vera
tvítugur strax.
Við erum aldrei sátt við aldur okkar.
Sá sem er barasta barn eða táningur vill
flýta sér sem mest, stökkva yfir árin eins
og hverja aðra fúla pytti, verða stór og
mega allt. En um leið læðist að hægt og
bítandi kvíðinn við að detta út úr vernd-
uðu umhverfi og inn í lífsbaráttuna þar
sem allir fullorðnir þjösnast áfram með
fyrirgangi og troða okkur um viðkvæmar
tær.
Eg vil heim á Hótel Mömmu, segir í
slagaranum.
Og rétt sisona vandræðumst við áfram
alla æfi. Stundum finnst mér þægilegast
að hugsa mér að ég sé bæði 57 ára (og
sitji uppi með lífsreynsluna og geti spilað
úr henni eins og fara gerir) og sautján
ára (og eigi allt eftir, geti hlakkað til).
Fáránleg hugsun kannski, en það hleyp-
ur í mann galsi við hana sem er betra að
búa við en vera án.
Maður getur líka sett dæmið upp með
öðrum hætti: var það mikið öðruvísi að
vera táningur þegar þú varst í raun og
veru sautján ára, en núna, fjörutíu árum
síðar?
Um leið og spurt er verða tvær kenn-
ingar til í huganum og heimta að fá að
rífast. Önnur segir að unglingar séu alltaf
eins: vandræðalegir, frekir, feimnir og
bólugrafnir og haldi að heimurinn sé að
verða til um leið og þeir. Hin segir að
ekkert sé eins og það var, okkar eigin
æska hafi allt öðruvísi verið og líkast til
óskiljanleg þeim sem rétt í þessu hafa
verið að taka próf á brennivínið og bíl-
inn og missa meydóminn, sveindóminn
og sakleysi sálarinnar.
Báðar kenningarnar eru vissulega rétt-
ar og rangar.
HEIMTUFREKJAN í ÞESSU LIÐI!
Skoðum það mál mála sem neyslan er.
Hvað er það sem unglingar kaupa sér,
eiga, leyfa sér, þurfa endilega til að vera
ekki lakari en aðrir? Ekkert virðist reisa
jafn háa múra milli kynslóðanna og fjas-
ið um þessi viðkvæmu mál, um neyslu-
stigið sjálft. Ekkert hleypir jafn rækilega
út grænum bólum á táningunum okkar
og þegar við slysumst til að segja: Ekki
vorum við að djöflast um allt á bfl á þín-
um aldri. Pað var svosem ekki verið að
senda okkur til útlanda á sumrin! Eða
eitthvað álíka neg og slappt og lummó.
Æ blessaður vertu ekki að þessu fjasi
maður. Petta var allt annar heimur!
Það er náttúrlega rétt. Heimurinn var
ekki jafn stútfullur af hlutum og hann nú
eftir ÁRNA BERGMANN
74 HEIMSMYND